​Marketing – definicja i rola

Marketing stanowi niezbędny element działania każdej firmy. Dzięki niemu potencjalni odbiorcy mogą zmienić się w klientów, a Twoje produkty lub usługi mogą trafić do nowych osób. Czym wyróżnia się marketing?

Z tego artykułu dowiesz się:

• Czym jest marketing?
• Czym różnią się marketing i reklama?
• Z czego składa się marketing?
• Jakie są typy marketingu?
• Jakie są cele i korzyści z marketingu?
• Kto zajmuje się działaniami marketingowymi?

Definicja marketingu

Marketing to właśnie ta czarująca sztuka przekonywania ludzi do zakupu rzeczy, których nie potrzebują. To bezcenne narzędzie manipulacji umysłami, które potrafi zamienić przeciętny produkt w rewolucję konsumencką. To proces, w którym eksperci w dziedzinie manipulacji, zwani marketerami, analizują nasze słabe strony i pragnienia, aby zaproponować nam produkty i usługi, które nie tylko nas zbawią, ale także wpłyną na naszą hipotetyczną popularność i sukces.

Marketing to proces zarządzania rynkami, który pozwala markom, instytucjom i osobom przyciągać klientów poprzez tworzenie, dostarczanie i wymianę produktów czy usług. Jest to istotny element strategii każdej firmy, niezależnie od jej wielkości. Obejmuje wiele różnych aspektów, takich jak badania rynku, tworzenie strategii, promocję, dystrybucję, sprzedaż i obsługę klienta. Wykorzystuje także różne kanały komunikacji, aby dotrzeć do potencjalnych klientów.

Marketing to dziedzina nauki i praktyki, która koncentruje się na analizie, planowaniu, wdrażaniu i kontrolowaniu działań mających na celu tworzenie, komunikowanie i dostarczanie wartości dla klientów oraz zarządzanie relacjami z nimi w celu osiągnięcia określonych celów organizacji. Oparty jest na zrozumieniu potrzeb i pragnień klientów oraz na budowaniu długotrwałych relacji z nimi. Jego celem jest tworzenie wartości dla klientów poprzez oferowanie produktów lub usług, które satysfakcjonują ich potrzeby i przynoszą korzyści. Przeciwieństwem marketingu jest natomiast demarketing, który służy do zniechęcania konsumentów do zakupu określonych produktów lub usług.

Marketing definicja

Wczesne formy marketingu skupiały się na produkcji. Wiele firm wierzyło, że kluczem do sukcesu jest produkcja produktów na jak największą skalę, co pozwoli obniżyć ceny i przyciągnąć więcej klientów. W miarę jak produkcja stawała się coraz bardziej wydajna i pojawiało się więcej konkurencji, zaczęły skupiać się na sprzedaży i reklamie. Celem było przekonanie konsumentów do zakupu produktów.

Mniej więcej w połowie XX wieku firmy zaczęły zwracać coraz większą uwagę na potrzeby i pragnienia konsumentów. Właśnie wtedy powstawały pierwsze „współczesne” kampanie reklamowe, a rozwój technologiczny pozwolił docierać do odbiorców nowymi kanałami. Z biegiem czasu marki zaczęły kłaść nacisk na budowanie i utrzymanie długoterminowych relacji z klientami, a koncepcje takie jak zarządzanie relacjami z klientami stały się ważnym elementem strategii marketingowej.

Kolejnym przełomem w rozwoju marketingu był gwałtowny rozwój technologii informacyjnych i Internetu na przełomie XX i XXI wieku. Zmienił on praktyki marketingowe – pojawił się gałęzie takie jak marketing internetowy, media społecznościowe czy marketing mobilny. Wzrosło też znaczenie wykorzystania danych klientów do tworzenia spersonalizowanych strategii marketingowych.

​Marketing a reklama

Marketing i reklama są ściśle powiązanymi, ale odrębnymi koncepcjami. Marketing to szeroki proces, który obejmuje wiele różnych elementów i strategii, w tym reklamę. Reklama to konkretna taktyka marketingowa, skoncentrowana na promowaniu i komunikowaniu wartości produktu lub usługi. Cele obu to zwiększenie sprzedaży, przyciągnięcie potencjalnych klientów i zwiększenie widoczności marki.

Zarówno w marketingu, jak i w reklamie, potrzebne są dokładne planowanie i strategia. Muszą być ukierunkowane na odpowiednią grupę docelową i dostosowane do jej potrzeb i preferencji. I marketing, i reklama korzystają z różnych kanałów – zarówno tradycyjnych (telewizja, radio, druk), jak i cyfrowych (internet i media społecznościowe).

Trzeba jednak pamiętać, że marketing to szerszy proces obejmujący różne aspekty – badania rynkowe, segmentację rynku, pozycjonowanie produktu itd. Reklama jest natomiast jednym z elementów strategii marketingowej, który koncentruje się na promowaniu i komunikowaniu wartości konkretnego produktu lub usługi.

Różnica występuje też w formie komunikacji. Reklama jest jednokierunkowa – przekaz jest przesyłany od firmy do konsumenta. W marketing nie tylko firma przekazuje informacje do klienta, ale także słucha feedbacku i odpowiedzi od klientów.

Warto też podkreślić, że koszty marketingu mogą być większe i bardziej zróżnicowane niż koszty pojedynczej reklamy. Wynika to z szerszego zakresu marketingu, jak również perspektywy czasowej – działania marketingowe z reguły trwają dłużej. Kampanie reklamowe są zazwyczaj krótkoterminowe i skupiają się na zwiększeniu świadomości lub sprzedaży w określonym czasie.

Elementy składowe marketingu

7P to koncepcja wywodząca się z tradycyjnego modelu marketing mix 4P. W oryginalnym modelu składnikami marketingu miksu są: Produkt (Product), Cena (Price), Miejsce (Place) i Promocja (Promotion). W modelu 7P dodano do nich trzy dodatkowe „P”, które są szczególnie istotne w sektorze usług. 7P można rozumieć jako „marketingowy dekalog” – pokazuje on, co jest ważne dla klientów i na co powinni zwracać uwagę marketingowcy w trakcie opracowywania strategii marketingowych. W skład tej koncepcji wchodzą:

• Produkt (Product) – to, co Twoja firma oferuje na rynku, aby zaspokoić potrzeby klientów. Może być fizyczny (dobra) lub niematerialny (usługi).
• Cena (Price) – czyli ile klienci muszą zapłacić za produkt lub usługę. Strategia cenowa jest kluczowa dla rentowności firmy i postrzegania wartości przez klientów.
• Miejsce (Place) – gdzie i jak Twój produkt lub usługa są dostępne dla klientów. Dotyczy to zarówno fizycznej dystrybucji (sklepy, dystrybutorzy), jak i cyfrowej (e-commerce, aplikacje mobilne).
• Promocja (Promotion) – sposób komunikacji Twojej firmy się z klientami i metody promocji produktów lub usług. Może to obejmować reklamę, relacje publiczne, promocje sprzedaży i wiele innych technik.
• Ludzie (People) – mowa o wszystkich osobach zaangażowanych w dostarczanie produktu lub usługi, czyli nie tylko pracowników firmy, ale też klientów i innych osób, które mogą wpływać na doświadczenie klienta.
• Proces (Process) – procedury, mechanizmy i przepływ działań, dzięki którym klient może uzyskać produkt lub usługę. W sektorze usług proces jest często nieodłącznym elementem doświadczenia klienta.
• Dowód rzeczowy (Physical Evidence) – pod tym pojęciem kryją się wszystkie elementy, których klienci używają do oceny usługi. W sektorze usług, gdzie produkt jest często niematerialny, dowód rzeczowy (np. wygląd miejsca, jakość materiałów czy recenzje online) jest kluczowy dla budowania zaufania i postrzegania jakości.

Model 7P jest szczególnie istotny dla firm działających w sektorze usług, ale może być użyteczny dla wszystkich firm, które chcą myśleć szerzej o swojej strategii marketingowej. Każdy z tych siedmiu elementów jest ważny i powinien być uwzględniony w ogólnym planie marketingowym firmy.

​Typy marketingu

Marketing ma wiele różnych typów i podtypów, które firmy mogą stosować w zależności od swoich celów, charakterystyki rynku, grupy docelowej i zasobów. Każdy z typów ma swoje unikalne cechy i może być skuteczny w różnych kontekstach. Z tego powodu Twoja firma powinna wybrać rodzaje marketingu najlepiej dopasowane do jej celów, grupy docelowej i możliwości. Oto kilka powszechnych typów marketingu:

• Marketing cyfrowy wykorzystuje platformy i kanały internetowe do promowania produktów i usług. Obejmuje takie strategie jak marketing e-mailowy, performance marketing, marketing w wyszukiwarkach (pozycjonowanie stron, pozycjonowanie lokalne)
• Marketing bezpośredni opiera się indywidualnym kontakcie z odbiorcami, za pomocą takich metod jak poczta bezpośrednia, telemarketing, SMS i e-mail.
• Content marketing skupia się na tworzeniu atrakcyjnych, odpowiadających na intencje użytkownika treści. Mogą to być teksty, posty w social media, infografiki, podcasty czy filmy.
• Marketing B2B (Business-to-Business) zajmuje się sprzedażą produktów lub usług innym firmom.
• Marketing B2C (Business-to-Consumer) koncentruje się sprzedaży produktów lub usług bezpośrednio konsumentom.
• Marketing relacyjny skupia się na budowaniu i utrzymaniu długotrwałych relacji z klientami w celu zwiększenia lojalności i zadowolenia klienta.
• Marketing w mediach społecznościowych wykorzystuje platformy social media do promowania produktów lub usług i budowania relacji z klientami.
• Marketing eventowy promuje markę, produkt lub usługę poprzez bezpośrednie doświadczenia, takie jak konferencje, festiwale, koncerty czy webinaria.
• Influencer marketing wykorzystuje popularne postacie mediów społecznościowych (influencerów), aby promować produkt lub usługę.
• Marketing afiliacyjny polega na współpracy z partnerami biznesowymi, którzy promują produkty lub usługi firmy w zamian za prowizję od sprzedaży.
• Marketing zintegrowany łączy różne strategie i kanały marketingowe w celu zapewnienia spójnego i jednolitego przekazu.
• Marketing kontekstowy dba, żeby reklama była dostosowana do kontekstu, w jakim jest wyświetlana, na przykład poprzez ukierunkowanie reklam na podstawie treści strony internetowej, której użytkownik przegląda.
• Marketing doświadczeń stara się zaoferować konsumentom unikalne i bezpośrednie doświadczenia związane z marką lub produktem. Może to obejmować interaktywne wydarzenia, wystawy, gry, wirtualną rzeczywistość i wiele innych.
• Marketing personalizowany – polega na analizowaniu danych, dotyczących klientów i dopasowywaniu prowadzonych działań do ich indywidualnych potrzeb i preferencji.
• Zielony marketing (ekomarketing) skupia się na promocji produktów lub usług przyjaznych dla środowiska oraz zrównoważonych praktyk w ramach działalności firmy.
• Guerilla Marketing (marketing partyzancki) to innowacyjna strategia marketingowa, która polega na wykorzystaniu elementu zaskoczenia, kreatywności i oryginalności w celu zwrócenia uwagi na produkt lub usługę.
• Ambient marketing jest podobny do marketingu partyzanckiego i kontekstowego. Wykorzystuje elementy otoczenia, żeby promować markę, produkt lub usługę.
• Marketing mobilny skupia się na dotarciu do odbiorców poprzez ich urządzenia mobilne, takie jak smartfony i tablety.
• Neuromarketing wykorzystuje neurologię i naukę o mózgu do zrozumienia zachowań konsumentów i wywierania wpływu na ich decyzje zakupowe.
• Viral marketing (marketing wirusowy) polega na tworzeniu treści, które są na tyle interesujące lub zabawne, że użytkownicy chcą je udostępniać innym, co pozwala na szybkie i szerokie rozpowszechnienie treści.
• Marketing rekomendacji – buduj zaufanie, zyskuj nowych klientów. Wykorzystaj siłę rekomendacji społeczności, rozwijaj markę i zwiększaj sprzedaż.
• Sampling marketing – marketing próbek, czyli działania reklamowe polegające na dystrybucji bezpłatnych materiałów reklamowych lub próbek produktów.
• Database marketing – bazuje na danych dotyczących klientów, a następnie wykorzystuje je w komunikacji marketingowej.

​Jakie są cele i korzyści marketingu?

Istnieje kilka uniwersalnych celów marketingu, ale trzeba pamiętać, że ogólnie są one różnorodne i zależą od strategii danej organizacji. Każdy zrealizowany cel jest jednocześnie korzyścią i przyczynia się do ogólnego sukcesu Twojej firmy.

Podstawowym celem marketingu jest zwiększenie sprzedaży produktów lub usług firmy. Wszystkie strategie marketingowe mają zachęcić klientów do zakupu. Marketing pomaga też w definiowaniu i komunikowaniu miejsca, które produkt lub usługa zajmuje na rynku w porównaniu do konkurencji, często poprzez unikalne cechy, korzyści lub wartości. Poprzez zrozumienie potrzeb i oczekiwań klientów oraz dostarczanie spełniających je produktów i usług marketing może przyczynić się do zwiększenia satysfakcji klientów.

Marketing, a w szczególności marketing relacji, ma na celu budowanie i utrzymanie długotrwałych, satysfakcjonujących relacji z klientami. Często prowadzą one do większej lojalności klientów i powtarzalnej sprzedaży. Może to też pomóc w dotarciu do nowych segmentów rynku i pozyskaniu nowych klientów.

Marketing jest kluczowy dla budowania świadomości marki i rozpoznawalności na rynku. Firmy używają różnych strategii marketingowych, aby zaprezentować swoją markę, produkty lub usługi potencjalnym klientom i utrzymać ich w pamięci. Może też służyć do informowania i edukowania klientów na temat produktów lub usług firmy, jej wartości i korzyści, a także na temat różnych aspektów rynku lub branży.

Wartość firmy zależy w dużej mierze od jej reputacji i marki. Silna, dobrze postrzegana przez klientów marka może zwiększyć wartość firmy i sprawić, że będzie atrakcyjniejsza dla potencjalnych inwestorów, partnerów i nabywców. Aby to osiągnąć, działania marketingowe muszą być dobrze zaplanowane, skierowane do odpowiedniej grupy docelowej i skutecznie komunikować wartość produktu lub usługi.

​Kto zajmuje się działaniami marketingowymi?

Działania marketingowe mogą być prowadzone przez różne podmioty w zależności od preferencji i zasobów organizacji. Mogą się nimi zajmować np. wewnętrzne działy marketingowe, w których skład wchodzą najczęściej kierownik marketingu odpowiadający za zarządzanie strategią marketingową, koordynację zespołu i osiąganie celów marketingowych oraz różnego rodzaju specjaliści – produktowi, SEO, content marketingu czy social media.

Specjaliści od marketingu mogą też pracować w ramach wyspecjalizowanej agencji marketingowej. Agencje mogą oferować szeroki zakres usług marketingowych albo specjalizować się w jednym z obszarów marketingu. Organizacje mogą też korzystać z usług freelancerów – niezależnych specjalistów w dziedzinie marketingu.

Wybór konkretnego zespołu ludzi zależy do preferencji i zasobów Twojej firmy. Wewnętrzny zespół będzie najlepiej znać Twój produkt, ale może generować duże koszty. Z kolei agencja marketingowa może świetnie znać się na swojej pracy, ale może nie do końca rozumieć Twój produkt. Freelancerzy są z reguły najtańszą opcją, ale nie oferują oni tak rozbudowanych możliwości jak agencje czy wewnętrzny dział marketingu.

​Marketing w Twojej firmie – czy się sprawdzi?

Współcześnie nie wystarczy stworzyć świetnego produktu lub usługi, żeby odnieść rynkowy sukces. Równie ważna jest ich promocja oraz dotarcie do potencjalnie zainteresowanych grup docelowych. Z tego powodu każda firma powinna rozważyć inwestycję w marketing. Nie trzeba zaczynać od rozbudowanych strategii – na początku warto przetestować pojedyncze, odpowiednio dobrane działania, żeby ocenić ich wpływ na sprzedaż Twoich produktów lub usług. Z biegiem czasu warto jednak zwiększać zakres działań – im więcej obszarów marketingu wykorzystasz, tym większa szansa, że dotrzesz do nowych klientów, a sprzedaż Twoich produktów wzrośnie.