​Strategia korporacyjna – co to jest i jak ją stworzyć?

Firmy stosują różnorodne strategie, żeby zbudować przewagę rynkową. Jak strategia korporacyjna pomaga nimi zarządzać oraz jaka jest jej rola w realizacji długoterminowych celów biznesowych?

Z tego artykułu dowiesz się:

• Czym jest strategia korporacyjna?
• Jakie są rodzaje strategii korporacyjnych?
• Jakie są elementy strategii korporacyjnej?
• Jak stworzyć strategię korporacyjną?
• Jakie są dobre praktyki w tworzeniu strategii korporacyjnej?
• Jaka rolą odgrywa strategia korporacyjna?

​Strategia korporacyjna – definicja

Strategia korporacyjna to ogólny plan działania przedsiębiorstwa, przyjmowany w celu realizacji długoterminowych celów i utrzymania konkurencyjnej pozycji na rynku. Można wyobrażać go sobie jako kierunkowskaz, określający jak firma zamierza rozwijać działalność, zarządzać zasobami, identyfikować i wykorzystywać możliwości oraz reagować warunki rynkowe. Uwzględnia szeroki zakres aspektów działalności – od rozwoju produktów, poprzez ekspansję rynkową, aż po fuzje i przejęcia.

Strategia korporacyjna to długoterminowy plan działania, który określa cele i cele strategiczne przedsiębiorstwa oraz drogę, jaką firma wyznacza sobie w osiągnięciu tych celów, uwzględniając zarówno środowisko wewnętrzne, jak i zewnętrzne.

Definicja strategii korporacyjnej

Celem strategii korporacyjnej jest zapewnienie długoterminowego wzrostu wartości dla akcjonariuszy i innych interesariuszy. Dzięki niej Twoja firma może zbudować swoją przewagę konkurencyjną oraz skupić się na najważniejszych obszarach, decydujących o jej sukcesie z zachowaniem elastyczności działania. Strategia korporacyjna powinna być maksymalnie kompleksowa i długoterminowa. Nie powinna też ograniczać się do pojedynczych aspektów działalności firmy – powinna być całościowym spojrzeniem na przedsiębiorstwo i jego otoczenie.

Rodzaje strategii korporacyjnych

Strategie korporacyjne można podzielić na różne kategorie, w zależności od celów i kierunków rozwoju:

• Strategia wzrostu służy zwiększeniu udziałów rynkowych, sprzedaży, zysków lub wartości firmy poprzez ekspansję obecnych działalności czy wprowadzenie nowych produktów na rynek. Wzrost może być osiągany organicznie (np. przez zwiększenie produkcji, nowe inwestycje) lub przez akwizycje i fuzje z innymi firmami.
• Strategia stabilizacji ma na celu utrzymanie obecnego poziomu działalności i zabezpieczenie stabilnej pozycji rynkowej firmy. Stosuje się ją w okresach niepewności ekonomicznej lub gdy firma osiągnęła pożądany poziom rozwoju i chce skonsolidować zasoby.
• Strategia dywersyfikacji polega na rozszerzeniu oferty produktów lub usług na nowe rynki i branże. Dywersyfikacja może być pokrewna (firma wprowadza produkty lub usługi powiązane z obecną działalnością) lub niepokrewna (firma wchodzi w zupełnie nowe obszary). Celem jest zmniejszenie ryzyka poprzez dywersyfikację przychodów w firmie.
• Strategia redukcji obejmuje działania, takie jak sprzedaż, likwidacja lub restrukturyzacja niektórych jednostek biznesowych czy segmentów rynku. Stosuje się ją, gdy pewne obszary działalności nie przynoszą oczekiwanych wyników i nie są uznawane za ważne dla przyszłego wzrostu firmy.
• Strategia globalizacji/internacjonalizacji ma na celu ekspansję działalności firmy na rynki międzynarodowe. Obejmuje to nie tylko eksport produktów, lecz także inwestycje bezpośrednie za granicą, np. poprzez otwarcie oddziałów lub zakup zagranicznych przedsiębiorstw.
• Strategia skupienia na konkretnych segmentach rynku lub niszach, pozwala zbudować w nich silną pozycję konkurencyjną. Bazuje ona na zrozumieniu potrzeb i preferencji określonej grupy docelowej i dostosowaniu do nich oferty.
• Strategia integracji pionowej polega na przejmowaniu kontroli nad kolejnymi etapami produkcji lub dystrybucji, co może obejmować zarówno dostawców (integracja wsteczna), jak i kanały dystrybucji (integracja w przód).
• Strategia innowacji skupia się na rozwoju nowych elementów oferty lub działalności w celu uzyskania przewagi konkurencyjnej. Może ona obejmować innowacje produktowe, technologiczne lub organizacyjne.

​​Elementy strategii korporacyjnej

Każda strategia korporacyjna powinna zawierać następujące elementy:

• Misja firmy określa podstawowy cel istnienia przedsiębiorstwa, odpowiadając na pytanie „co robimy i dla kogo?”. Wizja firmy przedstawia natomiast długoterminowe aspiracje oraz pokazuje czym organizacja chce być w przyszłości. Są one fundamentem strategii, wskazują kierunek i inspirują do działania.
• Cele strategiczne to konkretne, mierzalne, ambitne, realistyczne i określone czasowo cele, które firma zamierza osiągnąć. Powinny być bezpośrednio związane z misją i wizją, a ich realizacja ma przyczynić się do osiągnięcia przewagi konkurencyjnej.
• Analiza strategiczna obejmuje ocenę wewnętrznego środowiska firmy (np. zasoby i kompetencje) oraz zewnętrznego otoczenia (np. konkurencja i trendy rynkowe) przy użyciu metod analizy, takich jak SWOT, PESTEL, czy pięć sił Portera. Pomagają one zidentyfikować najważniejsze możliwości i zagrożenia, a także określają pozycję strategiczną firmy.
• Strategie operacyjne określają kierunek rozwoju całej organizacji. Mogą obejmować np. ekspansję na nowe rynki, dywersyfikację oferty produktowej czy fuzje i przejęcia. Opisują, w jakich obszarach firma będzie konkurować.
• Strategie biznesowe dotyczą konkretnej sfery działalności firmy i sposobu konkurowania w danej branży lub segmencie rynku.
• Skuteczna realizacja strategii wymaga odpowiedniego przydzielenia zasobów – kapitału, personelu, technologii i czasu. Alokacja zasobów musi być zgodna z priorytetami strategicznymi firmy i skupiać się na obszarach najważniejszych z punktu widzenia zakładanych celów.
• Strategię należy też przekształcić w konkretne plany działania określające, co należy zrobić, kto ma to wykonać oraz w jakim czasie i przy jakich kosztach. Plany powinny też opisywać odpowiedzialności poszczególnych członków zespołu oraz wskaźniki stosowane do pomiaru efektywności.

Tworzenie strategii korporacyjnej

Tworzenie strategii korporacyjnej rozpoczyna się od określenia i zrozumienia podstawowych wartości i celów organizacji, które manifestują się w jej misji i wizji. Są one podstawą dogłębnej analizy wewnętrznej i zewnętrznej:

• W ramach analizy wewnętrznej firma ocenia zasoby, mocne strony, słabości oraz kompetencje kluczowe. Dzięki temu może zidentyfikować swoje unikatowe atuty, które można wykorzystać do osiągnięcia przewagi konkurencyjnej.
• Analiza zewnętrzna skupia się na otoczeniu organizacji, a więc elementach, takich jak konkurencja, warunki rynkowe czy trendy technologiczne, ekonomiczne, społeczne i polityczno-prawne. Pozwala zrozumieć możliwości i zagrożenia płynące z otoczenia.

Po zakończeniu analiz można przejść do sformułowania celów strategicznych. Powinny być ambitne, lecz realistyczne i mierzalne. Muszą być też bezpośrednio związane z misją i wizją firmy.

Kolejnym etapem jest opracowanie strategii na poziomie korporacyjnym, która określa ogólny kierunek działania firmy. Musi ona uwzględniać wyniki analizy SWOT, aby maksymalnie wykorzystać mocne strony i możliwości, a jednocześnie minimalizować wpływ słabości i zagrożeń.

Następnie można przejść do stworzenia szczegółowych planów dla poszczególnych jednostek biznesowych dla konkretnych rynków czy segmentów oraz operacyjnych, które opisują, co, kiedy i jak zrobić, żeby osiągnąć założone cele.

Ostatnim etapem jest ewaluacja – w tym celu firma musi ustalić system kontroli i KPI, umożliwiające ocenę efektywności strategii oraz wprowadzać korekty, jeśli zajdzie taka potrzeba.

​Dobre praktyki w tworzeniu strategii korporacyjnej

Jedną z najważniejszych zasad w tworzeniu strategii korporacyjnej jest zaangażowanie interesariuszy na każdym etapie procesu. Dzięki temu można wziąć pod uwagę różnorodne perspektywy oraz mieć pewność, że strategia odzwierciedla rzeczywiste potrzeby i możliwości organizacji. Włączenie pracowników z różnych poziomów może również zwiększyć ich motywację i zaangażowanie w realizację strategii.

Nie można też zapominać o znaczeniu komunikacji w procesie tworzenia i wdrażania strategii. Otwarty i jasny przekaz o celach, założeniach strategicznych i oczekiwanych działaniach zapewnia wsparcie ze strony pracowników i innych interesariuszy.

Równie ważne jest zbudowanie systemu motywacyjnego, który powinien nagradzać osiągnięcia związane z najważniejszymi celami strategicznymi. Może to obejmować zarówno nagrody finansowe, jak i formy uznania niematerialnego.

Niezastąpioną rolę w procesie tworzenia i wdrażania strategii odgrywają liderzy. Silne i zaangażowane przywództwo inspiruje i mobilizuje całą organizację do realizacji wspólnych celów. Liderzy powinni być nie tylko ambasadorami strategii, lecz także jej aktywnymi wykonawcami, pokazując na własnym przykładzie, jak przekłada się ona na codzienne działania.

Strategia korporacyjna wymaga ciągłego uczenia się i innowacji. Organizacje otwarte na nowe pomysły, gotowe do eksperymentowania mają większe szanse na sukces w długoterminowej perspektywie.

​Rola strategii korporacyjnej

Strategia korporacyjna sprawia, że wszystkie działania organizacji zmierzają w jednym kierunku. Pomaga to unikać rozproszenia zasobów i wysiłków, a także umożliwia lepszą alokację zasobów. Odgrywa ona też ważną rolę w identyfikacji i eksploatacji nowych możliwości rynkowych. Przez analizę trendów rynkowych, preferencji konsumentów i działań konkurencji organizacje mogą lepiej przewidywać zmiany i szybciej na nie reagować.

Strategia korporacyjna pełni funkcję ochronną, ponieważ pomaga firmie zidentyfikować potencjalne zagrożenia oraz metody ich neutralizacji. Może też sprzyjać budowie kultury ciągłego doskonalenia – zarówno identyfikacja możliwych problemów, jak i ustalenie ambitnych celów mogą motywować pracowników do poszukiwania nowych rozwiązań. Dzięki temu można zbudować taką kulturę organizacyjną w firmie, która ceni kreatywność, elastyczność i gotowość do zmian. Jest też nieocenionym narzędziem do wewnętrznej i zewnętrznej komunikacji – jasne cele i plany pozwalają wszystkim zaangażowanym stronom zrozumieć intencje firmy.