Wycena przedsiębiorstwa – jak wycenić firmę? 

Kiedy w firmie dochodzi do sporu między wspólnikami lub przedsiębiorcy chcą sprzedać swoją firmę, aby wejść w nowy, ciekawy projekt, to konieczna jest sprzedaż przedsiębiorstwa lub udziałów. Z pewnością nie chcesz, aby Twoja spółka została przekazana za zbyt niską cenę, dlatego powinieneś wiedzieć, jak wycenić przedsiębiorstwo.  

Z tego artykułu dowiesz się:  

• Czym jest wycena przedsiębiorstwa?
• Czym jest metoda majątkowa wyceny przedsiębiorstwa?
• Na czym polega wycena przedsiębiorstwa przy użyciu metody dochodowej?
• Czym jest metoda porównawcza wyceny przedsiębiorstwa?
• Jak wybrać metodę wyceny przedsiębiorstwa?

Wycena przedsiębiorstwa – definicja 

Prowadząc biznes możesz trafić na różne, często niespodziewane sytuacje. Może zdarzyć się tak, że konieczne będzie określenie tego, ile warta jest Twoja firma. Wówczas z pomocą przychodzi wycena przedsiębiorstwa. 

Wycena przedsiębiorstwa to proces, polegający na ocenie wartości finansowej danej firmy. 

Wycena przedsiębiorstwa

Wycena firmy może być konieczna z wielu powodów. Zazwyczaj chodzi jednak o sprzedaż przedsiębiorstwa – zarówno z uwagi na generowane straty, jak i na osiągnięty poziom zysków. Do wyceny przedsiębiorstwa stosować można natomiast różnorodne metody.  

Metoda majątkowa  

Pierwszą metodą wyceny przedsiębiorstw, którą warto poznać, jest metoda majątkowa. Często nazywa się ją również metodą skorygowanych aktywów netto. Polega ona na oparciu się na wartości aktywów i pasywów firmy. Wycena firmy odbywa się poprzez odjęcie zobowiązań związanych z działalnością od wartości jej aktywów, co daje wartość netto. Metoda ta ma wiele zalet, ale również i wad. Zalety tej metody obejmują: 

• Obiektywność – wycena firmy opiera się na wartościach księgowych aktywów i pasywów znajdujących się w bilansie przedsiębiorstwa, dzięki czemu masz pewną obiektywność w procesie wyceny. 
• Prostota – metoda ta jest stosunkowo łatwa do zastosowania, gdyż opiera się na danych finansowych dostępnych w bilansie, dzięki czemu możesz przeprowadzić wycenę samodzielnie.  

Do jej wad możemy natomiast zaliczyć:  

• Niepełność – metoda majątkowa często zaniża wartość firmy, ponieważ nie uwzględnia niematerialnych aktywów, takich jak know-how, wartość marki czy lojalność konsumencką.  

• Brak uwzględnienia wartości rynkowej – wycena zwykle odzwierciedla wartość księgową firmy, a niekoniecznie jej wartość rynkową. To oznacza, że nie bierze pod uwagę aktualnych warunków rynkowych ani potencjału rozwoju. 

Mimo że metoda majątkowa ma swoje ograniczenia, jest ona użyteczna w sytuacjach, gdzie dostępne są ograniczone dane finansowe lub gdy istnieje potrzeba szybkiej i relatywnie prostej wyceny firmy. Dla przedsiębiorstw opartych na wartościach niematerialnych, strategii rozwoju czy unikalności produktów, inne metody wyceny, takie jak metoda dochodowa czy porównawcza będą zdecydowanie bardziej adekwatne, dostarczając pełniejszego obrazu wartości firmy. 

Metoda dochodowa  

Metoda dochodowa opiera się na prognozie przyszłych dochodów wygenerowanych przez firmę, a następnie zdyskontowaniu tych przepływów pieniężnych o oczekiwaną stopę zwrotu. W rezultacie rzeczywista wartość firmy może być określona na podstawie zdyskontowanej wartości wszystkich przyszłych przepływów pieniężnych. 

Metoda dochodowa jest szczególnie użyteczna w kontekście prognozowania przyszłych wyników finansowych firmy. Do jej zalet można zaliczyć:  

• Orientację na przyszłość – opiera się ona na przyszłych przepływach pieniężnych, co uwzględnia prognozy, dotyczące dochodów generowanych przez firmę w kolejnych okresach. 
• Wykorzystanie wartości czasu – zdyskontowanie przyszłych przepływów pieniężnych umożliwia uwzględnienie wartości czasu pieniądza. 

Zanim jednak zdecydujesz się na metodę dochodową, to poznaj również jej wady:  

• Zależność od prognoz – wycena wartości przedsiębiorstwa oparta na tej metodzie jest wrażliwa na jakość i trafność prognoz dotyczących przyszłych dochodów. Błędne prognozy mogą prowadzić do znaczących rozbieżności między przewidywanymi a rzeczywistymi wynikami. 
• Trudność w określeniu stopy dyskontowej – wybór odpowiedniej stopy dyskontowej jest wyjątkowo trudny i wymaga dokładnego zrozumienia ryzyka, a także oczekiwań inwestorów. 

Pamiętaj, że metoda dochodowa stanowi istotny element w procesie wyceny przedsiębiorstwa, ale najlepsze rezultaty uzyskuje się, wykorzystując różne metody wyceny równolegle. Dzięki temu uzyskasz bardziej zrównoważone i kompleksowe oceny wartości firmy. 

Metoda porównawcza  

Metoda porównawcza wyceny przedsiębiorstwa to sposób oszacowania jego wartości poprzez porównanie z innymi podmiotami, działającymi w podobnej branży. Proces ten obejmuje wybór porównywalnych przedsiębiorstw oraz wskaźników porównawczych, zwykle ekonomiczno-finansowych, które pomagają ocenić wartość firmy. Metoda porównawcza ma następujące zalety:  

• Prostota – metoda ta opiera się na realnych danych rynkowych pochodzących z rachunku wyników, bilansu i rachunku przepływów pieniężnych. Wykorzystuje informacje z firm publicznych oraz podmiotów, które były przedmiotem transakcji rynkowych. 
• Oparcie na rzeczywistych danych – wartość firmy jest szacowana na podstawie już znanych wartości rynkowych mnożników, dzięki czemu wycena opiera się na konkretnych danych. 

Jednakże istnieją również pewne ograniczenia metody porównawczej: 

• Dostępność danych – metoda porównawcza wymaga dostępu do aktualnych i wiarygodnych danych, dotyczących firm porównawczych, co może być trudne w przypadku braku publicznie dostępnych informacji. 
• Różnice między firmami – korekty i dostosowania są często potrzebne ze względu na różnice w strukturze udziałów w firmach porównawczych. Jest to czasochłonne i skomplikowane. 

Przy wykorzystaniu metody porównawczej bardzo ważne jest, abyś upewnił się, że korzystasz z aktualnych danych. Powinny być one wiarygodne oraz odnosić się do branży i segmentu rynku, w którym działa Twoje przedsiębiorstwo. Precyzyjna analiza danych i mnożników rynkowych pozwoli Ci na dokładniejsze oszacowanie wartości firmy w stosunku do konkurencji. 

Wybór metody wyceny przedsiębiorstwa  

Zanim rozpoczniesz wycenę swojej spółki, powinieneś określić cel, który ma być osiągnięty przez tę wycenę. Różne cele wymagają różnych podejść i metod wyceny. Może to być dostarczenie danych potrzebnych do negocjacji przy sprzedaży firmy lub wsparcie podejmowania decyzji zarządczych w przedsiębiorstwie. Bardzo ważna jest analiza potrzeb, która powinna odbyć się przed przystąpieniem do wyceny firmy. Wybór odpowiedniej metody wyceny nie powinien być arbitralny, lecz powinien wynikać z wielu czynników, w tym od wcześniejszych założeń i celów wyceny. Na co warto zwrócić uwagę? Oto kilka podstawowych założeń:  

• Kontynuacja działalności – w przypadku sprawnie działającego przedsiębiorstwa z obiecującymi perspektywami, założeniem może być kontynuacja jego działalności. 
• Likwidacja bez presji czasu – gdy firma zamyka działalność, ale nie podlega presji czasu, priorytetem może być sprzedaż za jak najkorzystniejszą cenę. 
• Likwidacja pod presją czasu – sytuacja, gdy presja czasu przeważa nad ceną sprzedaży.  
• Likwidacja zbędnych aktywów – kiedy jedynie funkcjonalnie zorganizowana część mienia przedsiębiorstwa jest przeznaczona do sprzedaży, mówimy o likwidacji zbędnych aktywów. 

Każde z tych założeń ma istotny wpływ na sposób wyceny firmy. Zacznij więc od zrozumienia celów biznesowych, potrzeb i założeń początkowych Twojego przedsiębiorstwa, dzięki czemu zapewnisz sobie efektywny proces wyceny przedsiębiorstwa.