Analiza PEST – czym jest i do czego służy? 

Na sukces biznesowy firmy nie wpływają jedynie dobrze skoordynowane działania wewnątrz organizacji. Niezwykle ważne jest także zrozumienie zewnętrznego otoczenia przedsiębiorstwa i dynamicznie zmieniających się warunków rynkowych. Zrozumienie makrootoczenia firmy możliwe jest natomiast m.in. dzięki analizie PEST. Z tego artykułu dowiesz się:

• Czym jest analiza PEST?
• W jakich sytuacjach warto przeprowadzić analizę PEST?
• Jak przeprowadzić analizę PEST?
• Dlaczego warto przeprowadzać analizę PEST?

Analiza PEST – definicja 

Analiza PEST, określana również generalną segmentacją otoczenia, to metoda, służąca do badania makrootoczenia, a więc zewnętrznych czynników, mających wpływ na działalność firmy. Zgodnie z jej nazwą, wśród obszarów, oddziałujących na funkcjonowanie organizacji, wyróżnić możemy otoczenie polityczne, otoczenie ekonomiczne, otoczenie społeczno-kulturowe oraz otoczenie technologiczne. Uzupełnieniem analizy PEST jest natomiast analiza PESTEL, uwzględniająca również czynniki środowiskowe oraz czynniki prawne.

Analiza PEST – zastosowanie 

Analiza PEST to metoda, dzięki której możesz poznać znaczenie poszczególnych elementów, wpływających na funkcjonowanie firmy. Warto sięgnąć po nią w takich sytuacjach, jak:

• Zmiana warunków rynkowych – analiza PEST pomaga w zrozumieniu charakteru zmian, zachodzących na rynku oraz ich wpływu na Twoją organizację. Przykładowo, podniesienie stóp procentowych zwiększy koszty kredytów – zarówno dla Twojej firmy, jak i dla klientów, co znacząco wpłynie na funkcjonowanie przedsiębiorstwa (może spowodować m.in. mniejsze zyski – konsumenci nie będą bowiem skłonni do wydawania dużej ilości pieniędzy, w momencie, gdy będą musieli spłacać wysoką ratę kredytu). Zidentyfikowanie powodu generowania mniejszych zysków pozwoli Ci na zaplanowanie odpowiednich działań, które umożliwią poprawę gorszej sytuacji lub jej przeczekanie.
• Zmiana rynku – analiza PEST będzie pomocna również w sytuacji, gdy planujesz wejść na nowy rynek. Przy użyciu tej metody planowania strategicznego zrozumiesz bowiem różnorodne czynniki, które mają wpływ na Twój biznes. Przykładowo, jeśli poza sprzedażą krajową, planujesz poszerzyć swoją działalność o sprzedaż na rynkach zagranicznych, analiza PEST pozwoli Ci zrozumieć nowe otoczenie technologiczne, ekonomiczne, społeczno-kulturowe i polityczne. Dzięki temu będziesz mógł przyjąć taką strategię i model biznesowy, które odpowiadać będą na specyfikę i zapotrzebowanie nowego rynku.
• Wprowadzanie nowego produktu na rynek – dokonanie analizy PEST jest również niezwykle istotne, gdy chcesz wprowadzić nowy produkt lub usługę na rynek. Wyniki analizy PEST dostarczą Ci bowiem cennych informacji na temat otoczenia, w którym będzie funkcjonował Twój produkt lub usługa. Przykładowo, możesz zidentyfikować czynniki społeczne, od których zależeć będzie popyt na dany produkt lub usługę.

Przeprowadzanie analizy PEST 

Chcesz przeprowadzić analizę PEST, ale nie wiesz jak to zrobić? Oto kluczowe etapy analizy PEST:

Identyfikacja czynników, wpływających na otoczenie 

Pierwszy etap analizy PEST to identyfikacja kluczowych czynników, które wpływają na działalność organizacji. Należą do nich m.in.:

Czynniki polityczne

Czynniki te odnoszą się do aktualnej polityki oraz regulacji prawnych, które mają wpływ na działania firmy. Obejmują one m.in. takie aspekty, jak polityka podatkowa, prawo pracy, polityka handlowa, stabilność władzy, stabilność polityczna, przepisy, dotyczące ochrony środowiska czy dostosowanie prowadzonej działalności gospodarczej do wymogów Unii Europejskiej. Przykładowo, działając na rynku międzynarodowym, musisz pamiętać o tym, że poza regulacjami krajowym, obowiązują Cię przepisy, funkcjonujące na rynku zagranicznym.

Czynniki ekonomiczne

Czynniki te określają wpływ gospodarki na działalność firmy. Do grupy tej zaliczamy m.in. cykle koniunktury gospodarczej, inflację, stopę bezrobocia, poziom dochodów, kursy walut, stabilność gospodarczą, ceny surowców, ceny paliw, rentowność organizacji, dostępność kredytów, tempo rozwoju gospodarczego.

Czynniki społeczno-kulturowe

Czynniki społeczno-kulturowe odnoszą się do tego, w jaki sposób społeczeństwo i jego kultura wpływa na działalność firmy. Do czynników społeczno-kulturowych należą m.in. postęp cywilizacyjny, styl życia, świadomość ekologiczna, poziom wykształcenia, poziom życia obywateli czy świadomość posiadanych praw obywatelskich.

Czynniki technologiczne

Czynniki technologiczne określają to, jak technologia wpływa na działalność organizacji. Do grupy tej zaliczyć możemy m.in. szybkość transferu nowoczesnych technologii, poziom technologiczny, nowe odkrycia technologiczne, zgodność z normami jakości.

Ocena wpływu każdego z czynników

Po identyfikacji czynników, mających znaczenie dla poszczególnych segmentów otoczenia, pora na ustalenie wpływu każdego z nich. W tej części analizy PEST celem jest zrozumienie tego, jak każdy z wymienionych wyżej czynników może oddziaływać na strategię i osiągane przez przedsiębiorstwo wyniki. Na tym etapie warto stworzyć zestawienie czynników, które uwzględniać będzie siłę oddziaływania każdego z nich – dzięki temu dowiesz się, co ma największy wpływ na prowadzoną przez Ciebie działalność.

Ocena wpływów to również szansa na zidentyfikowanie potencjalnych zagrożeń oraz możliwości rozwoju, jakie stwarzają poszczególne obszary otoczenia. Przykładowo, zmiana polityki podatkowej może wpływać na rentowność firmy, a zmiany w prawie pracy mogą zmniejszać lub zwiększać koszty, związane z zatrudnieniem pracowników.

Określenie relacji na linii organizacja – makrootoczenie

W ostatnim etapie analizy PEST określane są relacje, pomiędzy organizacją i jej makrootoczeniem. Wiedząc, jaka jest dynamika wzajemnych relacji pomiędzy konkretnymi segmentami otoczenia przedsiębiorstwa, możesz podjąć odpowiednie działania, które pozwolą Ci uniknąć potencjalnych zagrożeń, zminimalizować ewentualne straty oraz w pełni wykorzystać posiadane możliwości.

Analiza PEST – korzyści

Analiza PEST to niezwykle przydatne narzędzie zarządzania strategicznego. Oto najważniejsze powody, dla których warto ją przeprowadzić:

• Zrozumienie makrootoczenia – analiza PEST pozwala na zrozumienie politycznych, ekonomicznych, społeczno-kulturowych oraz technologicznych aspektów, które wpływają na działalność organizacji. Dzięki temu możliwe jest przewidywanie przyszłych trendów oraz dostosowanie prowadzonych działań do zmieniających się warunków rynkowych.
• Identyfikacja możliwości i zagrożeń – analiza PEST umożliwia także identyfikację nowych perspektyw rynkowych oraz potencjalnych zagrożeń. Przykładowo, dzięki analizie PEST możesz poznać i wykorzystać nowe trendy technologiczne, które zachęcą potencjalnych konsumentów do skorzystania z Twoich usług.
• Strategiczne planowanie – analizę PEST wykorzystać możesz również w procesie strategicznego planowania swoich działań. Dzięki tej metodzie będziesz bowiem w stanie określić to, jak najlepiej wykorzystać posiadane zasoby i możliwości, jakie daje Ci Twoje makrootoczenie. To wpłynie z kolei na lepsze decyzje strategiczne i wyższą konkurencyjność Twojej oferty.
• Zarządzanie ryzykiem – rozumiejąc zewnętrzne czynniki, które mogą wpływać na działalność Twojej firmy, możesz efektywnie zarządzać ryzykiem. Przykładowo, wiedząc o zbliżających się zmianach prawnych, możesz z odpowiednim wyprzedzeniem dostosować swoją działalność do nowych regulacji, dzięki czemu ograniczysz ryzyko potencjalnych strat, związanych z nieprzestrzeganiem przepisów prawnych.

Podsumowując, analiza PEST to narzędzie, dzięki któremu możesz rozumieć i odpowiednio reagować na zewnętrzne czynniki, które mają wpływ na prowadzoną przez Ciebie działalność. Analiza PEST pozwala tym samym na lepsze planowanie działań, skuteczne zarządzanie ryzykiem, identyfikację nowych możliwości, a w efekcie – na osiąganie satysfakcjonujących wyników.