ROA – czym jest wskaźnik rentowności aktywów i jak go obliczyć?

Każda decyzja może wpływać na końcowy wynik finansowy, więc menedżerowie i inwestorzy poszukują niezawodnych wskaźników efektywności – jednym z nich jest ROA. Jak wykorzystać go w procesie planowania i analizy konkurencji?

Z tego artykułu dowiesz się:

• Czym jest ROA?
• Jak obliczyć ROA?
• Jakie są zależności między ROA a rentownością?
• Jakie są zależności między ROA a ROI?
• Jakie są zastosowania ROA?

ROA – definicja

ROA, czyli wskaźnik rentowności aktywów (ang. Return on Assets), to wskaźnik finansowy, pokazujący jak efektywnie przedsiębiorstwo wykorzystuje aktywa do generowania zysku. Jest powszechnie stosowany przez analityków finansowych, inwestorów i menedżerów firm do oceny i porównywania rentowności przedsiębiorstw^{[1] [2] [3]}.

ROA (Return on Assets) to wskaźnik finansowy, określający rentowność aktywów przedsiębiorstwa, wyrażony jako stosunek zysku netto do całkowitych aktywów.

Definicja ROA

Im wyższe ROA, tym większa efektywność wykorzystania zasobów przedsiębiorstwa do produkcji zysku. ROA pomaga też w badaniu zmian wydajności firmy oraz dostarcza wskazówek czy stosowane strategie zarządzania aktywami są skuteczne.

Obliczanie ROA

Żeby obliczyć wskaźnik rentowności aktywów, należy zastosować wzór:

ROA = (Zysk netto/Całkowite aktywa) × 100%

gdzie:

• Zysk netto to dochód, który pozostaje z przychodów firmy po odjęciu wszystkich kosztów, wydatków operacyjnych, odsetek i podatków w danym okresie rozliczeniowym.
• Całkowite aktywa to wyceniana na koniec okresu sprawozdawczego suma wszystkich zasobów kontrolowanych przez firmę, które mogą być wykorzystane do generowania przychodów.

Załóżmy, że firma XYZ osiągnęła w danym roku zysk netto w wysokości 1 000 000 zł przy całkowitej wartości aktywów równej 10 000 000 zł. W tym wypadku obliczenia wyglądają następująco:

ROA = (1 000 000 zł/10 000 000 zł) × 100% = 10%

ROA na poziomie 10% sugeruje, że przedsiębiorstwo jest stosunkowo skuteczne w generowaniu zysku z wykorzystywanych aktywów. Wartość ROA powinno się tez porównać z wynikami innych firm z tej samej branży – dzięki temu można ocenić pozycję konkurencyjną przedsiębiorstwa. Trzeba jednak pamiętać, że interpretacja ROA powinna zawsze odbywać się w kontekście specyfiki branży, struktury kapitału firmy i innych czynników zewnętrznych.

ROA a rentowność

Rentowność odnosi się do zdolności firmy do generowania zysku w stosunku do różnych czynników, takich jak sprzedaż, aktywa lub kapitał własny. ROA jest bezpośrednim wskaźnikiem efektywności, z jaką firma zarządza swoimi aktywami do generowania dochodu netto. Wyższe ROA świadczy, że przedsiębiorstwo może przekształcić większą część inwestycji w realne zyski. Podnosi to zdolność firmy do generowania dochodu.

ROA sprawdza się także w ocenie efektywności zarządzania, które obejmuje nie tylko ich wykorzystanie do bieżącej działalności, lecz także optymalizację struktury i finansowanie. Skuteczne zarządzanie aktywami może poprawić ROA, a zatem także rentowność przedsiębiorstwa. Jest to bezpośrednio związane z perspektywą strategiczną firmy, ponieważ decyzje dotyczące inwestycji, ekspansji czy restrukturyzacji wpływają na aktywa i ich rentowność. Strategie ocenia się przez pryzmat ich wpływu na ROA, które pokazuje ich wpływ na ogólną rentowność firmy.

ROA jest też ważnym narzędziem dla inwestorów i analityków – często poszukują oni firm z wysokim ROA, ponieważ charakteryzują się one lepszą rentownością, a zatem (co ma znaczenie z perspektywy inwestora) wyższymi zwrotami z inwestycji.

ROA a ROI

ROI skupia się na ocenie efektywności konkretnych inwestycji lub projektów. Jest to wskaźnik, który porównuje zysk z inwestycji do jej kosztu, dając procentową miarę tego, jak inwestycja przekłada się na zysk. Może być stosowane do oceny dowolnych inwestycji.

ROA i ROI mają wspólny cel – ocenę rentowności, ale różnią się perspektywą i zastosowaniem. ROA jest bardziej ogólne oraz użyteczne dla zarządu i inwestorów do oceny efektywności operacyjnej przedsiębiorstwa. ROI jest bardziej szczegółowe, ponieważ skupia się na poszczególnych inwestycjach, co przydaje się np. w podejmowaniu decyzji o alokacji zasobów. Obu wskaźników można używać wspólnie, aby połączyć perspektywę ogólnej efektywności operacyjnej ze szczegółową efektywnością poszczególnych inwestycji.

Zastosowanie ROA

W kontekście wydajności operacyjnej, ROA pomaga menedżerom i inwestorom ocenić jak skutecznie firma przekształca swoje inwestycje w aktywa w zysk. Dzięki temu można identyfikować obszary, w których przedsiębiorstwo może lepiej zarządzać zasobami, a więc zwiększyć efektywność operacyjną i finansową. Pomaga to także w benchmarkingu.

W sferze decyzji inwestycyjnych analiza ROA może wpływać na strategie alokacji kapitału. Daje ona wgląd w to, które obszary działalności generują najwyższe zyski w stosunku do zainwestowanych w nie środków. Informacje można wykorzystać do optymalizacji portfela inwestycyjnego oraz koncentracji na aktywach i projektach o największym potencjale rentowności.

W przypadku planowania strategicznego ROA jest wykorzystywane jako jeden z mierników oceny ogólnej skuteczności realizacji strategii biznesowej. Długoterminowe zmiany wartości tego wskaźnika mogą wskazywać na efektywność wdrażanych strategii zarządzania aktywami i kierunków rozwoju przedsiębiorstwa. Pozwala to dokonywać świadomych korekt w planach strategicznych, żeby poprawić rentowność aktywów i całkowitą wartość firmy dla akcjonariuszy.

ROA ma także znaczenie w ocenie ryzyka inwestycyjnego, ponieważ przedsiębiorstwa z wysokim wskaźnikiem ROA często są postrzegane jako bardziej stabilne i mniej ryzykowne. Inwestorzy mogą wykorzystać ROA do oceny potencjalnego zwrotu z inwestycji w dane przedsiębiorstwo, co wpływa na decyzje zakupu lub sprzedaży akcji.