Strategia inwestycyjna – czym jest i jak ją stworzyć?

Strategia inwestycyjna prowadzi inwestorów przez burzliwe rynki finansowe oraz oferuje jasne cele i bezpieczeństwo podejmowania decyzji. Może być też niezbędnym narzędziem do osiągnięcia finansowego sukcesu.

Z tego artykułu dowiesz się:

• Czym jest strategia inwestycyjna?
• Co wchodzi w skład strategii inwestycyjnej?
• Jakie są rodzaje strategii inwestycyjnych?
• Jak stworzyć strategię inwestycyjną?
• Jakich narzędzia i metody są stosowane w strategiach inwestycyjnych?
• Jak analizować skuteczność strategii inwestycyjnych?
• Jaką rolę odgrywa strategia inwestycyjna?

Strategia inwestycyjna – definicja

Strategia inwestycyjna to plan działania, pomagający inwestorom osiągnąć cele finansowe. Jest to też zbiór zasad i wytycznych kierujących decyzjami inwestycyjnymi, takimi jak wybór aktywów, czas trwania inwestycji, poziom ryzyka jakiego inwestor jest gotów się podjąć oraz metody zarządzania portfelem inwestycyjnym. Strategia powinna być każdorazowo dostosowana do indywidualnych potrzeb, celów oraz sytuacji finansowej inwestora, a także warunków rynkowych^{[1] [2] [3]}.

Strategia inwestycyjna to plan działania, mający na celu maksymalizację zwrotu z inwestycji przy akceptowalnym poziomie ryzyka.

Definicja strategii inwestycyjnej

Strategie inwestycyjne są zazwyczaj opracowywane z uwzględnieniem konkretnego horyzontu czasowego, który odzwierciedla okres, w którym inwestor planuje utrzymać inwestycję przed jej zrealizowaniem. Długoterminowe strategie mogą tolerować większe wahania rynkowe w zamian za potencjalnie wyższe zyski. Strategia opiera się też na dokładnych badaniach i analizie rynków finansowych, klas aktywów i indywidualnych inwestycji.

Elementy strategii inwestycyjnej

Strategia inwestycyjna składa się z następujących elementów:

• Podstawą każdej strategii inwestycyjnej są cele finansowe, które inwestor zamierza osiągnąć. Mogą obejmować oszczędności na emeryturę, finansowanie edukacji, zakup domu, czy budowanie majątku, ale zawsze powinny być wyraźnie zdefiniowane, ponieważ pomaga to określić horyzont czasowy inwestycji oraz pożądany poziom zwrotu.
• Profil ryzyka to indywidualna tolerancja stopnia, w jakim inwestor jest w stanie akceptować wahania wartości swoich inwestycji. Wpływa to na wybór klas aktywów i konkretnych inwestycji budujących portfel inwestycyjny.
• Klasy aktywów (akcje, obligacje, nieruchomości czy surowce) różnią się między sobą potencjałem wzrostu, ryzykiem oraz płynnością. Wybór odpowiednich jest kluczowy dla dywersyfikacji portfela i osiągnięcia zrównoważonego stosunku ryzyka do potencjalnych zysków.
• Dywersyfikacja, czyli rozłożenie inwestycji na różne klasy aktywów, sektory rynkowe i geografie może pomóc zmniejszyć ryzyko portfela i zwiększyć potencjalne zyski.
• Strategia alokacji aktywów dotyczy proporcji, w jakich poszczególne klasy aktywów są reprezentowane w portfelu. Powinna odzwierciedlać profil ryzyka inwestora, jego cele finansowe oraz horyzont czasowy inwestycji.
• Proces dostosowywania składu portfela inwestycyjnego w celu utrzymania pożądanej alokacji aktywów. Rebalansowanie jest konieczne, gdy zmieniają się warunki rynkowe, cele finansowe inwestora lub jego tolerancja na ryzyko.
• Regularny przegląd portfela inwestycyjnego i strategii inwestycyjnej pozwala upewnić się, że inwestycje są zgodne z celami finansowymi inwestora i reagują na zmiany rynkowe.

Rodzaje strategii inwestycyjnych

Istnieje wiele różnych rodzajów strategii inwestycyjnych. Oto niektóre z najpopularniejszych:

• Inwestowanie w wartość (value investing) polega na poszukiwaniu i inwestowaniu w akcje, które sprzedaje się po cenach niższych od ich rzeczywistej wartości. Inwestorzy szukają okazji na rynku, czyli firm, które z różnych przyczyn są niedowartościowane, ale mają solidne fundamenty finansowe.
• Inwestowanie wzrostowe (growth investing) skupia się na firmach wykazujących potencjał szybkiego wzrostu przychodów lub zysków w przyszłości, nawet jeśli ich obecna cena akcji wydaje się wysoka.
• Inwestowanie dywidendowe (dividend investing) polega na wyborze firm, które regularnie wypłacają dywidendy. Przyciąga to inwestorów poszukujących stałego dochodu z inwestycji, a także potencjalnego wzrostu kapitału. Często jest to postrzegane jako mniej ryzykowne niż inne strategie.
• Inwestowanie pasywne (passive investing) opiera się na długoterminowym trzymaniu inwestycji i minimalizacji transakcji. Często realizowane jest poprzez inwestowanie w fundusze indeksowe lub ETF-y, które replikują wyniki określonych indeksów rynkowych.
• Inwestowanie aktywne (active investing) w przeciwieństwie do pasywnego, wymaga częstych transakcji i aktywnego zarządzania portfelem w celu przewyższenia rynku.
• Inwestowanie oparte na trendach (trend following) polega na identyfikacji i wykorzystywaniu trendów rynkowych. Inwestorzy kupują aktywa, gdy trend jest wzrostowy, i sprzedają, gdy trend się odwraca.
• Inwestowanie z zabezpieczeniem (hedging) polega na stosowaniu różnych technik w celu zminimalizowania potencjalnych strat. Może to obejmować korzystanie z instrumentów pochodnych, takich jak opcje i kontrakty terminowe, aby zabezpieczyć portfel przed spadkami cen.
• W inwestowaniu opartym na cyklach (cycle investing) inwestorzy próbują przewidzieć zmiany w cyklach gospodarczych i inwestować w klasy aktywów, które prawdopodobnie najlepiej sobie poradzą na różnych etapach cyklu gospodarczego.
• Inwestowanie społecznie odpowiedzialne (socially responsible investing, SRI) polega na inwestowaniu w firmy, które przestrzegają określonych zasad etycznych, ekologicznych lub społecznych. Inwestorzy SRI unikają firm działających w kontrowersyjnych branżach, takich jak tytoń czy broń.
• Inwestowanie oparte na analizie technicznej wykorzystuje dane historyczne rynku, takie jak ceny akcji i wolumeny obrotu, do przewidywania przyszłych ruchów cenowych. Inwestorzy poszukują wzorców i sygnałów technicznych, które mogą wskazywać na kierunki ruchów cenowych.
• Inwestowanie w zagrożone aktywa (distress investing) polega na zakupie aktywów firm, znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej, takich jak te, które złożyły wniosek o upadłość lub są bliskie bankructwa. Inwestorzy poszukują okazji do zakupu wartościowych aktywów po znacznie obniżonych cenach, licząc na przyszłą rewaloryzację. Wiąże się to z wysokim ryzykiem, ale również możliwością uzyskania wysokich zysków.
• Inwestowanie kwantytatywne (quantitative investing) wykorzystuje zaawansowane modele matematyczne i statystyczne do identyfikacji możliwości inwestycyjnych. Strategia ta bazuje na analizie danych liczbowych, takich jak ceny akcji, wolumeny obrotu oraz wskaźniki finansowe i jest stosowana przez fundusze hedgingowe czy zaawansowanych inwestorów.
• Arbitraż (arbitrage investing) strategia ta polega na wykorzystaniu różnicy cen tych samych aktywów na różnych rynkach lub różnicy cen powiązanych aktywów. Inwestorzy stosujący arbitraż starają się generować zysk poprzez jednoczesne kupno i sprzedaż aktywów, wykorzystując do tego różnice w cenach. Jest to strategia o niskim ryzyku, ale wymaga szybkiego działania i dostępu do zaawansowanych narzędzi do monitorowania rynku.
• Inwestowanie z rozpędu (momentum investing) opiera się na założeniu, że aktywa, które wykazały silne wyniki w przeszłości, będą kontynuować swoją tendencję wzrostową. Inwestorzy kupują akcje, które rosną i sprzedają te, które spadają, próbując wykorzystać pęd rynkowy. Wymaga to ścisłego monitorowania rynku i gotowości do szybkiego reagowania na zmiany.
• Inwestowanie oparte na dochodzie (income investing) skupia się na generowaniu regularnego dochodu z inwestycji, głównie poprzez dywidendy z akcji, odsetki z obligacji lub inne źródła przychodów pasywnych. Inwestorzy stosujący tę strategię często szukają stabilnych, dochodowych aktywów, takich jak obligacje korporacyjne wysokiej jakości, akcje spółek wypłacających regularne dywidendy czy nieruchomości generujące czynsze.

Tworzenie strategii inwestycyjnej

Tworzenie strategii inwestycyjnej rozpoczyna się od zdefiniowania celów finansowych – bez względu na to, co będą obejmować, ich określenie pomaga zrozumieć jaki horyzont czasowy inwestycji jest odpowiedni oraz jakie są akceptowalne poziomy ryzyka. Na tej podstawie inwestor może przeprowadzić ocenę obecnej sytuacji finansowej – dochodów, wydatków, aktywów i zobowiązań. Dzięki temu może zrozumieć, ile środków można regularnie przeznaczać na inwestycje oraz jakie są możliwości finansowe inwestora.

Kolejnym krokiem jest określenie profilu ryzyka, czyli wahań wartości inwestycji, które inwestor jest w stanie tolerować. Pomaga to w wyborze odpowiednich klas aktywów i konkretnych inwestycji, które będą odpowiadały jego oczekiwaniom w zakresie ryzyka i potencjalnego zwrotu. Dopiero potem można przejść do wyboru klas aktywów, które najlepiej odpowiadają jego strategii inwestycyjnej. Może to obejmować dywersyfikację portfela poprzez inwestycje w akcje, obligacje, nieruchomości czy inne aktywa, w zależności od oczekiwanej stopy zwrotu i akceptowalnego poziomu ryzyka.

Następnie należy rozważyć alokację aktywów w portfelu, czyli zastanowić się jak duży procent portfela powinny stanowić poszczególne klasy aktywów. Dobrze jest robić to regularnie i dostosowywać aktywa w portfelu w zależności od zmian w celach finansowych, sytuacji rynkowej oraz w profilu ryzyka inwestora. Ważne jest też ustalenie strategii zarządzania portfelem, w tym podejścia do kupowania i sprzedawania aktywów, kryteriów wyboru poszczególnych inwestycji oraz metod zarządzania ryzykiem.

Ostatnim krokiem jest monitorowanie i regularne przeglądanie portfela inwestycyjnego oraz strategii inwestycyjnej, aby upewnić się, że są one zgodne z celami finansowymi inwestora oraz że reagują na zmiany na rynku i w sytuacji życiowej inwestora.

Narzędzia i metody stosowane w strategiach inwestycyjnych

W ramach strategii inwestycyjnych wykorzystuje się narzędzia i metody, takie jak np.:

• Analiza fundamentalna polega na ocenie wartości fundamentalnej aktywów poprzez analizę czynników ekonomicznych, finansowych i innych, które mogą wpływać na ich cenę. W przypadku akcji analiza fundamentalna może obejmować ocenę wskaźników finansowych firmy, takich jak współczynnik cena/zysk (P/E), wzrost przychodów, zysk na akcję (EPS) oraz ocena jej pozycji rynkowej, konkurencji i zarządzania.
• Analiza techniczna to podejście, skupiające się na badaniu wzorców cenowych i wolumenów obrotu na rynkach finansowych, aby przewidywać przyszłe ruchy cen. Inwestorzy wykorzystują wykresy cen, wskaźniki techniczne (np. średnie kroczące, RSI, MACD) i narzędzia analizy technicznej, takie jak linie trendu czy formacje cenowe, do identyfikowania trendów i punktów zwrotnych na rynku.
• Dywersyfikacja polega na inwestowaniu w różne klasy aktywów, sektory i regiony geograficzne, aby zmniejszyć ryzyko portfela. Dzięki temu słabe wyniki jednej inwestycji mogą być zrównoważone lepszymi wynikami innych aktywów.
• Alokacja aktywów polega na podziale inwestycji na różne klasy aktywów (np. akcje, obligacje, nieruchomości) w proporcjach, odzwierciedlających cel inwestycyjny, horyzont czasowy i tolerancję na ryzyko inwestora.
• Rebalansowanie portfela to proces dostosowywania składu portfela inwestycyjnego w celu utrzymania pierwotnie ustalonej alokacji aktywów. Jest to konieczne, gdy zmiany w cenach rynkowych powodują, że faktyczny udział poszczególnych klas aktywów w portfelu odbiega od założonego.
• Zarządzanie ryzykiem obejmuje stosowanie różnych strategii w celu minimalizacji potencjalnych strat w portfelu inwestycyjnym. Narzędzia zarządzania ryzykiem obejmują ustawianie zlecenia stop-loss, dywersyfikację portfela, hedging oraz inwestowanie z zastosowaniem dźwigni finansowej z umiarem.
• Modelowanie finansowe to technika wykorzystywana do tworzenia modeli przewidujących wyniki finansowe aktywów lub firm na podstawie różnych założeń i danych historycznych. Pozwala to inwestorom oceniać potencjalne inwestycje pod kątem wartości i ryzyka.
• Benchmarking to porównywanie wyników portfela inwestycyjnego z wybranymi indeksami rynkowymi lub innymi standardami, co pozwala ocenić jego efektywność oraz pomaga w ocenie czy strategia inwestycyjna przynosi zamierzone efekty.

Analiza skuteczności strategii inwestycyjnej

Analiza skuteczności strategii inwestycyjnej wymaga zastosowania różnorodnych wskaźników, ale zdecydowanie najważniejszym jest zwrot z inwestycji (ROI). Pokazuje on, jak zmieniła się wartość portfela inwestycyjnego w danym okresie. Jest też podstawowym wskaźnikiem efektywności inwestycji, ale nie uwzględnia ryzyka związanego z osiągnięciem tych wyników.

Dlatego też inwestorzy często stosują wskaźniki dostosowane do ryzyka, takie jak współczynnik Sharpe’a, który mierzy dodatkową stopę zwrotu ponad wolną od ryzyka w zamian za poniesione ryzyko. Jest to przydatne, gdyż pozwala porównać skuteczność różnych strategii inwestycyjnych z uwzględnieniem ryzyka. Inny ważny wskaźnik, współczynnik Sortino, koncentruje się na negatywnym ryzyku, ignorując wahania cen, które prowadzą do zysków, co jest szczególnie użyteczne dla inwestorów, którzy są bardziej zaniepokojeni stratami niż zmiennością zysków.

Analiza skuteczności strategii inwestycyjnej powinna również obejmować porównanie wyników z odpowiednim benchmarkiem, takim jak indeks rynkowy. Dzięki temu można ocenić czy strategia inwestycyjna przynosi lepsze wyniki niż pasywne inwestowanie w cały rynek. Dodatkowo, warto ocenić skuteczność strategii w różnych warunkach, aby zrozumieć jak strategia radzi sobie w okresach wzrostów i spadków.

Równie ważna jest analiza dywersyfikacji portfela i stopnia, w jakim zmniejsza ona ryzyko. Sprawdzenie czy dywersyfikacja faktycznie prowadzi do mniejszej zmienności portfela, może pomóc w ocenie czy strategia efektywnie zarządza ryzykiem.

Wreszcie, ocena skuteczności strategii inwestycyjnej powinna uwzględniać koszty transakcyjne, opłaty zarządzające i inne wydatki, ponieważ mogą one znacząco wpłynąć na ostateczne zwroty. Wysokie koszty mogą wpływać na potencjalne zyski, dlatego ważne jest, aby monitorować koszty i ocenić czy wartości dodane przez strategię inwestycyjną przewyższają wydatki.

Rola strategii inwestycyjnej

Strategia inwestycyjna pomaga w zrozumieniu, które aktywa są najbardziej odpowiednie do włączenia do portfela, a także jakie powinny być ich proporcje, by zbilansować potencjalny zwrot z inwestycji z akceptowalnym poziomem ryzyka. Jest też fundamentem dywersyfikacji portfela, co jest kluczową metodą zarządzania ryzykiem. Inwestycje w różnorodne klasy aktywów, sektory czy lokalizacje mogą zmniejszyć wpływ niekorzystnych ruchów cenowych na pojedynczych rynkach na ogólną wartość ich inwestycji. Dzięki temu nawet jeśli jedna inwestycja przynosi straty, zyski z innych aktywów mogą to zrównoważyć, co zmniejsza ogólne ryzyko portfela.

Dzięki strategii inwestycyjnej inwestorzy i zarządzający funduszami mogą dokonywać świadomych wyborów dotyczących alokacji aktywów i selekcji inwestycji. Zapewnia ona ramy monitorowania postępów i dokonywania korekt, a jej regularne dostosowanie do warunków rynkowych pozwala utrzymać stabilny kurs firmy.

Strategia inwestycyjna pomaga też zarządzać emocjami, które często wpływają na decyzje inwestycyjne. Dzięki jasno określonym zasadom i celom, inwestorzy są mniej podatni na wpływ chwilowych nastrojów rynkowych czy medialnych doniesień, co zwiększa ich szanse na sukces inwestycyjny.