Cena nominalna w inwestycjach – co to jest?

Cena nominalna to jedno z podstawowych pojęć w świecie finansów i inwestycji. Jaka jest jej rola w obliczaniu kapitału zakładowego oraz jak wpływa na decyzje dotyczące podziału dywidend?

Z tego artykułu dowiesz się:

• Czym jest cena nominalna?
• Jakie czynniki wpływają na cenę nominalną?
• Jak ustala się cenę nominalną?
• Jak zmienia się cenę nominalną?
• Jakie jest znaczenie ceny nominalnej?

Cena nominalna – definicja

Cena nominalna w inwestycjach to ustalona wartość przypisana akcjom, obligacjom lub innym papierom wartościowym w momencie ich emisji. W Polsce przepisy dotyczące ceny nominalnej akcji i obligacji są określone w różnych ustawach, głównie w Kodeksie spółek handlowych oraz Ustawie o obligacjach, a także Ustawie o obrocie instrumentami finansowymi^{[1] [2] [3] [4] [5] [6]}.

Cena nominalna to wartość jednostkowa papieru wartościowego, ustalana w momencie emisji, która odzwierciedla jego wkład w kapitał zakładowy spółki.

Definicja ceny nominalnej

Cenę nominalną akcji ustala się w statucie spółki. Zgodnie z art. 308 § 2 Kodeksu spółek handlowych, minimalna wartość nominalna akcji w spółkach akcyjnych oraz komandytowo-akcyjnych to 1 grosz, natomiast w przypadku spółek z ograniczoną odpowiedzialnością wynosi ona minimum 50 złotych. Wartość nominalna akcji nie może być niższa od ceny emisyjnej.

Z kolei ustawa o obligacjach precyzuje, że wartość nominalna obligacji jest kwotą, którą emitent zobowiązuje się zwrócić obligatariuszowi po upływie okresu obligacji. Wartość nominalna obligacji stanowi podstawę do obliczania odsetek oraz ceny rynkowej obligacji w obrocie wtórnym.

Cena nominalna odzwierciedla początkową wartość instrumentu finansowego przy jego emisji, nie uwzględniając zmienności rynkowej czy inflacji. Jest to ważne dla ustalania kapitału zakładowego spółki oraz dla emisji nowych akcji, ponieważ akcje nie mogą być emitowane poniżej tej wartości.

Czynniki wpływające na cenę nominalną

Ustalanie ceny nominalnej papierów wartościowych zależy od kilku czynników. Po pierwsze, istotna jest struktura kapitału zakładowego spółki – cena nominalna wpływa na wysokość kapitału zakładowego, który jest podstawą oceny stabilności finansowej spółki i jej zdolności do generowania zysków. Po drugie, przepisy prawa odgrywają rolę w ustalaniu minimalnej ceny nominalnej – przykładowo, w Polsce minimalne wartości nominalne akcji określa Kodeks spółek handlowych.

Kolejnym czynnikiem wpływającym na cenę nominalną jest strategia finansowa spółki. Emitenci ustalają ją na poziomie, który ułatwia późniejsze emisje akcji oraz zarządzanie strukturą kapitału. Niska cena nominalna może być stosowana, aby uczynić akcje bardziej dostępnymi dla drobnych inwestorów, co może zwiększyć płynność akcji na rynku. Znaczenie w tym względzie mają też sytuacja rynkowa i oczekiwania inwestorów – spółki analizują aktualne warunki rynkowe, popyt na akcje oraz ogólną kondycję ekonomiczną, aby ustalić cenę nominalną, która będzie atrakcyjna dla potencjalnych inwestorów, a jednocześnie będzie odzwierciedlać wartość przedsiębiorstwa.

Ustalanie ceny nominalnej

Proces ustalania ceny nominalnej papierów wartościowych rozpoczyna się od analizy strategii finansowej spółki oraz określenia, jaką kwotę kapitału chce pozyskać. Na tym etapie zarząd konsultuje się z doradcami finansowymi oraz prawnikami, aby upewnić się, że proponowana cena nominalna jest zgodna z przepisami prawa.

Następnie przechodzi się do analizy warunków rynkowych oraz benchmarkingu, w którym porównuje się ceny nominalne akcji podobnych firm w branży. Dzięki temu można ustalić konkurencyjną ceną nominalną, która będzie atrakcyjna dla inwestorów – celem jest znalezienie równowagi między przyciągnięciem inwestorów a zapewnieniem odpowiedniego poziomu kapitału zakładowego.

Kolejnym krokiem jest ocena wewnętrznych prognoz finansowych spółki – uwzględniają one przyszłe przychody, zyski oraz oczekiwany wzrost wartości spółki. Dzięki temu można dopasować cenę nominalną do długoterminowych celów finansowych przedsiębiorstwa. Pomóc w tym mogą też symulacje finansowe, które pozwolą ocenić wpływ różnych wartości nominalnych na strukturę kapitału i stabilność finansową firmy.

Po zakończeniu analiz i konsultacji zarząd przygotowuje propozycję wartości nominalnej, którą przedstawia akcjonariuszom do zatwierdzenia na walnym zgromadzeniu. Akcjonariusze mają prawo zaakceptować lub odrzucić proponowaną wartość nominalną, ale ich decyzja musi być zgodna z obowiązującymi przepisami prawa oraz interesami spółki.

Po zatwierdzeniu ceny nominalnej przez akcjonariuszy (oraz organy regulacyjne, jeżeli jest to wymagane) spółka dokonuje zapisów w swoich dokumentach statutowych oraz informuje rynek i inwestorów o nowej wartości nominalnej swoich akcji.

Zmiany ceny nominalnej

Zmiany ceny nominalnej papierów wartościowych mogą przebiegać na dwa główne sposoby:

• Zmniejszenie ceny nominalnej, znane jako split akcji, polega na podzieleniu istniejących akcji na większą liczbę akcji o niższej wartości nominalnej, co pozwala zwiększyć płynność akcji na rynku, a zatem może przyciągnąć więcej inwestorów, szczególnie drobnych. Decyzję o przeprowadzeniu splitu podejmuje walne zgromadzenie akcjonariuszy, które musi też zatwierdzić proponowane zmiany. Po zatwierdzeniu zmiany wprowadza się do statutu spółki oraz rejestruje w organach regulacyjnych.
• Zwiększenie ceny nominalnej, znane jako resplit akcji, polega na scaleniu istniejących akcji w mniejszą liczbę akcji o wyższej wartości nominalnej. Ten proces często stosują spółki, których akcje są notowane na niskim poziomie, co może negatywnie wpływać na ich postrzeganą wartość rynkową i wiarygodność. Resplit pomaga w poprawie wizerunku spółki i może zwiększyć jej atrakcyjność dla inwestorów. Proces ten też wymaga zatwierdzenia przez walne zgromadzenie akcjonariuszy oraz wprowadzenia zmian w dokumentach statutowych spółki.

Oba procesy wymagają przeprowadzenia analiz finansowych oraz konsultacji z doradcami prawnymi i finansowymi, aby upewnić się, że zmiany są zgodne z przepisami prawa i korzystne dla spółki oraz jej akcjonariuszy.

Znaczenie ceny nominalnej

Cena nominalna stanowi podstawową wartość przypisaną do papierów wartościowych w momencie ich emisji, co jest jedynym z czynników wpływających na wysokość kapitału zakładowego spółki, a także wpływa na stabilność finansową i zdolność firmy do realizacji planów inwestycyjnych. Jest również istotna z punktu widzenia księgowości, ponieważ pomaga ustalić wartość początkową papierów wartościowych, co jest ważne przy obliczaniu zysków i strat oraz dywidend wypłacanych akcjonariuszom.

Inwestorom cena nominalna pomaga w ocenie wartości akcji w kontekście innych wartości, takich jak cena rynkowa czy wartość księgowa. Pomaga to też w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych, a zwłaszcza w ocenie czy cena akcji jest zawyżona lub zaniżona. Cena nominalna wpływa też na strategię finansową spółki, szczególnie w kontekście emisji nowych akcji czy obligacji – ustalenie odpowiedniej ceny nominalnej może pomóc w zwiększeniu atrakcyjności emisji dla inwestorów, a to może pomóc w pozyskaniu kapitału na rozwój i inwestycje.