UX/UI designer – czym się różnią?

W świecie projektowania produktów cyfrowych dwa skróty – UX i UI – przewijają się nieustannie w ogłoszeniach o pracę, na konferencjach branżowych i w rozmowach z klientami. Często używane zamiennie, traktowane jako synonimy, a przecież reprezentują dwa różne, choć komplementarne podejścia do projektowania.

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• Czym różni się UX designer od UI designera?
• Jak różnią się zarobki UX designerów i UI designerów?

Czym różni się UX designer od UI designera?

Różnica między projektantem UX (User Experience) a projektantem UI (User Interface) jest zasadnicza, choć granice między tymi rolami często się zacierają, szczególnie w mniejszych zespołach. Najprościej ujmując: UI to sposób, w jaki produkt wygląda, a UX to sposób, w jaki produkt działa i jakie emocje wywołuje.

Filozofia i cel główny

UX designer koncentruje się na całościowym doświadczeniu użytkownika z produktem. Jego praca zaczyna się długo przed narysowaniem pierwszego ekranu – od badania potrzeb użytkowników, analizy konkurencji, definiowania problemów do rozwiązania. Projektowanie UX to proces analityczny i empiryczny, zorientowany na człowieka i jego rzeczywiste potrzeby. Głównym celem projektanta UX jest stworzenie produktu, który będzie użyteczny, intuicyjny i który rozwiąże konkretny problem użytkownika w najprostszy możliwy sposób.

UI designer z kolei zajmuje się wizualną warstwą produktu – tym, co użytkownik faktycznie widzi i z czym bezpośrednio wchodzi w interakcję. Projektant interfejsu użytkownika dba o estetykę, spójność wizualną i język komunikacji między użytkownikiem a systemem. Jego zadaniem jest sprawienie, aby interfejs był nie tylko piękny, ale także czytelny, dostępny i zgodny z zasadami projektowania wizualnego.

Używając analogii architektonicznej: UX designer jest jak architekt budynku, który planuje układ pomieszczeń, przepływ między nimi, funkcjonalność każdej przestrzeni. UI designer jest jak projektant wnętrz, który decyduje o kolorach ścian, wyborze mebli, oświetleniu i detali wykończeniowych.

Zakres obowiązków i proces pracy

Obowiązki UX Designera koncentrują się wokół badań, strategii i struktury:

• Badania użytkowników – prowadzenie wywiadów, obserwacji, testów użyteczności. UX designer musi zrozumieć, kim są potencjalni użytkownicy, jakie mają potrzeby, cele, frustracje i kontekst użytkowania produktu.
• Tworzenie person i map podróży – na podstawie badań projektant tworzy fikcyjne, ale oparte na danych profile typowych użytkowników oraz mapuje ich interakcje z produktem od początku do końca.
• Projektowanie architektury informacji – strukturyzacja treści, tworzenie map stron internetowych, projektowanie nawigacji. To fundamentalna praca określająca, jak informacja będzie zorganizowana i jak użytkownik będzie się po niej poruszał.
• Tworzenie wireframe’ów i prototypów – szkicowanie podstawowych układów interfejsu bez warstwy wizualnej. Wireframe to szkielet, który pokazuje rozmieszczenie elementów i hierarchię informacji, ale pomija kolory, czcionki i detale graficzne.
• Testowanie i iteracja – przeprowadzanie testów użyteczności, analiza wyników, wprowadzanie poprawek. Proces projektowy w UX jest cykliczny – projektuj, testuj, ucz się, poprawiaj.

Obowiązki UI Designera skupiają się na warstwie wizualnej i interaktywności:

• Projektowanie wizualne – wybór palety kolorów, typografii, stylów przycisków, ikon. UI designer tworzy spójny język wizualny produktu zgodny z brand identity firmy.
• Tworzenie komponentów interfejsu – projektowanie wszystkich interaktywnych elementów, takich jak przyciski, formularze, nawigacja, modalne okna, notyfikacje.
• Projektowanie mikro-interakcji i animacji – drobne animacje i przejścia, które sprawiają, że interfejs czuje się żywy i responsywny (np. animacja przycisku po kliknięciu, efekty hover, przejścia między ekranami).
• Zapewnienie responsywności – dostosowanie projektu do różnych rozmiarów ekranów i urządzeń, od smartfonów, przez tablety, po desktopy.
• Przygotowanie specyfikacji dla deweloperów – dokumentacja techniczna projektu, często przy użyciu narzędzi takich jak Zeplin czy Figma Inspect, które automatycznie generują wartości CSS.

Istotne jest to, że UI designer zaczyna pracę tam, gdzie kończy UX designer. UX dostarcza wireframe’y, strukturę i strategię, a UI przekształca to w finalny, estetyczny produkt gotowy do implementacji przez programistów.

Wymagane umiejętności i narzędzia

Różnice w zakresie obowiązków przekładają się na odmienne zestawy kompetencji:

UX Designer potrzebuje:

• Umiejętności analitycznych – zdolność do pracy z danymi, wyciągania wniosków z badań, myślenia systemowego.
• Empatii i psychologii – rozumienia zachowań użytkowników, ich motywacji i procesów decyzyjnych.
• Umiejętności badawczych – znajomości metod jakościowych i ilościowych badań użytkowników.
• Narzędzi do prototypowania – Figma, Sketch, Adobe XD, Axure (do tworzenia interaktywnych prototypów).
• Narzędzi analitycznych – Google Analytics, Hotjar, Usabilitytools (do analizy zachowań na stronie).
• Narzędzi do mapowania – Miro, Draw.io (do tworzenia map podróży użytkownika i diagramów przepływów).

UI Designer potrzebuje:

• Zmysłu estetycznego i kreatywności – poczucia kompozycji, równowagi wizualnej, hierarchii.
• Znajomości teorii kolorów i typografii – zasad dobierania palety kolorów, kontrastów, czytelności czcionek.
• Narzędzi do projektowania graficznego – Figma, Sketch, Adobe XD (do tworzenia wysokiej jakości mockupów), Adobe Photoshop i Illustrator (do tworzenia zasobów graficznych).
• Podstaw front-endu – znajomości HTML5, CSS3, czasem JavaScript – pomaga to w komunikacji z deweloperami i tworzeniu realistycznych projektów.
• Znajomości wzorców projektowych – Material Design, iOS Human Interface GUIdelines i innych design systems.

Charakter pracy i mindset

Różnica w charakterze pracy jest fundamentalna. UX designer myśli jak psycholog i badacz – zadaje pytania, prowadzi eksperymenty, analizuje dane. Jego praca jest bardziej koncepcyjna i strategiczna. Typowe pytanie UX designera brzmi: „Dlaczego użytkownik tego potrzebuje?” lub „Jak możemy rozwiązać ten problem w najprostszy sposób?”.

UI designer myśli jak artysta i rzemieślnik – dba o detale wizualne, konsystencję, estetykę. Jego praca jest bardziej wykonawcza i wizualna. Typowe pytanie UI designera brzmi: „Jak to powinno wyglądać?” lub „Który odcień niebieski będzie najlepszy dla tego przycisku?”.

Obie perspektywy są niezbędne. Piękny interfejs bez solidnego UX to jak luksusowy samochód bez silnika – wygląda świetnie, ale nie jedzie. Z kolei doskonale zaprojektowane doświadczenie bez dobrego UI to jak sprawny samochód w korozji – działa, ale nikt nie chce go użyć.

Najlepsze produkty cyfrowe powstają wtedy, gdy UX i UI pracują ramię w ramię od samego początku procesu projektowego. UX bez UI to tylko teoria, UI bez UX to tylko dekoracja. Magia dzieje się w miejscu ich przecięcia – tam, gdzie funkcjonalność spotyka się z pięknem, a badania z intUIcją projektową.

Natalia Jaros, Content Manager

Współpraca i zacieranie się granic

W praktyce granice między UX a UI często się zacierają, szczególnie w mniejszych firmach i startupach, gdzie jeden projektant musi nosić wiele kapeluszy. Stąd rosnąca popularność stanowiska UX/UI Designer – specjalisty łączącego obie kompetencje.

Według trendów rynkowych, stanowisko UX Designera jest nadal najpopularniejsze, ale widać ewolucję w kierunku etykiety Product Designera – roli jeszcze szerszej, obejmującej nie tylko UX i UI, ale także wpływ na strategię produktu i cele biznesowe. W 2021 roku już 9% specjalistów w badaniu identyfikowało się jako Product Designerzy.

Współpraca między UX a UI designerem w większych zespołach wygląda zazwyczaj następująco:

1. UX designer prowadzi badania i tworzy wireframe’y.
2. UX i UI wspólnie omawiają rozwiązania i iterują nad strukturą.
3. UI designer tworzy wysokiej jakości mockupy wizualne.
4. UX testuje prototypy z użytkownikami i dostarcza feedback UI.
5. Oboje współpracują z programistami przy implementacji.

Ta współpraca jest niezbędna – bez wzajemnego zrozumienia i komunikacji, produkt może być albo niefunkcjonalny (jeśli UI ignoruje ustalenia UX), albo nieatrakcyjny (jeśli UX nie docenia wkładu UI w user experience).

Jak różnią się zarobki UX designerów i UI designerów?

Pytanie o różnice w zarobkach między UX a UI designerami jest złożone, ponieważ w Polsce wiele ofert pracy łączy te stanowiska w jedno (UX/UI Designer), co utrudnia precyzyjne rozgraniczenie wynagrodzeń. Niemniej, na podstawie dostępnych danych można zauważyć pewne tendencje.

Ogólna tendencja wskazuje, że stanowisko UX Designera tradycyjnie było postrzegane jako bardziej strategiczne i analityczne, co przekładało się na nieco wyższe wynagrodzenia. Raport z 2021 roku wskazywał, że proponowane wynagrodzenie dla UX Designera zazwyczaj wahało się od 4 000 zł do 9 000 zł netto, podczas gdy UI Designer mógł oczekiwać 3 500 zł do 5 500 zł netto^[1]. Różnica ta wynikała z tego, że UX designer często uczestniczy w strategicznych decyzjach produktowych i wymaga szerszego wachlarza umiejętności – od badań, przez analizę danych, po projektowanie.

Jednak w 2024 roku sytuacja się wyrównała. Większość ofert pracy i raportów płacowych traktuje UX i UI jako jedną kategorię – UX/UI Designer lub Product Designer. Według raportu theprotocol.it z pierwszego kwartału 2024 roku, wynagrodzenia dla tej kategorii kształtowały się następująco^{[2] [3]}:

Junior UX/UI Designer:

• Umowa o pracę: 5 000 – 6 500 zł brutto.
• Kontrakt B2B: 6 000 – 8 000 zł netto.

Mid UX/UI Designer:

• Umowa o pracę: 6 500 – 10 000 zł brutto.
• Kontrakt B2B: 7 500 – 12 500 zł netto.

Senior UX/UI Designer:

• Umowa o pracę: 9 500 – 15 500 zł brutto.
• Kontrakt B2B: 10 000 – 18 000 zł netto.

Specjalizacja ma znaczenie – projektanci specjalizujący się w bardziej zaawansowanych obszarach, takich jak interaction design (projektowanie interakcji), motion design czy UX research, mogą oczekiwać wyższych wynagrodzeń niż ci z bardziej ogólną wiedzą. Product Designer, który łączy UX, UI i myślenie strategiczne o produkcie, zazwyczaj zarabia więcej – mediana wynagrodzeń dla tego stanowiska to 16 500 zł^[4].

Umiejętności techniczne – znajomość technologii front-endowych (HTML5, CSS3, JavaScript) jest często oczekiwana od UI designerów i może podnieść ich wartość rynkową. Z kolei UX designerzy z zaawansowanymi umiejętnościami badawczymi i analitycznymi (znajomość metodologii badań, statystyki) mogą negocjować wyższe stawki.

Portfolio i doświadczenie projektowe – niezależnie od tego, czy ktoś jest UX czy UI designerem, atrakcyjne portfolio pokazujące proces myślowy, realizowane projekty i ich wpływ na biznes jest kluczowe. Dla seniorów szczególnie cenione są bogate portfolio i zaawansowane umiejętności graficzne (w przypadku UI) lub udokumentowane case studies badań użytkowników (w przypadku UX).

Lokalizacja – w Warszawie, gdzie koncentruje się największa liczba ofert pracy w branży UX, średnie wynagrodzenie dla projektantów jest wyższe (mediana 11 500 zł dla UI/UX Designera) niż w innych miastach, choć różnica zmniejsza się dzięki powszechności pracy zdalnej^[5].

Forma zatrudnienia – tak jak w całej branży IT, kontrakt B2B oferuje wyższe stawki netto niż umowa o pracę, niezależnie od tego, czy mówimy o UX czy UI designerze.

Perspektywa międzynarodowa pokazuje, że różnice między UX a UI są bardziej wyraźne na rynkach zachodnich, gdzie stanowiska są bardziej wyspecjalizowane. W Stanach Zjednoczonych czy Wielkiej Brytanii UX Researchers (specjaliści od badań) i Interaction Designers mogą zarabiać znacząco więcej niż Visual/UI Designers. W Polsce, ze względu na mniejszą skalę rynku, te różnice są mniej wyraźne.

Trend łączenia kompetencji oznacza, że najwięcej zarabiają specjaliści, którzy potrafią robić i jedno, i drugie – projektanci UX/UI z silnymi kompetencjami w obu obszarach. Firmy coraz częściej poszukują takich wszechstronnych specjalistów, którzy potrafią przeprowadzić badania użytkowników, zaprojektować strukturę produktu, a następnie stworzyć jego atrakcyjną warstwę wizualną.