Fundusze indeksowe – czym są i gdzie je kupić?

Fundusze pasywne pozwalają na inwestowanie niskim kosztem, a także łatwe zarządzanie. Jednym z grupy funduszy pasywnych są natomiast fundusze indeksowe.

Z tego artykułu dowiesz się: 

• Czym są fundusze indeksowe?
• Jak działają fundusze indeksowe?
• Gdzie kupować fundusze indeksowe?
• Jak wyglądają opłaty za fundusze indeksowe?

Fundusze indeksowe – definicja

Celem funduszu indeksowego jest osiągnięcie wyników podobnych do wyników indeksu, do którego jest powiązany, bez próby przewyższenia go. Jest to podejście pasywne, które zakłada, że długoterminowa strategia inwestycyjna, oparta na indeksie, przyniesie stabilne zyski bez konieczności aktywnego zarządzania portfelem.

Fundusze indeksowe to narzędzia inwestycyjne, które mają na celu odwzorowanie wydajności określonych indeksów rynkowych.

Definicja funduszy indeksowych

Fundusze indeksowe można podzielić na dwa główne typy: tradycyjne fundusze inwestycyjne i fundusze ETF. Tradycyjne fundusze indeksowe, zarządzane przez Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych (TFI), nie są notowane na giełdzie i można w nie inwestować, nabywając jednostki uczestnictwa bezpośrednio w TFI lub u dystrybutora. Są one wyceniane raz dziennie, co oznacza, że ich cena jest aktualizowana na koniec dnia roboczego.

Z drugiej strony, fundusze ETF są notowane na giełdach papierów wartościowych i działają podobnie jak akcje. Inwestorzy mogą kupować i sprzedawać jednostki ETF przez cały dzień giełdowy w cenach zmieniających się w czasie rzeczywistym. Inwestowanie w ETF-y wymaga jednak założenia rachunku maklerskiego, co jest dodatkowym krokiem w porównaniu do inwestowania w tradycyjne fundusze indeksowe.

Działanie funduszy indeksowych 

Fundusz indeksowy działa poprzez ścisłe naśladowanie składu oraz wyników określonego indeksu rynkowego. Fundusze te korzystają z metod replikacji indeksu, aby możliwie najwierniej odwzorować stopy zwrotu wybranego benchmarku, takiego jak indeksy giełdowe WIG20 TR, S&P500, czy MSCI World. Dzięki temu inwestorzy mogą spodziewać się stóp zwrotu zbliżonych do tych, które generuje śledzony indeks.

Replikacja fizyczna

Jest jedną z metod, którą stosują fundusze indeksowe. Polega ona na bezpośrednim nabywaniu papierów wartościowych, które wchodzą w skład danego indeksu. W przypadku takiej replikacji portfel funduszu zawiera te same akcje lub obligacje, co indeks, w tych samych proporcjach. Dzięki temu osiągane wyniki są bardzo zbliżone do wyników indeksu.

Replikacja syntetyczna

To inna strategia, która używa instrumentów pochodnych, takich jak umowy swapowe, do odwzorowania wyników indeksu. W tej metodzie fundusz nie nabywa bezpośrednio aktywów składających się na indeks, ale zawiera umowę swapową z inną instytucją finansową, która zobowiązuje się do wypłacenia różnicy między rzeczywistą stopą zwrotu a stopą zwrotu indeksu. Jest to forma inżynierii finansowej, która pozwala na dokładne odwzorowanie wyników indeksu, ale również niesie za sobą inne ryzyka, w tym ryzyko kontrahenta.

Zarówno replikacja fizyczna, jak i syntetyczna mają swoje zalety i wady, a wybór metody zależy od specyfiki funduszu, preferencji zarządzającego, a także od regulacji rynkowych. Inwestorzy wybierają fundusze indeksowe ze względu na ich prostotę, niższe koszty zarządzania w porównaniu do funduszy aktywnie zarządzanych oraz przewidywalność wyników. 

Kupowanie funduszy indeksowych 

Inwestowanie w fundusze indeksowe jest możliwe na kilka sposobów – to, który będzie najlepszy dla danej osoby, zależy od dostępnych opcji i preferencji inwestycyjnych. W jaki sposób można zakupić fundusze indeksowe? 

• Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych (TFI) – możesz nabyć jednostki uczestnictwa funduszy indeksowych bezpośrednio u zarządzających nimi towarzystw. To bezpośredni sposób inwestowania, gdzie TFI oferuje swoje produkty zarówno przez Internet, jak i w swoich siedzibach lub poprzez sieć doradców finansowych.
• Platformy inwestycyjne online – istnieją platformy, które specjalizują się w sprzedaży jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, w tym funduszy indeksowych. Te platformy często oferują ułatwienia w postaci braku opłat manipulacyjnych, co może obniżyć koszty inwestycji.
• Banki – wiele banków współpracuje z TFI, oferując ich fundusze jako część szerszej oferty produktów inwestycyjnych. Można tam założyć rachunek inwestycyjny i nabywać jednostki uczestnictwa w funduszach.
• Doradcy finansowi i brokerzy – profesjonalni doradcy finansowi i brokerzy często mają w swojej ofercie różnorodne fundusze, w tym indeksowe, i mogą pomóc w wyborze najlepszego rozwiązania dostosowanego do indywidualnych potrzeb inwestycyjnych.

Opłaty za fundusze indeksowe 

Inwestując w fundusze indeksowe, należy być świadomym dwóch głównych rodzajów opłat: opłaty manipulacyjnej (dystrybucyjnej) oraz opłaty za zarządzanie. Opłata manipulacyjna jest pobierana w momencie wpłacania środków na rachunek funduszu i może różnić się w zależności od dystrybutora. 

Znacznie ważniejsze w dłuższej perspektywie są jednak opłaty za zarządzanie, które są naliczane codziennie od wartości aktywów funduszu. To te koszty mają bezpośredni wpływ na wyniki inwestycji. W przypadku polskich funduszy indeksowych, opłaty za zarządzanie mieszczą się w przedziale od 0,1% do 2,0% rocznie. Generalnie, niższe opłaty za zarządzanie przekładają się na lepsze wyniki netto dla inwestorów. Fundusze, które dla strategii dłużnych pobierają mniej niż 0,7%, a dla strategii akcyjnych mniej niż 1,0% rocznie, są uważane za ekonomicznie efektywne.

Warto również zauważyć, że fundusze indeksowe zazwyczaj nie pobierają opłaty za sukces, co jest różnicą w stosunku do wielu funduszy zarządzanych aktywnie, gdzie oprócz stałej opłaty za zarządzanie często pobierana jest dodatkowa opłata zmienna, uzależniona od osiąganych wyników. Brak opłaty za sukces w funduszach indeksowych to jedna z cech, która przyciąga inwestorów ceniących sobie przejrzystość i przewidywalność kosztów.