Audyt UX – co to jest, co zawiera i ile kosztuje

Niezależnie od tego, czy prowadzisz sklep internetowy, bloga czy jakąkolwiek inną stronę Internetową – ktoś wchodzi z nią w interakcję. Twój użytkownik, być może nawet klient. To, jakie te interakcje będą, wpływa na liczbę nowych leadów i wartość konwersji. Czy masz pewność, że doświadczenia z Twoją stroną są tak dobre, jak tylko mogą? Odpowiedzi na to pytanie udzieli Ci audyt UX.

User Experience

Czym jest UX? To skrót od pojęcia User Experience oznaczającego po prostu doświadczenie użytkownika. Odnosi się do całości wrażeń usera wynikających z interakcji z produktem (w tym przypadku: stroną Internetową, aplikacją mobilną, webową).  

Na podstawie doświadczeń użytkownika można ocenić, czy strona jest użyteczna. Kryterium to jest jednak zróżnicowane i zależne od rodzaju witryny, a także od celu biznesowego. Niektóre oceniane aspekty to: czytelność, nawigacja, architektura informacji, łatwość w obsłudze i konsumpcji treści, design. 

Pojęcie User Experience jest powiązane z projektowaniem UI, jednak nie należy tych dwóch dziedzin traktować jako tożsamych. UI to projektowanie interfejsu użytkownika, czyli wszystkich elementów na stronie, które umożliwiają interakcję z nią. Skupia się nie na doświadczeniach, lecz na aspekcie technicznym. 

Czym jest i na czym polega audyt UX? 

Audyt UX to profesjonalna analiza użyteczności strony internetowej lub aplikacji. Jej celem jest sprawdzenie, czy produkt jest przyjazny użytkownikowi i intuicyjny w obsłudze, a także wskazanie ewentualnych obszarów i elementów do poprawy.

W trakcie wykonywania audytu bierze się pod uwagę, czy strona spełnia wszystkie oczekiwania użytkownika oraz czy pozwala na wygodne spełnienie celu wizyty i realizację bieżącej potrzeby.

Do analizy doświadczeń użytkownika wykorzystuje się różne metody badawcze (np. badania prowadzone z użytkownikami czy testy AB), a zebrane wnioski zbiera w końcowym raporcie, który stanowi podstawę do przyszłych zmian na rzecz bardziej intuicyjnej obsługi. 

Audyty UX najczęściej wykonuje się właśnie w sklepach Internetowych i ich aplikacjach, ponieważ doświadczenie użytkownika w największym stopniu przekłada się w nich na zyski firmy.

Kiedy warto wykonać audyt UX? 

Konieczność wykonania audytu UX w e-commerce może wynikać z różnych okoliczności, istnieją jednak pewne wskaźniki, które mogą wskazywać, że to właśnie UX jest problemem. Są to m.in.: 

• niski współczynnik konwersji, 
• zupełny brak leadów lub leady niskiej jakości, 
• duży współczynnik porzuceń koszyka, 
• duży ruch przy jednoczesnej małej liczbie konwersji, 
• wysoki bounce rate. 

Każda nowa strona Internetowa powinna zostać zweryfikowana pod kątem użyteczności – audyt UX może w tym przypadku wykazać nieoczywiste problemy – jeszcze zanim będą mogli się z nimi zetknąć użytkownicy. Dzięki temu strona od swoich pierwszych chwil online będzie sprawiać bardzo dobre wrażenie na odbiorcach.

Zaleca się także rutynowe wykonywanie audytu UX starszych stron i aplikacji (raz na 2-3 lata). Zachowania użytkowników, trendy wizualne i możliwości technologiczne ciągle się zmieniają, więc raz zoptymalizowana pod kątem UX strona nie pozostaje taka na zawsze. 

Co obejmuje audyt UX? 

Audyt UX najczęściej obejmuje analizy i badania w obszarach: 

• dostępności określonych, istotnych funkcji strony, 
• użyteczności strony – kompleksowo i dla poszczególnych funkcji, 
• nawigacji na stronie, 
• designu strony, 
• formularzy, 
• elementów CTA. 

Częścią audytu UX są także testy, które obejmują badanie zachowań użytkowników. Wykorzystuje się do tego specjalne narzędzia, jak np. Hotjar, które rejestrują wizyty na stronie. Umożliwia to dokładny wgląd w funkcjonowanie serwisu z perspektywy usera.

Często wykonuje się także testy AB. Polegają na tym, że część użytkowników korzysta z layoutu strony A, część z B. Następnie analizuje się, która wersja dała lepsze rezultaty. 

Warto też pamiętać, że zakres audytu UX zawsze zależy od potrzeb klienta i jego celów biznesowych. Nie zawsze wykonywane są wszystkie wymienione powyżej czynności, a czasami, jeśli wymaga tego sytuacja, przeprowadzane są dodatkowe analizy i testy. 

Metody badawcze wykorzystywane w audycie UX 

Dobór odpowiednich metod badawczych do audytu zależy od preferencji UX Designera, a także od potrzeb klienta. Jednymi z najczęściej wykorzystywanych jest analiza heurystyczna i wędrówka poznawcza. Do metod badawczych wykorzystywanych w audycie UX zaliczamy także wspomniane wcześniej testy z użytkownikami i testy AB. 

Analiza heurystyczna

Analiza heurystyczna polega na weryfikacji strony pod kątem heurystyk, czyli zbioru określonych zasad czy wskazówek. W audycie UX wykorzystuje się zwykle 10 Heurystyk Nielsena. 

1. Pokazuj status systemu;
2. Zachowaj zgodność pomiędzy systemem a rzeczywistością;
3. Daj użytkownikowi pełną kontrolę;
4. Trzymaj się standardów i zachowaj spójność;
5. Zapobiegaj błędom;
6. Pozwalaj wybierać zamiast zmuszać do pamiętania;
7. Zapewnij elastyczność i efektywność;
8. Dbaj o estetykę i umiar;
9. Zapewnij skuteczną obsługę błędów;
10. Zadbaj o pomoc i dokumentację.

Inne popularne heurystyki to zasady Schneidermana, reguły poznawcze Gerhardt-Powalsa, zasady użyteczności Connela. Przekaz wszystkich jest podobny. 

Specjaliści często tworzą też własne listy kontrolne (checklisty), które zawierają bardzo szczegółowe wytyczne i zasady, według których należy sprawdzać serwis. To rodzaj rozwinięcia analizy heurystycznej. 

Wędrówka poznawcza

Wędrówka poznawcza polega na wcieleniu się w rolę użytkownika, który po raz pierwszy ma styczność ze stroną lub aplikacją. 

Specjalista tworzy podczas wędrówki potencjalne ścieżki klienta i testuje kolejne elementy. Wykrywa w ten sposób błędy i lokalizuje obszary, które warto poprawić.

Co zawiera raport z audytu UX? 

Wyniki analiz i badań przeprowadzonych w ramach audytu UX przedstawia się klientowi w szczegółowym raporcie. Materiał powinien zawierać listę błędów (wraz z odpowiednim opisem) oraz rekomendacji możliwych sposobów na ich rozwiązanie. 

Specjalista UX powinien też wskazać obszary, które na razie nie wymagają poprawy, ale mogą jej wymagać w przyszłości. 

W raporcie z audytu UX często stosuje się podział błędów na: krytyczne, średnie i podstawowe. 

Te pierwsze są najpoważniejsze (jak sama nazwa wskazuje) – w dużym stopniu wpływają na stronę, jej odbiór wśród użytkowników, i należy je naprawić jak najszybciej. 

Błędy średnie są istotne, jednak nie trzeba ich naprawiać priorytetowo – można zaplanować poprawki w czasie. 

Ostatnie, czyli błędy podstawowe, nie mają dużego wpływu na funkcjonowanie strony, ale również warto wziąć je pod uwagę, by doświadczenie użytkownika było możliwie jak najlepsze, nawet w specyficznych przypadkach.  

Błędy, które najczęściej wykazuje audyt UX

• nieczytelny interfejs; 
• skomplikowana, niewygodna nawigacja; 
• brak responsywności;
• zbyt dużo nic niewnoszących treści;
• skomplikowane formularze;
• niejasne komunikaty; 
• nieintuicyjne rozmieszczenie elementów na stronie. 

Korzyści z przeprowadzenia audytu UX 

Audyt UX może przynieść wiele (czasami również nieoczekiwanych) korzyści, jednak do najważniejszych należą:

• lepszy wgląd w to, w jakim serwis jest stanie technicznym, jak funkcjonuje i jak postrzegają go użytkownicy; 
• odkrycie nieoczywistych błędów i utrudnień, które mogą mieć wpływ na cele biznesowe; 
• wartościowe sugestie i gotowe rozwiązania: co warto zrobić, aby witryna działała lepiej;
• wiedza o potencjalnych zagrożeniach i szansach w przyszłości.

Po audycie – kolejne kroki 

Audyt UX to zbiór niezwykle cennych informacji. Stanowi punkt wyjścia do wprowadzenia zmian w serwisie, które polepszą doświadczenie użytkownika i w związku z tym mogą zwiększyć współczynnik konwersji. 

Warto jednak podkreślić, że audyt sam w sobie nie jest jeszcze rozwiązaniem, lecz jedynie wskazuje problemy i możliwe rozwiązania. Dopiero wdrożenie zarekomendowanych działań przyniesie spodziewane efekty. 

A jeśli czujesz, że Twojej stronie przydałby się audyt UX, skontaktuj się z nami. Sprawdzimy, jakie doświadczenia mają Twoi użytkownicy!