Marketing 4P – co to jest i na czym polega

Koncepcja 4P jest jedną z podstawowych idei marketingu. Dzięki niej marketingowcy na całym świecie mogą opracowywać skuteczne strategie i zwiększać sprzedaż produktów oferowanych przez różne marki.

Z tego artykułu dowiesz się:

• Czym jest koncepcja 4P?
• Co wchodzi w skład koncepcji 4P?
• Czym jest koncepcja 7P i jak się ma do 4P?
• Jak zastosować koncepcję 4P w działaniach marketingowych?

Koncepcja 4P – definicja

Marketing mix jest koncepcją biznesową, która odnosi się do taktycznych aspektów podejścia marketingowego produktu lub usługi. Można ją definiować na wiele sposób, a najbardziej znana jest koncepcja 4P, która obejmuje cztery kluczowe komponenty:

• Produkt (Product)
• Cena (Price)
• Miejsce (Place)
• Promocja (Promotion)

Powszechnie nazywa się ją marketingiem 4P i używa do identyfikowania kluczowych elementów strategii marketingowej. Wchodzące w jej skład elementy razem tworzą marketingowy miks produktu, a ich odpowiednie dopasowanie ma kluczowe znaczenie dla sukcesu na rynku.

Koncepcja 4P, znana również jako marketing mix, to model biznesowy opracowany przez E. Jerome McCarthy’ego, który identyfikuje cztery kluczowe elementy strategii marketingowej: Produkt (Product), Cena (Price), Miejsce (Place) i Promocja (Promotion). Te elementy są narzędziami, które marketerzy mogą kontrolować i dostosowywać, aby zaspokoić potrzeby swoich klientów i osiągnąć swoje cele biznesowe. Koncepcja ta jest podstawą planowania i implementacji strategii marketingowej.

Definicja koncepcji 4P w marketingu.

Koncepcję 4P opracował E. Jerome McCarthy, amerykańskie profesor marketingu, który po raz pierwszy zaproponował ją w 1960 roku w swojej książce „Basic Marketing: A Managerial Approach”. To on zidentyfikował wymienione wyżej cztery zmienne, które marketingowcy mają pod swoją kontrolą i które mogą być łączone w celu osiągnięcia ich celów marketingowych. W swoich czasach myśl ta była bardzo innowacyjna i szybko zyskała popularność, stając się podstawą dalszego rozwoju myśli marketingowej.

W latach 80. i 90. XX wieku 4P rozwijało wielu autorów. Jednym z nich był Robert F. Lauterborn zaproponował alternatywę znaną jako 4C – koncentruje się ona na Kliencie (Customer), koszcie dla klienta (Cost to Customer), wygodzie (Convenience) i komunikacji (Communication). Nie zmienia to faktu, że koncepcja 4P nadal pozostaje podstawą marketingu, a pomimo wielu zmian i nowych trendów w marketingu jej elementy są nadal uznawane za kluczowe dla każdej strategii marketingowej.

Elementy koncepcji 4P

Koncepcja 4P składa się z czterech kluczowych elementów, które tworzą marketingowy miks produktu lub usługi. Są one ze sobą ściśle powiązane i muszą być skoordynowane, aby osiągnąć cele marketingowe firmy. Oto one:

Produkt (Product)

Produkt, w kontekście koncepcji 4P, to dobro lub usługa oferowane przez Twoją firmę. Obejmuje to nie tylko samo dobro lub usługę, ale także wszelkie decyzje związane z jego konstrukcją, funkcjonalnością, jakością i opakowaniem. W jego zakres wchodzi także nazwa marki, ponieważ jest ona nierozerwalnie związana z produktem, co oznacza, że decyzje dotyczące brandingu są istotne. Także usługi posprzedażowe (gwarancje, wsparcie techniczne, serwis) są częścią produktu. Wszystkie elementy muszą być skonstruowane tak, by spełnić, a najlepiej przekroczyć, potrzeby i oczekiwania klientów.

Cena (Price)

Cena to nic innego jak kwota, którą konsumenci są gotowi zapłacić za produkt lub usługę. Odnosi się ona też do strategii cenowej, której składniki mogą obejmować ustalanie ceny detalicznej, udzielanie rabatów, tworzenie ofert sezonowych czy określanie warunków kredytowania. Przy ustalaniu ceny istotne jest zrozumienie postrzegania wartość oferowanego produktu lub usługi przez klientów. Cena jednocześnie musi być wystarczająco wysoka, aby pokryć koszty produkcji i generować zysk oraz na tyle atrakcyjna dla konsumenta, aby zachęcić go do zakupu.

Miejsce (Place)

Miejsce odnosi się do strategii dystrybucyjnej, czyli jak i gdzie klient ma dostęp do produktu lub usługi. Może to obejmować m.in. sklepy detaliczne, e-commerce, sprzedaż bezpośrednią czy dystrybucję poprzez partnerów handlowych. W ramach miejsca rozważa się także decyzje dotyczące logistyki – od produkcji po dostawę do klienta – zarządzanie zapasami, aby zapewnić odpowiedni poziom dostępności produktu oraz wybór lokalizacji punktów sprzedaży, aby być tam, gdzie klienci oczekują.

Promocja (Promotion)

Promocja odnosi się do działań komunikacyjnych, których celem jest informowanie, przekonywanie i przypominanie klientom o produkcie lub usłudze. Może obejmować szerokie spektrum działań – od reklamy w mediach tradycyjnych i cyfrowych, przez sprzedaż osobista, po marketing bezpośredni, promocje sprzedaży czy marketing w mediach społecznościowych. Każdy z aspektów promocji ma swoje unikalne cechy i może być skierowany do różnych grup docelowych. Efektywna promocja wymaga skoordynowanego podejścia, ale pomaga budować świadomość marki i zwiększać sprzedaż.

7P – rozwinięcie koncepcji 4P

Marketing 7P jest rozwinięciem koncepcji 4P i jest często stosowana w sektorach usług, takich jak hotelarstwo, bankowość czy zdrowie. Do oryginalnych 4P dodano trzy dodatkowe „P”, którymi są:

• People (Ludzie) – odnosi się do wszystkich osób bezpośrednio lub pośrednio zaangażowanych w konsumpcję usługi, na przykład pracowników firmy lub klientów. Pracownicy są często kluczowym elementem doświadczenia klienta, dlatego ważne jest, aby byli dobrze przeszkoleni, kompetentni i przyjacielscy.
• Processes (Procesy) – opisuje wszystkie mechanizmy, procedury i przepływ pracy, który prowadzi do dostarczenia usługi. W przypadku usług elementy te są często widoczne dla klienta, a ich jakość ma bezpośredni wpływ na doświadczenie klienta.
• Physical Evidence (Dowody fizyczne) – czyli środowisko, w którym usługa jest dostarczana oraz dowody materialne, które są częścią doświadczenia klienta. Wygląd sklepu, jakość wyposażenia, projekt wnętrza, a nawet materiały promocyjne wpływają na odbiór marki przez klienta.

Dodatkowe „P” podkreślają, że marketing usług różni się od marketingu produktów, ze względu na unikalne cechy usług, takie jak nierozłączność, niematerialność, zmienność i nietrwałość.

Zastosowanie koncepcji 4P

Koncepcja 4P jest narzędziem wykorzystywanym do planowania i wdrażania strategii marketingowych. Pamiętaj, że kluczem do jej skutecznego zastosowania jest koordynacja i zrównoważenie wszystkich czterech elementów tak, aby razem tworzyły spójną i skuteczną strategię marketingową. Oto kilka przykładów zastosowań koncepcji 4P:

• Rozwój nowego produktu – kiedy twoja firma planuje wprowadzić nowy produkt na rynek, koncepcja 4P może pomóc w zdefiniowaniu właściwości produktu, ustaleniu odpowiedniej ceny, wyborze najefektywniejszych kanałów dystrybucji i opracowaniu skutecznej strategii promocyjnej.
• Rozszerzenie rynku – w przypadku próby wejścia na nowy rynek koncepcja 4P może pomóc w dostosowaniu istniejącej oferty do oczekiwań nowych klientów, co może obejmować modyfikacje produktu, dostosowanie ceny czy zastosowanie innych kanałów dystrybucji.
• Zwiększenie konkurencyjności – koncepcja 4P może pomóc w zidentyfikowaniu obszarów, w których możesz zyskać przewagę konkurencyjną. Dzięki jej zastosowaniu możesz np. zdecydować się na inwestycję w unikalne cechy produktu, szybką i efektywną dystrybucję lub innowacyjne strategie promocyjne.
• Reakcja na zmieniające się warunki rynkowe – w obliczu zmian na rynku, takich jak nowe trendy konsumenckie, działania konkurencji czy zmiany gospodarcze, koncepcja 4P może pomóc dostosować się do nowych poprzez modyfikację jednego lub więcej elementów swojego marketing miksu.

Warto też pamiętać, że koncepcja 4P jest podstawą tworzenia skutecznej strategii marketingowej. Każdy z jej elementów odgrywa kluczową rolę i musi być skoordynowany z innymi, aby maksymalizować skuteczność działań marketingowych. Wyznacza też kierunek działań, co sprawia, że koncepcję 4P można traktować jako wstępny plan strategii.

Zastosowanie koncepcji 4P zawsze zaczyna się od zrozumienia produktu lub usługi, którą oferujesz. Często wymaga to badania rynku oraz potrzeb i oczekiwań klientów. Na ich podstawie możesz zaprojektować lub zmodyfikować Twój produkt tak, by spełniał preferencje odbiorców i był dopasowany do warunków rynkowych.

Kolejnym krokiem jest ustalenie ceny. Nie jest to łatwe zadanie, ponieważ Twoja firma musi znaleźć równowagę pomiędzy ceną atrakcyjną dla klientów a kwotą, która pokryje koszty produkcji i zapewni zysk. Strategia cenowa może również obejmować rabaty, ceny promocyjne, oferty specjalne i warunki kredytowania.

Następnie możesz przejść do ustalenia miejsca, czyli punktów, gdzie i jak Twój produkt będzie dostępny dla klientów. Podejmij decyzje dotyczące kanałów dystrybucji, logistyki, zarządzanie zapasami i lokalizacji punktów sprzedaży. Twój produkt powinien być tam, gdzie mogą przebywać Twoi potencjalni klienci.

Na końcu możesz przejść do promocji, czyli działań marketingowych informujących i przypominających klientom o produkcie. Wybierać możesz spośród szerokiego zakresu narzędzi i metod, takich jak:

• reklama (tradycyjna i online),
• sprzedaż osobista,
• marketing bezpośredni,
• public relations,
• marketing w mediach społecznościowych,
• content marketing,
• influencer marketing i wiele innych.

Pamiętaj, że kluczem do skutecznego zastosowania koncepcji 4P jest jej integracja z ogólną strategią biznesową firmy. Równie ważne jest zrozumienie synergii pomiędzy elementami – każdy musi pracować razem z innymi, aby stworzyć skuteczną i spójną strategię marketingową. Nie zapominaj też o dostosowaniu strategii do warunków rynkowych – tylko w ten sposób będziesz mógł osiągnąć długofalowy sukces.