Analiza strategiczna – czym jest i jakie ma znaczenie? 

Przedsiębiorstwo napotyka na swojej drodze wiele trudności. W większości są one spowodowane zmianami na rynku. Możesz je w pewien sposób przewidzieć i przygotować się na ich skutki. W tym celu niezbędne będzie przeprowadzenie analizy strategicznej.  

Z tego artykułu dowiesz się: 

• Czym jest analiza strategiczna?
• Jakie są główne cele analizy strategicznej?
• Jakie są najpopularniejsze metody analizy strategicznej?
• Jak wybrać właściwą metodę analizy strategicznej?
• Jak przeprowadzić analizę strategiczną?
• Jakie znaczenie ma analiza strategiczna?

Analiza strategiczna – definicja 

Analiza strategiczna to postępowanie badawcze, które jest trzonem biznesplanu. Przyda Ci się ono podczas określania kierunków działania Twojego przedsiębiorstwa. Analiza strategiczna służy przede wszystkim ocenie pozycji strategicznej przedsiębiorstwa, a także szczegółowemu zidentyfikowaniu mocnych i słabych stron firmy oraz możliwości i zagrożeń w jej otoczeniu.

Analiza strategiczna to proces, polegający na ocenie obecnej sytuacji przedsiębiorstwa oraz perspektyw jego rozwoju w kontekście określonych warunków rynkowych oraz zmian, zachodzących w obrębie danego środowiska biznesowego.

Definicja analizy strategicznej

Analiza strategiczna obejmuje zarówno krótko-, jak i długoterminowe trendy rynkowe, strategie konkurencji oraz zmiany społeczno-ekonomiczne. Wykorzystanie analizy strategicznej pozwoli Ci na wydobycie istotnych informacji do wypracowania spójnej strategii biznesowej. Końcowym etapem analizy strategicznej jest wybór konkretnej strategii rozwoju przedsiębiorstwa, dopasowanej do jej celów biznesowych, których realizacja ma przyczynić się do osiągnięcia sukcesu na rynku. 

Główne cele analizy strategicznej 

Analiza strategiczna przedsiębiorstwa to działanie, które pozwoli Ci zbadać zarówno otoczenie, jak i wnętrze Twojej organizacji. Poznasz lepiej swoją konkurencję, wyznaczysz cele w oparciu o otrzymane wartości, a także poznasz trudności, które w każdej chwili mogą pojawić się na Twojej drodze. Do głównych celów analizy strategicznej należą natomiast m.in.:  

• ocena zdolności przedsiębiorstwa do realizacji określonych celów,  
• poznanie oczekiwań interesariuszy,  
• zagłębienie się w otoczenie przedsiębiorstwa,  
• sformułowanie przyszłych strategii,  
• ocena konkurencyjności zasobów graczy z tego samego rynku,  
• zwiększanie konkurencyjności marki,  
• poznanie słabych stron przedsiębiorstwa. 

Najpopularniejsze metody analizy strategicznej 

Analiza strategiczna przedsiębiorstwa może odbywać się na kilka sposobów. Do najpopularniejszych metod analizy strategicznej należą m.in.:

Analiza pięciu sił Portera 

Analiza pięciu sił Portera to model, który pozwoli Ci dokładnie określić rentowność własnego przedsiębiorstwa, a także odkryć cały potencjał, który drzemie w wybranym sektorze. Analiza pięciu sił Portera umożliwia bliższe poznanie własnej konkurencji, wszelkich zagrożeń występujących w danej branży oraz potencjalnych szans. Zakłada ona, że na sukces firm z sektora makro, wpływają pewne czynniki, a dokładnie: 

• siła przetargowa nabywców i dostawców, 
• natężenie konkurencji, 
• zagrożenie związane z możliwością pojawienia się nowych producentów, 
• dostępność substytutów. 

Mapa grup strategicznych 

W przypadku mapy grup strategicznych, całe skupienie inwestowane jest w konkurencję, a dokładnie jej działania. Porównywane są przedsiębiorstwa, mające podobne do siebie produkty lub usługi. Wykorzystując mapę grup strategicznych dowiesz się znacznie więcej o ofercie swojej konkurencji, jej strategii zarządzania, a nawet poznasz wyzwania, z którymi się ona mierzy. 

Cały proces polega na podzieleniu przedsiębiorstw z danej branży na grupy strategiczne, które następnie zostaną przedstawione za pomocą specjalnej mapy. Taka grafika zobrazuje Ci wszelkie możliwości i problemy strategiczne. 

Analiza kluczowych czynników sukcesu 

Zacznijmy od tego, czym są kluczowe czynniki sukcesu (KCS). Są to pewne cechy przedsiębiorstwa, które w największej mierze przyczyniają się do osiągnięcia sukcesu w danej branży. KCS odpowiedzialne są za osiąganie przewagi konkurencyjnej, dlatego bardzo ważna jest ich dokładna analiza, umożliwiająca zbadanie wnętrza przedsiębiorstwa. Kluczowe czynniki sukcesu są dość mocno powiązane z analizą Pareto. Co to dokładnie oznacza? 

Zgodnie z analizą Pareto, 20% wszystkich czynników wpływa na 80% wyników. Dla Ciebie, jako przedsiębiorcy, jest to niezwykle ważna informacja. Dzięki niej wiesz, że nie ma potrzeby inwestowania swojego czasu w analizę wszystkich obszarów, w których działasz. W analizie kluczowych czynników najważniejsze są te, które odpowiedzialne są za dalszy rozwój i osiąganie nadrzędnej pozycji wobec konkurentów. 

Analiza PEST  

Analiza PEST jest jednym z przydatnych narzędzi analizy strategicznej. Pozwala wyodrębnić czynniki zewnętrzne, które mają wpływ na kondycję przedsiębiorstwa oraz wskazuje na związane z nimi możliwości i zagrożenia. Można ją porównać do nieco bardziej rozbudowanej wersji analizy SWOT. Analiza PEST określa obszary, które są decydujące w przypadku budowania pozycji firmy, a dokładnie 4 sfery: 

• polityczną,  
• ekonomiczną,  
• społeczną,  
• technologiczną.  

Wybór właściwej metody analizy strategicznej  

Wybór właściwej metody analizy strategicznej przedsiębiorstwa to złożony proces, który nie ma jednego idealnego rozwiązania. Każda firma jest unikatowa, oparta na specyficznych czynnikach wewnętrznych i zewnętrznych, co sprawia, że nie ma uniwersalnego narzędzia do kompleksowej analizy jej działania. W tym przypadku bardzo ważne jest dostosowanie kilku różnych metod do indywidualnych cech, pozycji i celów biznesowych organizacji. 

Proces decyzyjny nie należy do prostych, bowiem wymaga zarówno solidnej wiedzy teoretycznej, jak i przede wszystkim praktycznego doświadczenia. Dopasowanie odpowiednich metod do analizy wymaga od Ciebie głębokiego zrozumienia specyfiki firmy oraz umiejętności identyfikowania właściwych narzędzi do badania różnych obszarów działalności. 

Musisz zdawać sobie sprawę, że dokładne zbadanie każdego aspektu firmy wiąże się z nakładem pracy, czasu i często znaczących zasobów finansowych. Jednakże inwestycja ta, mimo swojego kosztu, może przyczynić się do osiągnięcia sukcesu organizacji. Wybór właściwej metody analizy pozwoli Ci na lepsze zrozumienie funkcjonowania firmy oraz identyfikację obszarów do poprawy. 

Przeprowadzanie analizy strategicznej  

Zanim podejdziesz decyzję, która zaważy na przyszłości Twojej firmy, to zacznij od dokładnego poznania charaktery danej organizacji i pozycji na rynku. To zadanie ułatwi Ci skuteczna analiza strategiczna, którą możesz przeprowadzić w kilku prostych krokach: 

• Charakteryzacja przedmiotu badań – jasno określ, w jakiej branży działa Twoja firma, jaki jest jej charakter oraz zdecyduj, czy będziesz badać ją częściowo, czy może skupisz swoją uwagę na określonym dziale.  
• Rozmowa z zespołem – aby poprawnie przeprowadzić analizę strategiczną, konieczne będą regularne rozmowy z pracownikami. Prowadź konwersacje z członkami zarządu, kierownictwem i każdym pracownikiem. Pomoże Ci to uzyskać wiele cennych informacji o aktualnej sytuacji firmy oraz ewentualnych nieprawidłowościach. 
• Analiza prowadzonych działań firmy – dokładnie przyjrzyj się działaniom swojej organizacji. Zobacz, jakie skutki przyniosły zeszłoroczne, jak i obecne kampanie reklamowe. Zwróć uwagę na proces sprzedażowy, a także skup swoją uwagę na procesie finalizacji zlecenia. Jeśli Twoja organizacja świadczy usługi, dobrym rozwiązaniem będzie audyt jej działań.  
• Wybór metody analitycznej – testuj przedstawione metody analizy strategicznej i wybierz te, które najlepiej działają w przypadku Twojej organizacji. Nie ograniczaj się tylko i wyłącznie do jednej metody analizy. Połączenie kilku z nich pozwoli Ci uzyskać o wiele więcej cennych informacji.  
• Wyciąganie wniosków i wdrażanie działań – wyciągnij wnioski z badań i rozmów ze swoim zespołem. Wspólnie ze specjalistami przygotuj możliwe rozwiązania, które zostaną wdrożone w Twojej organizacji. Dla swoich managerów i dyrektorów rozpisz wytyczne, mające usprawnić funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Wspólnie możecie opracować również całościową strategię rozwoju przedsiębiorstwa.

Znaczenie analizy strategicznej

Odpowiednio przeprowadzona analiza strategiczna ma ogromne znaczenie dla Twojego przedsiębiorstwa. Pozwala ona m.in. na:

• zrozumienie środowiska biznesowego firmy,
• identyfikację słabych i mocnych stron organizacji,
• identyfikowanie potencjalnych szans i zagrożeń,
• podejmowanie bardziej świadomych decyzji,
• efektywne zarządzanie zmianami,
• redukcję kosztów i optymalizację posiadanych zasobów.