Spis treści

07 marca 20245 min.
Piotr Pawulski
Piotr Pawulski
Aktualizacja wpisu: 24 czerwca 2024

Fundusze mezzanine capital – czym są?

Fundusze mezzanine capital – czym są?

Fundusze mezzanine capital są ogniwem między tradycyjnym długiem a kapitałem własnym oraz oferują firmom elastyczne rozwiązania finansowe. Jak ich unikalna struktura otwiera nowe możliwości dla organizacji na różnych etapach rozwoju?

Z tego artykułu dowiesz się:

Fundusze mezzanine capital – definicja

Fundusze mezzanine capital to forma finansowania dłużnego, znajdująca się pomiędzy kapitałem własnym a zobowiązaniami dłużnymi w strukturze kapitałowej firmy. Termin „mezzanine” (ang. półpiętro, antresola) pochodzi z włoskiego słowa „mezzano”, oznaczającego „średni”, „środkowy” lub „pośrednik”. Doskonale oddaje to charakter tego rodzaju finansowania – jest to pośrednia warstwa między kapitałem podstawowym a tradycyjnymi pożyczkami bankowymi.

Historia funduszy mezzanine capital sięga lat 80. XX wieku, kiedy to zaczęły zyskiwać na popularności jako metoda finansowania przejęć wykupów lewarowanych (znane też pod angielską nazwą leveraged buyout lub skrótem LBO), fuzji i przejęć (znane również jako mergers and acquisitions, często oznaczane skrótem M&A) oraz ekspansji firm. W obliczu obowiązujących w tamtym czasie wysokich stóp procentowych i restrykcyjnych kryteriów kredytowych ze strony banków, przedsiębiorstwa szukały alternatywnych źródeł finansowania – wśród nich znalazły się fundusze mezzanine[1][2].

Fundusze mezzanine capital to forma finansowania o charakterze pośrednim między długiem a kapitałem własnym, zapewniająca przedsiębiorstwom kapitał na elastycznych warunkach.

Definicja funduszy mezzanine capital

Początkowo fundusze mezzanine były wykorzystywane głównie przez duże korporacje i inwestycje prywatne, ale z czasem stały się dostępne również dla mniejszych przedsiębiorstw. Współcześnie uznaje się je za ważny element ekosystemu finansowego, umożliwiający realizację szerokiego spektrum strategii biznesowych – od finansowania ekspansji, poprzez restrukturyzację kapitałową, aż po finansowanie sukcesji. Ich zdolność do dostosowywania warunków finansowania do specyficznych potrzeb i ryzyka związanego z poszczególnymi projektami sprawia, że są one atrakcyjnym narzędziem zarówno dla przedsiębiorców, jak i inwestorów.

Cechy charakterystyczne funduszy mezzanine capital

Fundusze mezzanine capital od innych rodzajów funduszy odróżniają następujące cechy:

  • Fundusze mezzanine znajdują się między kapitałem własnym a długiem senioralnym w hierarchii roszczeń finansowych. W przypadku likwidacji firmy, zobowiązania mezzanine spłaca się po zobowiązaniach senioralnych, ale przed kapitałem własnym.
  • Fundusze mezzanine często oferują bardziej elastyczne warunki spłaty niż tradycyjne pożyczki bankowe. Mogą obejmować dłuższe okresy karencji (czyli okresy, w których nie dokonuje się spłaty kapitału), co pozwala generować przepływy pieniężne przez rozpoczęciem spłaty pożyczki.
  • Ze względu na wyższe ryzyko związane z pozycją mezzanine capital w strukturze kapitałowej, inwestorzy oczekują wyższych stóp zwrotu w porównaniu do tradycyjnych form długu.
  • Finansowanie mezzanine często łączy elementy długu i kapitału własnego, takie jak opcje konwersji na akcje czy uczestnictwo w zyskach.
  • W przeciwieństwie do tradycyjnych pożyczek, finansowanie mezzanine często nie wymaga silnych zabezpieczeń materialnych. Inwestorzy opierają się bardziej na przepływach pieniężnych przedsiębiorstwa jako źródle spłaty.
  • Inwestorzy mezzanine często oferują przedsiębiorstwom nie tylko finansowanie, lecz także wsparcie strategiczne, wiedzę branżową i dostęp do sieci kontaktów.
  • Fundusze mezzanine mogą być wykorzystywane do wielu celów, w tym finansowania ekspansji, fuzji i przejęć, restrukturyzacji kapitałowej czy finansowania sukcesji w firmie.

Działanie funduszy mezzanine capital

Proces działania funduszy mezzanine capital rozpoczyna się, gdy przedsiębiorstwo dostrzega potrzebę pozyskania dodatkowego finansowania, np. na ekspansję, restrukturyzację kapitałową czy realizację projektu inwestycyjnego.

Firma lub jej doradcy finansowi identyfikują potencjalnych inwestorów mezzanine, którzy mogą być zainteresowani współpracą. Obejmuje to badanie warunków oferowanych przez różne fundusze, ich historię inwestycyjną oraz dostępność dodatkowych zasobów.

Przedsiębiorstwo przygotowuje szczegółową propozycję inwestycyjną, która obejmuje biznesplan, prognozy finansowe, szczegóły dotyczące struktury finansowania i oczekiwane warunki finansowania, po czym przedstawia je wybranym funduszom mezzanine capital.

Po otrzymaniu propozycji fundusz mezzanine capital przeprowadza szczegółową ocenę przedsiębiorstwa, włączając w to due dilligence, czyli analizę finansową, strategiczną, prawną i rynkową. Celem jest ocena ryzyka i potencjału inwestycyjnego przedsiębiorstwa.

Jeśli due diligence zakończy się pomyślnie, przedsiębiorstwo i fundusz mezzanine negocjują warunki finansowania, czyli jego wielkość, oprocentowanie, harmonogram spłat, ewentualne prawa konwersji na kapitał własny oraz inne klauzule. Po uzgodnieniu warunków strony zawierają formalną umowę, która precyzyjnie określa prawa i obowiązki każdej ze stron. Obejmuje również warunki zabezpieczeń i zobowiązań, które przedsiębiorstwo musi spełniać w trakcie trwania finansowania.

Po podpisaniu umowy fundusz wypłaca środki zgodnie z ustalonym harmonogramem. Przedsiębiorstwo wykorzystuje je do realizacji określonych w umowie celów, a fundusz mezzanine capital monitoruje postępy i wyniki finansowe. Firma musi też regularnie spłacać dług wraz z odsetkami, a w odpowiednich przypadkach realizować warunki dotyczące konwersji długu na kapitał własny.

Instrumenty funduszy mezzanine capital

Fundusze mezzanine capital wykorzystują różnorodne instrumenty finansowe, które mieszczą się pomiędzy tradycyjnym długiem a kapitałem własnym. Są to m.in.:

  • Pożyczki podporządkowane (subordinated debt) to pożyczki, które w hierarchii roszczeń mają niższy priorytet niż tradycyjne długi senioralne, ale wyższy niż kapitał własny. W przypadku likwidacji firmy są one spłacane po zobowiązaniach senioralnych. Charakteryzują się wyższymi stopami procentowymi niż standardowe pożyczki bankowe, co odzwierciedla wyższe ryzyko.
  • Obligacje konwertowalne (convertible debentures) to dłużne papiery wartościowe, które dają ich posiadaczom możliwość konwersji na określoną liczbę akcji spółki w ustalonym czasie i ustalonej cenie. Łączą w sobie elementy długu z potencjalnym uczestnictwem w kapitale własnym, oferując inwestorom zarówno bieżące odsetki, jak i możliwość skorzystania z przyszłego wzrostu wartości przedsiębiorstwa.
  • Akcje uprzywilejowane (preferred equity) technicznie są formą kapitału własnego, ale często funkcjonują w strukturze finansowej podobnie do instrumentów mezzanine. Zwykle oferują stałą dywidendę i mają wyższy priorytet w dystrybucji zysków i w przypadku likwidacji niż zwykłe akcje, ale niższy niż zobowiązania dłużne. Mogą też zawierać opcje konwersji na zwykłe akcje.
  • Ciche partnerstwa (znane też pod angielską nazwą silent partnerships) to unikalne struktury, które pozwalają inwestorom mezzanine uczestniczyć w przedsiębiorstwie bez bezpośredniego wpływu na codzienne operacje. Inwestorzy mogą otrzymać zyski z inwestycji w formie stałych wypłat, udziału w zyskach lub poprzez konwersję swojego udziału na akcje.

Rola funduszy mezzanine capital

Fundusze mezzanine capital spełniają specyficzne potrzeby finansowe przedsiębiorstw, które mogą nie być w pełni zaspokojone przez tradycyjne instrumenty finansowe. Najczęściej z tego rodzaju wsparcia korzystają:

  • startupy i inne przedsiębiorstwa w fazie dynamicznego rozwoju,
  • firmy w trakcie procesów fuzji, przejęć lub restrukturyzacji
  • firmy rodzinne planujące sukcesję lub wykup menedżerski (management buyout, MBO),
  • przedsiębiorstwa znajdujące się w specyficznych sytuacjach, takich jak szybkie skalowanie działalności lub potrzeba przeprowadzenia transformacji biznesowej.

Dostarczanie finansowania w formie łączącej cechy długu z potencjalnym udziałem w kapitale pozwala przedsiębiorstwom realizować strategie bez konieczności zaciągania kosztownego długu lub rozcieńczania udziałów obecnych właścicieli. Jest to szczególnie cenne, gdy firmy poszukują środków na ekspansję, przejęcia lub finansowanie strategii rozwoju przedsiębiorstwa.

Fundusze mezzanine capital zapewniają także wsparcie strategiczne i dają dostęp do szerokiej sieci kontaktów, co może pomóc we wzroście wartości przedsiębiorstwa. Zaangażowanie tego rodzaju funduszy często wykracza poza pasywną rolę typowych kredytodawców.

Fundusze mezzanine pełnią też ważną rolę w finansowaniu transakcji, takich jak wykupy menedżerskie (MBO), wykupy wspierane przez inwestorów (BIMBO) oraz procesy sukcesji w przedsiębiorstwach rodzinnych. W większej perspektywie przyczyniają również się do zwiększenia dynamiki i innowacyjności na rynkach kapitałowych – ich zdolność do dostosowywania struktur finansowania do konkretnych potrzeb i ryzyka związanego z daną inwestycją pozwala realizować projekty, które inaczej mogłyby nie uzyskać finansowania.

FAQ

Przypisy

  1. https://www.attractcapital.com/the-history-of-mezzanine-debt.html
  2. https://fastercapital.com/content/The-History-of-Mezzanine-Capital-and-How-Its-Used-Today.html

Formularz kontaktowy

Rozwijaj swoją firmę

we współpracy z Cyrek Digital
Wyślij zapytanie
Pola wymagane
Piotr Pawulski
Piotr Pawulski
COO of Cyrek Finance

Finanse, księgowość i podatki. Zapewniam kompleksowe doradztwo w zakresie doboru formy prowadzonej działalności gospodarczej.

zobacz artykuły
Oceń tekst
Średnia ocena: artykuł nieoceniony. 0

Być może zainteresują Cię:

Mapa strony
© 2010 - 2024 Cyrek Digital. All rights reserved.