​Automatyzacja procesów biznesowych – co to jest, dobre praktyki

Przedsiębiorstwa coraz częściej sięgają po automatyzację procesów biznesowych, aby zwiększyć swoją efektywność i zoptymalizować codzienne operacje. Jak dzięki wykorzystaniu różnych technologii organizacje mogą nie tylko zwiększać swoją wydajność, ale także lepiej dostosowywać się do zmieniających się warunków rynkowych?

Z tego artykułu dowiesz się:

• Czym jest automatyzacja procesów biznesowych?
• Jakie są obszary do automatyzacji procesów biznesowych?
• Jakie są rodzaje automatyzacji procesów biznesowych?
• Jak przebiega automatyzacja procesów biznesowych?
• Jakie są dobre praktyki w automatyzacji procesów biznesowych?
• Jakie są korzyści z automatyzacji procesów biznesowych?

​​Automatyzacja procesów biznesowych – definicja

Automatyzacja procesów biznesowych (znana też pod angielskim wyrażeniem business process automation) to strategia polegająca na wykorzystaniu technologii do usprawnienia, przyspieszenia i optymalizacji operacji w organizacji. Obejmuje eliminację manualnych i powtarzalnych zadań poprzez zastosowanie systemów informatycznych, algorytmów oraz sztucznej inteligencji, co pozwala na zwiększenie efektywności, redukcję kosztów i minimalizację błędów.

Automatyzacja procesów biznesowych to wykorzystanie technologii do zastępowania lub wspomagania ludzkich działań w celu zwiększenia efektywności operacyjnej i redukcji błędów.

Definicja automatyzacji procesów biznesowych

Wdrożenie automatyzacji w ramach określonych procesów biznesowych może obejmować różne aspekty działalności, takie jak zarządzanie finansami, generowanie raportów, wprowadzanie danych, obsługa klienta, logistyka, sprzedaż, marketing czy administracja. Narzędzia automatyzujące, w tym systemy ERP, CRM, RPA (Robotic Process Automation) oraz AI, pozwalają na integrację i optymalizację procesów poprzez przetwarzanie danych w czasie rzeczywistym oraz podejmowanie decyzji na podstawie zaawansowanych analiz.

Automatyzacja zwiększa skalowalność organizacji, a zaawansowane technologie rozszerzają możliwości firmy, umożliwiając przetwarzanie i analizę dużych zbiorów danych, przewidywanie trendów oraz personalizację interakcji z klientami. Dzięki temu organizacje mogą nie tylko eliminować powtarzalne zadania, ale także podejmować bardziej świadome i trafne decyzje biznesowe.

Obszary do automatyzacji procesów biznesowych

Business process automation może objąć różnorodne obszary działalności przedsiębiorstwa. Wśród najważniejszych obszarów wyróżnia się:

• Zarządzanie procesami operacyjnymi, gdzie systemy workflow wykorzystuje się do automatyzacji konkretnych sekwencji działań w obiegu dokumentów, wniosków oraz zatwierdzeń, co eliminuje potrzebę ręcznej ingerencji i żmudnego wprowadzania danych.
• W obszarze finansów i księgowości automatyzacja umożliwia zautomatyzowane przetwarzanie faktur, monitorowanie płatności oraz prowadzenie analiz finansowych w czasie rzeczywistym, co zwiększa transparentność i poprawia kontrolę nad przepływami pieniężnymi.
• W zakresie zarządzania zespołem można automatyzować powtarzalne czynności w procesie rekrutacji, onboardingu nowych pracowników czy ocenę wyników.
• Zautomatyzowane procesy stosuje się też w procesach obsługi klienta, gdzie chatboty i sztuczna inteligencja umożliwiają szybkie reagowanie na zapytania, personalizację komunikacji oraz efektywne zarządzanie relacjami z klientami.
• Automatyzacja procesów związanych ze sprzedażą i marketingiem często wykorzystuje łączenie różnych systemów (np. systemu CRM i ERP), żeby zwiększyć efektywność istniejących procesów i lepiej segmentować klientów, analizować ich zachowania na podstawie informacji z różnych źródeł danych oraz dopasować kampanie do indywidualnych potrzeb.
• W obszarze logistyki i łańcucha dostaw technologie automatyzujące stosuje się w strategicznych aspektach pracy, takich jak monitorowanie stanów magazynowych w czasie rzeczywistym, optymalizacja tras dostaw oraz prognozowanie zapotrzebowania.
• Produkcja i przemysł to kolejne sektory, w których automatyzacja, poprzez robotyzację oraz zaawansowane systemy planowania zasobów, umożliwia skrócenie czasu realizacji zamówienia, zwiększenie wydajności, poprawę jakości oraz minimalizację strat materiałowych.

Rodzaje automatyzacji procesów biznesowych

Zastanawiając, się, na czym polega automatyzacja procesów biznesowych firmy, trzeba zauważyć, że automatyzacja automatyzacji nierówna, bowiem istnieje wiele jej metod.Najczęściej jednak wykorzystuje się sposoby i narzędzia, takie jak:

Robotyzacja procesów biznesowych

Robotyzacja procesów biznesowych (RPA, Robotic Process Automation) to technologia wykorzystująca oprogramowanie do automatyzacji powtarzalnych czynności w organizacjach. Roboty programowe (tzw. boty) naśladują działania ludzkich użytkowników w systemach IT, eliminując manualne operacje, które często są czasochłonne i podatne na błędy.

RPA znajduje zastosowanie w obszarach, w których można pozwolić sobie na automatyczne podejmowanie decyzji, takich jak przetwarzanie faktur, zarządzanie zamówieniami, obsługa zgłoszeń klientów czy raportowanie finansowe. Wdrożenie tego typu technologii zmniejsza koszty operacyjne, zwiększa wydajności oraz poprawia dokładności procesów. W przeciwieństwie do tradycyjnej automatyzacji, robotyzacja nie wymaga głębokiej ingerencji w infrastrukturę IT i może być wdrożona relatywnie szybko.

Inteligentna automatyzacja procesów

Intelligent Process Automation (IPA) stanowi rozwinięcie RPA poprzez zastosowanie AI, uczenia maszynowego i przetwarzania języka naturalnego. Dzięki temu systemy nie tylko automatyzują proste operacje, ale można też je stosować w automatyzacji zadań wymagających większej mocy obliczeniowej, takich jak analiza dużych zbiorów danych czy rozpoznawanie wzorców.

IPA sprawdza się w złożonych procesach, takich jak analiza dokumentów prawnych, personalizacja obsługi klienta czy optymalizacja łańcucha dostaw. Integracja automatyzacji ze sztuczną inteligencją pozwala na dynamiczne dostosowanie procesów do zmieniających się warunków biznesowych oraz dalszą redukcję zaangażowania człowieka w rutynowe zadania.

iPaaS

Integration Platform as a Service (iPaaS) to chmurowa platforma integracyjna umożliwiająca szybkie i efektywne połączenie różnych systemów, aplikacji i źródeł danych w organizacji w celu zwiększenia wydajności organizacji. Rozwiązanie to eliminuje konieczność ręcznego kodowania integracji różnych systemów, narzędzi analitycznych czy aplikacji biznesowych.

iPaaS umożliwia automatyzację przepływu danych w czasie rzeczywistym, co zwiększa efektywność operacyjną i pozwala firmom szybciej reagować na zmieniające się warunki rynkowe. Jest szczególnie przydatne w organizacjach korzystających z wielu systemów IT oraz aplikacji chmurowych.

BRMS

Business Rules Management System (BRMS) to system do wdrażania reguł biznesowych i zarządzania nimi poprzez definiowanie, modyfikowanie oraz automatyczną implementację zasad i procedur decyzyjnych w organizacji. Dzięki BRMS przedsiębiorstwa mogą uniezależnić logikę biznesową od kodu aplikacji, co pozwala na jej szybkie dostosowanie do zmieniających się warunków rynkowych i regulacyjnych bez konieczności angażowania zespołów programistycznych.

Systemy BRMS wspierają automatyzację procesów decyzyjnych w takich obszarach jak analiza ryzyka, zatwierdzanie kredytów, dynamiczne ustalanie cen czy zgodność z przepisami prawnymi. Dzięki integracji z innymi systemami IT mogą działać w czasie rzeczywistym, zwiększając efektywność operacyjną i ograniczając liczbę błędów wynikających z manualnego podejmowania decyzji.

Automatyzacja ETL

Automatyzacja procesów ETL (Extract, Transform, Load) pozwala na efektywne zarządzanie danymi w organizacji, eliminując konieczność ręcznego przetwarzania informacji pochodzących z różnych źródeł. Zautomatyzowane procesy ETL obejmują ekstrakcję danych z baz, aplikacji czy plików, ich transformację w ujednolicony format oraz ładowanie do hurtowni danych lub innych systemów analitycznych. Automatyzacja zwiększa dokładność i spójność danych, redukuje ryzyko błędów oraz poprawia wydajność analityczną organizacji.

Document Management Systems

Systemy zarządzania dokumentami (Document Management Systems, DMS) automatyzują procesy związane z gromadzeniem, klasyfikacją, przetwarzaniem, archiwizacją oraz udostępnianiem dokumentów w organizacji. Ich głównym celem jest eliminacja papierowego obiegu dokumentów oraz poprawa bezpieczeństwa i dostępności danych.

DMS umożliwia łatwe wyszukiwanie dokumentów, kontrolę wersji oraz automatyzację obiegu pracy, co zwiększa efektywność operacyjną i redukuje ryzyko utraty informacji. Wiele systemów tego typu wykorzystuje technologie OCR (optyczne rozpoznawanie znaków), pozwalając na przekształcanie zeskanowanych dokumentów w edytowalny tekst. Stosuje się je w różnych branżach, takich jak finanse, administracja publiczna, medycyna czy prawo.

Systemy CRM

Systemy CRM (Customer Relationship Management) to zaawansowane narzędzia umożliwiające zarządzanie relacjami z klientami poprzez automatyzację procesów sprzedaży, marketingu oraz obsługi klienta. Dzięki nim firmy mogą centralizować dane o klientach, zarządzać kontaktami, analizować historię interakcji i przewidywać potrzeby odbiorców.

Współczesne systemy CRM często integrują sztuczną inteligencję, co umożliwia lepsze prognozowanie zachowań konsumentów oraz automatyczne rekomendowanie działań, takich jak przypomnienia o follow-upach czy generowanie leadów. Dzięki zastosowaniu CRM organizacje mogą budować długoterminowe relacje z klientami, zwiększać ich lojalność oraz optymalizować strategię sprzedaży poprzez analizę danych i automatyczne raportowanie.

Oprogramowanie BPM

Oprogramowanie do zarządzania procesami biznesowymi (BPM – Business Process Management) koncentruje się na kompleksowym zarządzaniu cyklem życia procesów w organizacji. BPM umożliwia modelowanie, analizę, implementację, monitorowanie oraz optymalizację przepływów pracy, co pozwala na usprawnienie operacji i eliminację zbędnych etapów procesów biznesowych. Systemy tego typu często integrują narzędzia automatyzacji, takie jak RPA, umożliwiając eliminację powtarzalnych zadań i przyspieszenie realizacji kluczowych operacji.

Sztuczna inteligencja i uczenie maszynowe

W przeciwieństwie do tradycyjnych narzędzi automatyzacji AI potrafi dostosowywać się do zmieniających się warunków i uczyć się na podstawie nowych informacji, dzięki czemu może ulepszać efektywność zautomatyzowanych procesów z biegiem czasu. Przykładowe zastosowania obejmują predykcyjne modele sprzedaży, chatboty obsługujące klientów, dynamiczne rekomendacje produktów, wykrywanie oszustw finansowych czy analizę sentymentu w mediach społecznościowych.

Integracja API

Integracja API (Application Programming Interface) to ważny element automatyzacji procesów biznesowych, umożliwiający płynne połączenie różnych systemów, aplikacji i baz danych w organizacji. API działa jako pośrednik, umożliwiając wymianę informacji między niezależnymi systemami w czasie rzeczywistym, eliminując konieczność ręcznego przenoszenia danych. Jest to szczególnie istotna w środowiskach wykorzystujących wiele różnych technologii, np. w firmach prowadzących sprzedaż wielokanałową czy zarządzających rozproszonymi danymi.

Workflow automation

Workflow automation, czyli automatyzacja przepływów pracy, polega na eliminacji manualnych działań w ramach określonych sekwencji procesów biznesowych poprzez zastosowanie systemów workflow. Dzięki automatyzacji przepływów pracy organizacje mogą znacząco zwiększyć efektywność operacyjną, redukując czas realizacji zadań oraz minimalizując ryzyko błędów ludzkich.

Systemy workflow pozwalają na tworzenie reguł określających kolejność działań, np. zatwierdzanie wniosków, przetwarzanie dokumentów czy zarządzanie zgłoszeniami klientów. Automatyzacja workflow znajduje zastosowanie w działach HR (np. onboarding pracowników), finansach (zatwierdzanie faktur), obsłudze klienta (zarządzanie ticketami) oraz logistyce (śledzenie dostaw).

​​Przebieg automatyzacji procesów biznesowych

Wprowadzenie automatyzacji procesów biznesowych można podzielić na następujące etapy:

Identyfikacja procesów biznesowych do automatyzacji

Identyfikacja procesów biznesowych do automatyzacji pozwala określić miejsca, w których automatyzacja przyniesie największe korzyści, a także zidentyfikować obszary wymagające poprawy efektywności. Rozpoczyna się to od analizy operacyjnej, w której firmy szczegółowo badają swoje działania pod kątem powtarzalności, czasochłonności i podatności na błędy ludzkie. Najlepiej nadają się do automatyzacji zadania rutynowe, oparte na jasno określonych zasadach, które nie wymagają złożonego podejmowania decyzji.

Przykłady obejmują fakturowanie, zarządzanie zamówieniami, obsługę klienta, przetwarzanie wniosków czy zarządzanie danymi w systemach ERP i CRM. Istotnym elementem jest również analiza kosztów i korzyści, żeby ocenić, czy wdrożenie automatyzacji w danym obszarze będzie opłacalne. Na tym etapie uwzględnia się również integrację z istniejącą infrastrukturą IT oraz potencjalne ograniczenia technologiczne.

Analiza i modelowanie procesów

Następnie wybrane procesy trzeba przeanalizować i wymodelować, do czego wykorzystuje się oprogramowanie do zarządzania procesami biznesowymi (BPM) – pozwala ono graficznie przedstawić przepływ pracy oraz jego etapy i zależności między nimi. Tak przygotowanego modelu używa się do zdefiniowania, gdzie i jak technologie mogą usprawnić lub zastąpić działania manualne.

Następnie przechodzi się do projektowania i modelowania procesów, co obejmuje tworzenie map procesów w celu określenia kluczowych punktów wymagających automatyzacji. W tym etapie definiowane są także wymagania funkcjonalne dla narzędzi technologicznych, które mają wspierać wdrożenie automatyzacji. Szczególne znaczenie ma tu identyfikacja zadań, które mogą zostać całkowicie lub częściowo zautomatyzowane, oraz określenie interakcji między systemami a użytkownikami.

Wybór odpowiednich narzędzi

Wybór odpowiednich narzędzi do automatyzacji procesów biznesowych wymaga analizy technologii pod kątem ich funkcjonalności, integracji z istniejącymi systemami oraz skalowalności. Kluczowe znaczenie ma dopasowanie rozwiązań do specyfiki organizacji.

Ważnym kryterium jest także intuicyjność interfejsu oraz możliwość dostosowania do zmieniających się potrzeb biznesowych. Warto zwrócić uwagę na poziom wsparcia technicznego i bezpieczeństwo danych, szczególnie w przypadku chmurowych rozwiązań SaaS. Ostateczna decyzja powinna uwzględniać koszty wdrożenia i utrzymania, zapewniając jednocześnie długoterminowe korzyści. Testowanie narzędzi przed wdrożeniem pozwala zweryfikować ich efektywność i uniknąć potencjalnych problemów.

Testowa implementacja wybranych rozwiązań

Testowa implementacja wybranych rozwiązań stanowi kluczowy etap wdrożenia automatyzacji, umożliwiając praktyczną weryfikację skuteczności narzędzi w rzeczywistym środowisku operacyjnym. Proces ten obejmuje stopniowe wdrażanie systemów, takich jak ERP, RPA czy AI, oraz ich integrację z istniejącymi rozwiązaniami poprzez interfejsy API lub moduły rozszerzające funkcjonalność. W tym etapie przeprowadza się testy wydajnościowe, sprawdzając, czy narzędzia poprawnie realizują zadania i współpracują z innymi systemami. Równocześnie angażuje się w testy użytkowników końcowych, żeby zebrać informacje zwrotne i dokonać niezbędnych modyfikacji przed pełnym wdrożeniem.

Pełne wdrożenie

Pełne wdrożenie automatyzacji następuje po pomyślnych testach i dostosowaniu systemów do specyfiki przedsiębiorstwa. Głównym aspektem tego etapu jest zapewnienie płynnej integracji nowych narzędzi z istniejącą infrastrukturą IT, co wymaga odpowiedniego zarządzania danymi oraz eliminacji potencjalnych problemów związanych z kompatybilnością systemów. Integracja odbywa się za pomocą middleware oraz interfejsów API, które umożliwiają bezpieczny i szybki przepływ informacji pomiędzy aplikacjami.

Wdrożenie obejmuje także szkolenie pracowników, którzy będą korzystać z nowych narzędzi, aby maksymalnie wykorzystać potencjał automatyzacji i zminimalizować ryzyko błędów użytkownika. Po uruchomieniu systemów konieczne jest monitorowanie ich działania oraz analiza wskaźników efektywności. W razie potrzeby wprowadzane są korekty, które zwiększają skuteczność automatyzacji i dostosowują ją do zmieniających się potrzeb biznesowych.

Optymalizacja i monitorowanie

Regularna analiza wydajności pozwala identyfikować obszary wymagające usprawnień, eliminować wąskie gardła oraz dostosowywać procesy do zmieniających się warunków biznesowych. Monitorowanie obejmuje także analizę kluczowych wskaźników efektywności (KPI), takich jak czas realizacji zadań, zmniejszenie kosztów czy poprawa jakości obsługi klienta, co umożliwia ocenę wpływu automatyzacji na organizację.

Równocześnie niezwykle istotne jest zapewnienie bezpieczeństwa danych i procesów. Wdrożenie kontroli dostępu, szyfrowania oraz regularnych audytów pozwala chronić informacje przed nieuprawnionym dostępem i cyberzagrożeniami. Dodatkowo stałe doskonalenie systemów poprzez aktualizacje technologiczne i wdrażanie nowych funkcji pozwala na dalszą optymalizację, zwiększając konkurencyjność przedsiębiorstwa w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu rynkowym.

​Dobre praktyki w automatyzacji procesów biznesowych

Przed przystąpieniem do automatyzacji istniejących procesów biznesowych należy zrozumieć ich przebieg, cele oraz role zaangażowanych osób i zasobów. Pozwala to zidentyfikować obszary, które można zoptymalizować lub zautomatyzować.

• Przed przystąpieniem do automatyzacji procesów konieczne jest także określenie klarownych celów (np. zwiększenie efektywności czy zmniejszenie kosztów), które chce się osiągnąć poprzez automatyzację.
• Przed rozpoczęciem automatyzacji procesów biznesowych dobrze jest przeprowadzić ocenę potencjalnego zwrotu z inwestycji (ROI), aby oszacować koszty i korzyści związane z wdrożeniem automatyzacji. Jeśli automatyzacja nie przełoży się na zwiększenie przychodów, nie ma sensu jej wprowadzać.
• Istnieje wiele narzędzi i technologii do automatyzacji procesów biznesowych, ale zawsze należy wybierać najlepiej odpowiadające potrzebom i specyfice Twojej firmy. Należy brać pod uwagę czynniki, takie jak rodzaj procesów do automatyzacji, dostępność zasobów IT oraz możliwość integracji z istniejącymi systemami.
• Sukces automatyzacji procesów wymaga zaangażowania, wsparcia i akceptacji wszystkich interesariuszy, w tym pracowników, menedżerów oraz osób odpowiedzialnych za IT.
• Powodzenie automatyzacji procesów biznesowych często zależy od zaangażowania i wsparcia kadry kierowniczej. Liderzy powinni aktywnie wspierać zespoły projektowe oraz podejmować decyzje strategiczne zgodnie z celami automatyzacji.
• Ważne jest utrzymanie ciągłej komunikacji z pracownikami na temat wdrażania automatyzacji procesów biznesowych. Należy regularnie informować ich o zmianach, szkolić z obsługi nowych narzędzi i technologii oraz zachęcać do zgłaszania opinii i pomysłów na ulepszenia.
• Zamiast automatyzowania wszystkich procesów jednocześnie, lepiej jest obrać stopniowe podejście i zacząć od prostszych i mniej krytycznych procesów. Po zakończeniu prac można rozbudowywać i ulepszać kolejne elementy.
• Po wdrożeniu automatyzacji procesów ważne jest regularne monitorowanie jej efektywności oraz identyfikowanie obszarów wymagających optymalizacji i ulepszeń. W miarę rozwoju technologii i zmian w otoczeniu biznesowym warto również aktualizować systemy automatyzacji.
• Podczas automatyzacji procesów biznesowych należy zadbać o zachowanie zgodności z obowiązującymi przepisami prawnymi oraz branżowymi standardami, a także uwzględnić wymagania dotyczące ochrony danych osobowych, bezpieczeństwa informacji oraz audytów zewnętrznych.
• W trakcie automatyzacji należy też szczególnie zadbać o bezpieczeństwo danych, zwłaszcza w przypadku procesów związanych z danymi osobowymi lub poufnymi. Należy stosować odpowiednie środki ochrony danych, takie jak szyfrowanie, uwierzytelnianie użytkowników i kontrola dostępu.
• Prowadzenie dokładnej dokumentacji dotyczącej procesów biznesowych, zarówno przed, jak i po automatyzacji jest jednym z najważniejszych elementów całego procesu. Dokumentacja powinna zawierać m.in. opisy procesów, diagramy przepływu pracy, reguły biznesowe.
• Wdrażanie automatyzacji procesów biznesowych często wymaga zmiany kultury organizacyjnej, aby promować podejście oparte na danych oraz podejmowanie decyzji na podstawie faktów i analiz, a nie intuicji. Ważne jest promowanie transparentności, odpowiedzialności i ciągłego doskonalenia w organizacji.
• Wdrożenie automatyzacji procesów wymaga monitorowania wyników i KPI – dzięki temu można ocenić skuteczność działania systemów automatyzacji oraz identyfikować obszary wymagające dalszych ulepszeń. Wskaźniki wydajności powinny być zdefiniowane w sposób mierzalny, możliwy do monitorowania i porównywania z celami.
• Automatyzacja procesów biznesowych wiąże się ze zmianami w organizacji i sposobie pracy, więc nie należy zapominać o zarządzaniu zmianą i zapewnić wsparcie dla pracowników w procesie adaptacji.

Korzyści z automatyzacji procesów biznesowych

Automatyzacja procesów biznesowych wpływa na poprawę dokładności pracy, lepszą efektywność operacyjną, redukcję kosztów oraz zwiększenie jakości usług. Systemy automatyczne pozwalają na realizację powtarzalnych i czasochłonnych zadań szybciej i z mniejszym ryzykiem błędów, co pozwala pracownikom skupić się na zadaniach o wyższej wartości, takich jak analiza danych czy innowacje.

Systemy automatyzacyjne redukują też ryzyko błędów ludzkich, które mogą prowadzić do nieścisłości w raportowaniu, błędnych decyzji operacyjnych lub naruszeń regulacyjnych. Dzięki zastosowaniu zdefiniowanych reguł biznesowych organizacje mogą zapewnić spójność działań, zwiększając zgodność z przepisami prawnymi i standardami branżowymi.

W dłuższej perspektywie obniżenie kosztów operacyjnych przekłada się na wyższą rentowność oraz możliwość alokacji zasobów na rozwój i innowacje, a dzięki automatycznemu przetwarzaniu danych i integracji systemów firmy mogą szybciej podejmować decyzje oparte na precyzyjnych analizach.

Automatyzacja procesów sprawdza się też w szybkim dostosowaniu procesów do otoczenia biznesowego bez konieczności zwiększania zasobów ludzkich. W szczególności w e-commerce, finansach czy logistyce pozwala na efektywne zarządzanie rosnącym wolumenem operacji.

Nie bez znaczenia jest także poprawa doświadczenia klientów. Dzięki automatyzacji procesów, takich jak obsługa zgłoszeń, personalizacja doświadczeń klientów i ofert czy realizacja zamówień, organizacje mogą szybciej i skuteczniej reagować na potrzeby klientów, zwiększając ich satysfakcję i lojalność. Nowoczesne technologie, takie jak chatboty, sztuczna inteligencja czy systemy CRM, pozwalają na automatyczne dostosowanie komunikacji do indywidualnych preferencji użytkowników.