Strategia rozwoju produktu – co to jest i jak ją stworzyć?

Strategia rozwoju produktu pomaga zwiększyć konkurencyjność firmy i spełnić oczekiwania konsumentów. Jak innowacja i dostosowanie produktów do potrzeb klienta umożliwiają przedsiębiorstwom nie tylko przetrwanie, lecz także prężny rozwój?

Z tego artykułu dowiesz się:

• Czym jest strategia rozwoju produktu?
• Jakie są rodzaje strategii rozwoju produktu?
• Jak stworzyć strategię rozwoju produktu?
• Jakich narzędzi używa się w strategii rozwoju produktu?
• Jakie są przykłady strategii rozwoju produktu?
• Jaka jest rola strategii rozwoju produktu?

Strategia rozwoju produktu – definicja

Strategia rozwoju produktu to złożony proces planowania, który ma na celu zwiększenie sprzedaży istniejącego produktu na obecnym rynku lub wprowadzenie go na nowe rynki. Jest to jedna z czterech podstawowych strategii wzrostu, zidentyfikowanych w macierzy Ansoffa. Jej wdrażanie wiąże się z ryzykiem, ale jednocześnie oferuje szanse na rozwój i ekspansję. Sukces tej strategii zależy od głębokiego zrozumienia rynku, skutecznego zarządzania produktami i zdolności firmy do innowacji.

Strategia rozwoju produktu to zintegrowany proces planowania i wdrażania działań mających na celu wprowadzenie nowych lub ulepszonych produktów, aby zaspokoić potrzeby rynku i zwiększyć konkurencyjność firmy.

Definicja strategii rozwoju produktu

Strategia rozwoju produktu jest ukierunkowana na innowacyjność oraz odpowiada na bieżące i przyszłe potrzeby klientów, a także dynamikę rynku. Obejmuje nie tylko tworzenie zupełnie nowych produktów, lecz także ulepszanie lub modyfikowanie istniejących, aby lepiej spełniały oczekiwania konsumentów i wyróżniały się na tle konkurencji.

Rodzaje strategii rozwoju produktu

Strategie rozwoju produktu można sklasyfikować na kilka głównych typów:

• Innowacja produktu koncentruje się na tworzeniu zupełnie nowych produktów lub znaczącym ulepszaniu istniejących produktów. Innowacja może dotyczyć technologii, designu, funkcjonalności, składników lub jakiegokolwiek aspektu, który czyni produkt unikalnym i atrakcyjnym dla konsumentów.
• Rozszerzenie linii produktów polega na dodawaniu nowych produktów do istniejącej linii w celu przyciągnięcia nowych segmentów rynku lub zaspokojenia większej liczby potrzeb konsumentów. Może obejmować warianty o różnych funkcjach, rozmiarach, smakach lub innych charakterystykach.
• Modernizacja produktu skupia się na aktualizacji i ulepszaniu istniejących produktów, aby były bardziej konkurencyjne i atrakcyjne dla konsumentów. Może to obejmować aktualizacje techniczne, redesign, poprawę jakości materiałów lub wprowadzenie nowych funkcji.
• Rozwój marki dotyczy wprowadzania nowych produktów pod istniejącą, dobrze rozpoznawalną marką. Wykorzystuje to zaufanie i lojalność konsumentów wobec marki, aby ułatwić wprowadzenie nowych produktów na rynek.
• Strategia dywersyfikacji polega na wprowadzaniu nowych produktów na nowe rynki, co może obejmować zarówno zupełnie nowe produkty, jak i istniejące produkty wprowadzane na nowe segmenty rynku. Jest to ryzykowna strategia, ale również pozwala wejść w nowe obszary biznesowe i zredukować zależność od jednego segmentu rynku.
• Personalizacja i dostosowywanie produktu koncentruje się na dostosowywaniu produktów do indywidualnych preferencji i potrzeb klientów.

Tworzenie strategii rozwoju produktu

Tworzenie strategii rozwoju produktu rozpoczyna się od zrozumienia potrzeb i preferencji klientów oraz przeprowadzenia badań rynkowych. Żeby wiedzieć co rozwijać, trzeba zgromadzić informacje o trendach rynkowych, zachowaniach konsumenckich oraz o produktach i usługach konkurencji. Dzięki nim można zidentyfikować luki na rynku i możliwości dla nowych lub ulepszonych produktów.

Na podstawie zebranych informacji określa się cele strategii rozwoju produktu. Mogą one obejmować zwiększenie udziału w rynku, osiągnięcie określonego poziomu sprzedaży, wprowadzenie innowacji czy spełnienie niezaspokojonych dotąd potrzeb klientów. Bez względu na rodzaj, powinny one pokrywać się z celami biznesowymi Twojej firmy.

Po określeniu celów można przystąpić do generowania pomysłów na nowe produkty lub ulepszenia. Można do tego wykorzystać takie techniki, jak:

• Burza mózgów to metoda, w której zachęca się członków zespołu do swobodnego wypowiadania jak największej liczby pomysłów na temat danego problemu czy zadania. Celem jest stworzenie kreatywnej atmosfery, w której mile widziane są nawet najbardziej nietypowe pomysły.
• Analiza SCAMPER opiera się na zadawaniu pytań, które skłaniają do myślenia o produkcie lub usłudze w nowy sposób. Pytania opierają się na siedmiu strategiach: zastąp (substitute), połącz (combine), dostosuj (adapt), zmodyfikuj (modify), zastosuj do innych celów (put to another use), usuń (eliminate), odwróć/zmień kolejność (reverse/rearrange).
• Mapowanie myśli pomaga w organizacji myśli i pomysłów wokół centralnego słowa kluczowego. Używając różnych kolorów, obrazów i połączeń, uczestnicy tworzą mapę, która odzwierciedla złożone relacje między pomysłami.
• Metoda kapeluszy Edwarda de Bono to technika, która dzieli proces myślenia na sześć różnych kapeluszy, z których każdy reprezentuje inną perspektywę (np. emocje, fakty, kreatywność). Zachęca to do pełnego i wielowymiarowego rozważenia problemu.
• Technika pytań „co jeśli?” (what if?) polega na zadawaniu hipotetycznych pytań, które pomagają eksplorować potencjalne scenariusze i ich konsekwencje. Pomysły są generowane poprzez odpowiedzi na pytanie „co by było, gdyby…?”.
• TRIZ (ros. Теория решения изобретательских задач, Teoria Reszenija Izobretatielskich Zadacz, dosłownie Teoria Rozwiązywania Problemów Wynalazczych) to metodyka opracowana w ZSRR przez Gienricha Altszullera, która opiera się na analizie pomysłów, patentów i rozwiązań technicznych w celu znalezienia rozwiązań dla problemów technicznych i inżynierskich.
• Prototypowanie to stworzenie wczesnego modelu produktu. Prototyp pozwala eksplorować różne aspekty pomysłu w praktyce, co może prowadzić do odkrycia nowych możliwości lub identyfikacji potencjalnych problemów.
• Benchmarking to analiza produktów konkurencji lub branżowych liderów w celu identyfikacji najlepszych praktyk, innowacyjnych rozwiązań i potencjalnych obszarów do ulepszenia.

Kolejnym krokiem jest ocena i selekcja pomysłów. W tym celu korzysta się z kryteriów, takich jak potencjalny popyt, koszty produkcji, możliwości technologiczne czy zgodność z obecną strategią firmy. Wybrane pomysły rozwija się w ramach projektowania i prototypowania, co pozwala dopracować produkt przed wprowadzeniem go na rynek. Następnie przeprowadza się testy rynkowe, które służą ocenie jego przyjęcia przez potencjalnych klientów oraz identyfikację ewentualnych modyfikacji, które mogą poprawić jego atrakcyjność. Na podstawie feedbacku produkt jest przygotowywany do produkcji.

Ostatni etap obejmuje opracowanie strategii marketingowej i dystrybucyjnej, określających jak produkt zostanie wprowadzony na rynek, jak będzie promowany oraz przez jakie kanały będzie dystrybuowany. Nie wolno też zapominać o monitorowaniu wyników na rynku i wprowadzaniu korekt, jeśli będą konieczne.

Narzędzia stosowane w strategii rozwoju produktu

W strategii rozwoju produktu wykorzystuje się różnorodne narzędzia, które wspierają każdy etap procesu:

• Oprogramowanie do zarządzania projektami, takie jak Asana, Trello czy Jira, służą do planowania, śledzenia postępów i współpracy w ramach zespołów pracujących nad rozwojem produktu.
• Platformy do badań rynku (np. SurveyMonkey, Google Surveys czy Qualtrics) pozwalają na szybkie i skuteczne zbieranie danych od potencjalnych użytkowników.
• Narzędzia do mapowania myśli i burzy mózgów (MindMeister czy Miro) ułatwiają wizualizację pomysłów, organizację sesji burzy mózgów i współpracę zdalną.
• Narzędzia do prototypowania i projektowania (np. Adobe XD, Sketch czy Figma) pozwalają na tworzenie wysokiej jakości prototypów produktów.
• Narzędzia analityczne, takie jak Google Analytics, Optimizely czy Hotjar, dostarczają cennych informacji o zachowaniach użytkowników na stronach internetowych czy w aplikacjach.
• Systemy CRM, takie jak Salesforce czy HubSpot, służą do śledzenia interakcji z klientami, zarządzania kontaktami i segmentacji klientów.
• Narzędzia do analizy konkurencji, np. SEMrush, Ahrefs czy Compete, oferują analizy SEO, śledzenie pozycji konkurentów w wyszukiwarkach i monitorowanie ich strategii marketingowych.
• Oprogramowanie do zarządzania wiedzą (np. Confluence czy Notion) ułatwiają zbieranie, organizowanie i udostępnianie wiedzy wewnątrz organizacji.

Przykłady strategii rozwoju produktu

Wśród najczęściej wymienianych przykładów skutecznych strategii rozwoju produktu można znaleźć np. przemianę Netflixa. Firma przeszła od dystrybucji DVD przez pocztę do globalnej platformy streamingowej, dostosowując swoją ofertę do zmieniających się nawyków i preferencji konsumentów. Skupia się też na rozwoju własnych treści (Netflix Originals), co nie tylko wyróżnia jej ofertę, lecz także zwiększa lojalność konsumencką i przyciąga nowych subskrybentów.

Także Amazon zmienił się na przestrzeni lat – zaczął jako internetowa księgarnia, ale szybko zdywersyfikował działania, stając się sklepem ze wszystkim i platformą usługową. Strategia rozwoju produktu Amazona obejmowała m.in. wprowadzanie nowych kategorii produktów, rozwój usług cloud computing (Amazon Web Services) oraz inwestycje w technologie, takie jak sztuczna inteligencja i automatyzacja.

Lego, znane z kultowych klocków, rozszerzyło swoje działania na gry wideo, filmy, parki rozrywki i więcej. Strategia dywersyfikacji i budowania ekosystemu wokół marki Lego pozwoliła dotrzeć do nowych grup klientów i zwiększyć zaangażowania w markę, jednocześnie zachowując edukacyjne i kreatywne wartości produktu.

Samsung Electronics zastosował strategię oferowania szerokiej gamy produktów elektronicznych, od smartfonów, po sprzęt AGD. Firma koncentruje się na wysokiej jakości inżynierii i innowacyjności, co pozwala jej konkurować w różnych segmentach rynku.

Fitbit skorzystał na zainteresowaniu zdrowym stylem życia i wellness i zaoferował urządzenia do monitorowania aktywności fizycznej i zdrowia. Innowacje technologiczne w dziedzinie wearables (urządzenia ubieralne), ich integracja z aplikacjami zdrowotnymi i społecznościowymi, a także poszerzanie oferty produktowej o zaawansowane funkcje monitorowania zdrowia sprawiły, że firma stała się liderem w branży wellness.

Rola strategii rozwoju produktu

Strategia rozwoju produktu umożliwia firmom nie tylko zidentyfikowanie i wykorzystanie nowych możliwości na rynku poprzez wprowadzanie nowych produktów lub ulepszanie istniejących, lecz także pozwala dostosować się do zmiennych potrzeb i preferencji konsumentów. Dzięki niej przedsiębiorstwa mogą lepiej reagować na działania konkurencji i utrzymywać lub zwiększać udział w rynku.

Strategia rozwoju produktu wspiera też budowę silnej marki i lojalności klientów – ciągłe dostarczanie wartości i innowacyjnych rozwiązań, a także odnawianie oferty zapewnia jej trwały wzrost rentowności i przewagi konkurencyjnej.