Wielkość rynku – co to jest i jak ją oszacować? 

Wielkość rynku to wskaźnik istotny w kontekście rozpoczęcia lub poszerzania prowadzonej już działalności. Jego oszacowanie pozwala m.in. na identyfikowanie trendów rynkowych, konkurencji oraz potrzeb klientów.

Z tego artykułu dowiesz się:  

• Czym jest wielkość rynku?
• Jak oszacować wielkość rynku?
• Jakie są metody określania wielkości rynku?
• Jakie korzyści wynikają z szacowania wielkości rynku?

Wielkość rynku – definicja  

Wielkość rynku to wskaźnik, który pozwala zrozumieć obecną skalę działalności oraz potencjał do wzrostu w przyszłości. Pomaga także firmom i inwestorom w identyfikacji, ile pieniędzy klienci faktycznie wydają w danej kategorii rynkowej. 

Wielkość rynku to całkowita wartość sprzedaży produktów lub usług w określonej branży w danym obszarze geograficznym w określonym czasie. 

Definicja wielkości rynku

Analiza wielkości rynku może obejmować różne obszary geograficzne, od lokalnych rynków po globalne scenariusze. Może również dotyczyć różnych segmentów rynku, które mogą być rozróżniane na podstawie demografii, zachowań konsumentów czy preferencji produktowych. Dokładne zrozumienie tych aspektów jest niezbędne do skutecznego planowania strategicznego i operacyjnego. 

Dzięki analizie wielkości rynku, przedsiębiorstwa mogą lepiej ocenić swoje pozycje rynkowe, zrozumieć konkurencję oraz lepiej dostosować swoje produkty i usługi do potrzeb i oczekiwań konsumentów. Jest to fundament dla decyzji inwestycyjnych, planowania biznesowego oraz inicjatyw rozwojowych, które mają na celu maksymalizację zysków i zwiększenie udziału w rynku. 

Szacowanie wielkości rynku  

Oszacowanie wielkości rynku to proces, który wymaga zbierania i analizy danych z różnych źródeł. W ten sposób uzyska się najpełniejszy obraz potencjalnych przychodów i możliwości biznesowych. Jak dokładnie oszacować rynek docelowy, a dokładnie jego wielkość?  

• Zdefiniuj rynek – określ, co dokładnie chcesz badać. Wyznacz granice rynku zarówno geograficznie, jak i w kontekście produktów. Na przykład, jeśli interesuje Cię rynek smartfonów, zdecyduj, czy chodzi o rynek globalny, regionalny, czy lokalny oraz jakie kategorie produktów zostaną uwzględnione. 
• Dokonaj segmentacji rynku – podziel rynek na segmenty, które mają sens w kontekście Twojego biznesu. Na przykład, rynek smartfonów można segmentować na podstawie grup wiekowych użytkowników, poziomu cen lub funkcjonalności urządzeń. 
• Gromadź dane pierwotne i wtórne – jeśli chcesz zebrać dane pierwotne, możesz przeprowadzić własne badania, a w tym ankiety, wywiady czy obserwacje, aby zrozumieć zachowania i preferencje konsumentów. W przypadku danych wtórnych, skorzystaj z istniejących badań rynkowych, raportów branżowych, danych statystycznych od instytucji, takich jak GUS, Eurostat czy organizacje branżowe. Dane te często zawierają wartościowe informacje o wielkości rynku, trendach i prognozach. 
• Wykonaj analizę konkurencji – zbadaj swoich konkurentów. Sprawdź ile firm działa na rynku, jakie mają udziały w rynku i jakie są ich strategie. Analiza konkurencji pomoże Ci zrozumieć czy na rynku jest miejsce dla Twojego produktu oraz jakie strategie mogą być najbardziej skuteczne. 

Metody określania wielkości rynku 

W oszacowaniu wielkości rynku często stosuje się różne metody, zależnie od dostępnych danych i specyfiki branży. Najczęściej firmy wybierają metodę od góry do dołu (top-down) oraz metodę od dołu do góry (bottom-up). Obie mają swoje zalety i pozwalają zbadać całkowity rynek, a przede wszystkim jego wielkość. 

Metoda top-down 

Metoda top-down w szacowaniu wielkości rynku zaczyna się od analizy globalnych lub ogólnokrajowych danych ekonomicznych, które następnie są sukcesywnie rozkładane na coraz bardziej szczegółowe segmenty. Metoda ta jest szczególnie przydatna, kiedy dostępne są solidne dane na wysokim poziomie abstrakcji, a analityk pragnie uzyskać wgląd w specyficzne segmenty rynku. Jak dokładnie wykorzystać metodę top-down? Zależy o głównie od indywidualnego podejścia inwestora czy specjalisty, ale schemat wygląda następujaco:

• Wybór danych z najwyższego poziomu – proces zaczyna się od zbierania danych o całym sektorze lub rynku na najwyższym możliwym poziomie. Na przykład, jeśli analityk bada rynek urządzeń elektronicznych, może zacząć od globalnej wartości tego rynku, jaką podają renomowane raporty branżowe lub instytucje finansowe. 
• Zawężanie do geograficznych lub demograficznych segmentów – następnie, korzystając z dostępnych danych, analityk zawęża analizę do określonych regionów, krajów, czy nawet miast. Może również podzielić rynek według grup demograficznych – wiek, płeć, poziom dochodów itd., które są istotne dla badanego produktu lub usługi. 
• Uwzględnienie czynników branżowych – kolejnym krokiem jest dostosowanie ogólnych danych do specyfiki branży. Na przykład, jeśli ogólny wzrost PKB wynosi 2%, analityk może badać, jak ten wzrost przekłada się na konkretną branżę, uwzględniając specyficzne dla niej trendy, takie jak innowacje technologiczne czy zmiany w przepisach. 

Metoda bottom-up 

Metoda od dołu do góry to szczegółowe podejście do szacowania wielkości rynku, które zaczyna się od najbardziej podstawowych jednostek danych, takich jak sprzedaż poszczególnych sklepów czy zakładów. Następnie agreguje te informacje do wyższych poziomów, aż do uzyskania obrazu całego rynku. Metoda ta jest często stosowana, gdy dostępne są precyzyjne dane na poziomie lokalnym lub gdy istnieje potrzeba dokładniejszej analizy rynku. Jak krok po kroku wykorzystać bottom-up? 

• Gromadzenie danych podstawowych – pierwszym krokiem jest zebranie danych na najniższym poziomie, na przykład sprzedaży produktów w konkretnych lokalizacjach lub wydajności poszczególnych dystrybutorów. W firmach produkcyjnych może to oznaczać analizę ilości wyprodukowanych jednostek, które zostały sprzedane klientom. 
• Analiza sprzedaży lokalnej i regionalnej – następnie dane jednostkowe są analizowane na szerszą skalę. Na przykład, jeśli firma posiada dane sprzedaży z różnych sklepów w całym kraju, dane te są sumowane, aby uzyskać całkowity wolumen sprzedaży na poziomie regionalnym lub krajowym. 
• Ekstrapolacja danych na większe obszary – kolejnym etapem jest ekstrapolacja zebranych danych na większe obszary geograficzne lub szersze segmenty rynku. Dla firmy działającej tylko w niektórych regionach kraju, dane te mogą być użyte do prognozy sprzedaży w innych regionach, gdzie firma nie działa, ale gdzie warunki rynkowe są podobne. 
• Uwzględnienie czynników modyfikujących – przy szacowaniu wielkości rynku metodą bottom-up, ważne jest także uwzględnienie czynników, które mogą modyfikować wyniki, na przykład sezonowość sprzedaży, wpływ działań marketingowych czy wprowadzenie nowych produktów na rynek. 

Korzyści wynikające z szacowania wielkość rynku  

Analiza rynku, jak i szacowanie jego wielkości niosą wiele korzyści dla przedsiębiorców. Należą do nich m.in.:

• Lepsze rozumienie rynku – poznanie wielkości rynku pozwala firmom lepiej zrozumieć aktualne możliwości oraz przewidywać przyszłe trendy. Dzięki temu mogą one skuteczniej reagować na zmieniające się warunki i adaptować swoje strategie biznesowe. 
• Ocena potencjalnych przychodów – firmy mogą oszacować maksymalne możliwe przychody, jakie mogą osiągnąć na danym rynku. Pozwala to na realistyczną ocenę celów sprzedażowych i finansowych. 
• Planowanie i alokacja zasobów – znając wielkość rynku, firmy mogą lepiej planować, ile zasobów przeznaczyć na produkcję, marketing, sprzedaż i inne działania operacyjne, aby maksymalizować efektywność i zwrot z inwestycji. 
• Zrozumienie konkurencji – analiza wielkości rynku pomaga zidentyfikować, kto są główni konkurenci, jak dużą część rynku zajmują i jakie strategie stosują. To z kolei umożliwia opracowanie bardziej skutecznych strategii konkurencyjnych. 
• Wspieranie decyzji inwestycyjnych – inwestorzy i kierownictwo firmy często wykorzystują informacje o wielkości rynku do podejmowania decyzji dotyczących inwestycji kapitałowych, wejść na nowe rynki lub rozwoju nowych produktów. 
• Identyfikacja nowych możliwości rynkowych – szacowanie wielkości rynku może ujawnić nisze rynkowe lub segmenty klientów, które nie są obecnie obsługiwane lub są niedostatecznie obsługiwane, otwierając drogę do innowacji i ekspansji.