UX designer – kim jest i czym się zajmuje?

Interfejs użytkownika decyduje o sukcesie lub porażce produktu, więc rola projektanta doświadczeń użytkownika stała się kluczowa dla branży IT. UX designer to zawód, który łączy empatię z analityką, psychologię z technologią, a biznes z potrzebami użytkownika.

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• Kim jest UX designer?
• Jakie są obowiązki UX designera?
• Jakie umiejętności powinien mieć UX designer?
• Jakie narzędzia powinien znać UX designer?
• Jaka jest rola UX designera?

Najważniejsze informacje:

• UX designer projektuje doświadczenia użytkownika dla produktów cyfrowych, dbając o funkcjonalność, użyteczność i pozytywne odczucia podczas interakcji z aplikacją lub stroną internetową.
• Do głównych obowiązków projektanta UX należą: badanie potrzeb użytkowników, tworzenie makiet i prototypów, projektowanie interakcji, testowanie rozwiązań oraz współpraca z programistami i grafikami.
• UX designer musi posiadać zarówno umiejętności twarde (znajomość narzędzi do prototypowania, badania użytkowników, analiza danych), jak i miękkie (empatia, komunikatywność, myślenie analityczne).
• Podstawowe narzędzia w pracy UX designera to Figma, Sketch i Adobe XD do projektowania oraz narzędzia analityczne jak Google Analytics czy Hotjar do badania zachowań użytkowników.
• Rola projektanta UX polega na działaniu jako most między potrzebami użytkownika a celami biznesowymi, tworząc produkty cyfrowe intuicyjne i przyjemne w użyciu.

UX designer – definicja

Rola projektanta doświadczeń użytkownika wyłoniła się jako odpowiedź na rosnące zapotrzebowanie rynku na specjalistów, którzy potrafią spojrzeć na produkty cyfrowe oczami ich odbiorców. UX designer to osoba odpowiedzialna za projektowanie całościowego doświadczenia, jakie użytkownik przeżywa podczas interakcji z produktem – czy to stroną internetową, aplikacją mobilną, czy oprogramowaniem.

UX designer to projektant doświadczeń użytkownika, który tworzy i optymalizuje interakcje między użytkownikami a produktami, dbając o ich użyteczność, dostępność i przyjazność.

Definicja UX designera

W branży IT zawód UX designera zyskał na znaczeniu szczególnie w ostatnich latach, gdy firmy zrozumiały, że funkcjonalność produktu i jego estetyka to za mało. Liczy się przede wszystkim to, jak użytkownik czuje się podczas korzystania z danego produktu. Projektant UX musi potrafić „wejść w buty” potencjalnych użytkowników i patrzeć na projekt świeżym okiem – tak jak osoby, które widzą interfejs użytkownika po raz pierwszy lub nie mają dużego doświadczenia z produktami cyfrowymi.

User experience design obejmuje znacznie więcej niż tylko aspekty wizualne – chodzi o całą podróż użytkownika, od pierwszego kontaktu z produktem, przez codzienną pracę z interfejsem, aż po ewentualne rozwiązywanie problemów. Projektowanie UX jest zorientowane przede wszystkim na człowieka, jego potrzeby użytkownika, oczekiwania i emocje.

Jakie są obowiązki UX designera?

Praca UX designera to znacznie więcej niż tylko rysowanie ekranów aplikacji. To interdyscyplinarna rola wymagająca zarówno umiejętności analitycznych, jak i kreatywnych. Czym zajmuje się UX designer na co dzień?

Badanie i analiza potrzeb użytkowników

Podstawą każdego udanego projektu jest dogłębne zrozumienie, kim jest użytkownik i czego potrzebuje. Projektant UX rozpoczyna swoją pracę od prowadzenia badań – prowadzi wywiady, analizuje zachowania użytkowników na stronie, tworzy persony i mapy podróży klienta. To nie jest praca intuicyjna – projektowanie UX opiera się na danych i faktach. UX designer wykorzystuje narzędzia analityczne, takie jak Google Analytics czy Hotjar, aby zrozumieć, jak użytkownicy poruszają się po aplikacji, gdzie napotykają problemy i co powoduje ich odejście.

Badania użytkowników to fundament, na którym buduje się całą strategię projektową. Bez zrozumienia potrzeby użytkownika, nawet najpiękniejszy wizualnie produkt może okazać się nieprzydatny. W tym kontekście empatia staje się kluczową cechą – umiejętność patrzenia na produkt z perspektywy osoby, która dopiero uczy się go obsługiwać.

Projektowanie architektury informacji i interakcji

Gdy już projektant zna potrzeby odbiorców, przystępuje do projektowania struktury produktu. Tworzenie makiet – tzw. wireframe’ów – pozwala zaplanować rozmieszczenie elementów na stronie bez skupiania się na szczegółach wizualnych. To jak szkielet budynku, który określa, gdzie będą pokoje, drzwi i okna, zanim zajmiemy się ich wystrojem.

Projektowanie interakcji to planowanie, w jaki sposób użytkownik będzie wykonywał określone czynności w aplikacji. UX designer projektuje przepływy użytkownika (user flows), określa hierarchię informacji i dba o intuicyjną nawigację. Dla aplikacji mobilnych szczególnie ważne jest uwzględnienie specyfiki urządzeń dotykowych i ograniczeń przestrzeni ekranu.

Prototypowanie i testowanie rozwiązań

Tworzenie prototypów to kolejny etap procesu projektowego. Dzięki narzędziom takim jak Figma, Sketch czy Adobe XD, projektant UX może stworzyć interaktywny prototyp, który symuluje działanie finalnego produktu. To pozwala na testowanie pomysłów przed zaangażowaniem programistów do kodowania.

Testowanie użyteczności to nieodzowny element pracy w UX. Przeprowadzanie testów A/B, obserwowanie, jak użytkownicy radzą sobie z prototypem, zbieranie ich opinii – to wszystko dostarcza cennych informacji, które pozwalają udoskonalić projekt. Proces projektowy w UX nie jest liniowy – to ciągła iteracja, testowanie i doskonalenie.

Współpraca z zespołem i uwzględnianie celów biznesowych

UX designer nie pracuje w próżni. Jego praca wymaga ścisłej współpracy z programistami, którzy będą implementować zaprojektowane rozwiązania, z UI designerami odpowiedzialnymi za warstwę wizualną oraz z product managerami określającymi strategię produktu. Komunikatywność i umiejętność przekonywania do swoich rozwiązań są niezbędne.

Równie istotne jest pamiętanie o celach biznesowych klienta. Produkt musi nie tylko spełniać potrzeby użytkownika, ale także przynosić wartość biznesową – zwiększać konwersję, redukować koszty obsługi czy budować lojalność klientów. Dobry projektant UX wie, jak zbalansować te często sprzeczne potrzeby.

Najwięcej wartości przynoszą te projekty, w których od samego początku udaje się znaleźć wspólny język między zespołem technicznym, biznesowym i designerskim. UX designer musi być tłumaczem – przekładać język użytkowników na język biznesu, a język biznesu na konkretne rozwiązania projektowe, które programiści będą mogli zaimplementować.

Natalia Jaros, Content Manager

Jakie umiejętności powinien mieć UX designer?

Zawód UX designera wymaga niezwykłej wszechstronności. To rola, w której krzyżują się kompetencje techniczne, analityczne, kreatywne i interpersonalne. Kim jest UX designer, jeśli nie specjalistą od wielu dziedzin?

Myślenie analityczne i wnikliwość stanowią fundament pracy projektanta UX. Zdolność do drążenia problemów, zadawania właściwych pytań i wyciągania trafnych wniosków z danych to umiejętności, bez których nie można skutecznie pracować w tej roli. User experience opiera się na empirii – każda decyzja projektowa powinna mieć solidne uzasadnienie w badaniach lub danych analitycznych.

Empatia to kolejna ważna cecha, która wyróżnia dobrego UX designera. Umiejętność wczucia się w sytuację użytkownika, zrozumienia jego frustracji, celów i motywacji pozwala projektować rozwiązania naprawdę odpowiadające na jego potrzeby. To nie jest tylko teoretyczna wiedza o user experience – to autentyczna chęć pomocy użytkownikowi w osiągnięciu jego celów.

Umiejętności badawcze obejmują znajomość metod przeprowadzania badań użytkowników – od wywiadów pogłębionych, przez testy użyteczności, po analizę danych behawioralnych. Projektant musi wiedzieć, kiedy zastosować badania jakościowe, a kiedy ilościowe, jak rekrutować uczestników badań i jak interpretować wyniki.

Komunikatywność i umiejętności interpersonalne są nieodzowne w pracy zespołowej. UX designer musi potrafić wytłumaczyć swoje pomysły zarówno programistom, jak i klientom, którzy często nie mają wiedzy technicznej. Umiejętność prezentacji, argumentowania i przekonywania do swoich rozwiązań decyduje o tym, czy pomysły projektanta zostaną wdrożone.

Otwartość na feedback to cecha szczególnie ważna w branży UX, gdzie każdy projekt podlega nieustannej weryfikacji i iteracji. Umiejętność przyjmowania konstruktywnej krytyki bez defensywności, jednocześnie zachowując pewność co do swojej wizji projektowej, wymaga dojrzałości zawodowej.

Dbałość o szczegóły i organizacja pracy pozwala nie zgubić się w wielości wątków, przemyśleń i pomysłów pojawiających się podczas pracy nad projektem. Efektywny projektant UX potrafi zarządzać wieloma zadaniami jednocześnie, ustalać priorytety i dotrzymywać terminów.

Podstawowa znajomość technologii – choć UX designer nie jest programistą, znajomość HTML, CSS oraz ogólna świadomość technicznych ograniczeń i możliwości znacznie ułatwia współpracę z programistami i pozwala projektować rozwiązania realistyczne do wdrożenia.

Podejście biznesowe oznacza rozumienie, że projektowanie to nie tylko spełnianie potrzeb użytkownika, ale także osiąganie celów biznesowych organizacji. Umiejętność łączenia tych dwóch perspektyw wyróżnia seniorskich projektantów UX od juniorów.

Chęć ciągłego rozwoju jest kluczowa w dynamicznie rozwijającej się branży IT. Projektowanie doświadczeń użytkownika ewoluuje wraz z pojawianiem się nowych technologii, urządzeń i oczekiwań odbiorców. Zdobywanie nowych umiejętności, śledzenie trendów i uczestnictwo w szkoleniach to nieodzowne elementy kariery w zawód UX.

Jakie narzędzia powinien znać UX designer?

Współczesna praca UX designera opiera się na zestawie specjalistycznych narzędzi, które wspierają każdy etap procesu projektowego – od badań, przez projektowanie, aż po testowanie i współpracę z zespołem.

Narzędzia do projektowania i prototypowania:

• Figma – bezapelacyjny lider wśród narzędzi do projektowania interfejsów w 2024 roku. Ta oparta na chmurze platforma pozwala na pracę zespołową w czasie rzeczywistym, co czyni ją idealnym rozwiązaniem dla rozproszonych zespołów. Figma oferuje kompleksowe możliwości – od tworzenia wireframe’ów, przez projektowanie interakcji, po prototypowanie i przekazywanie projektów programistom. Jej popularność wzrosła z przychodów na poziomie 4 milionów dolarów w 2018 roku do ponad 749 milionów dolarów w 2024 roku^[2].
• Sketch – pionier wśród nowoczesnych narzędzi do projektowania UI/UX, który zdobył Apple Design Award w 2012 roku. Choć obecnie traci pozycję na rzecz Figmy, nadal jest ceniony za swoją lekkość, intuicyjność i bogaty ekosystem wtyczek. Największym ograniczeniem jest dostępność wyłącznie na macOS.
• Adobe XD – narzędzie ze stajni Adobe, które wyróżnia się zaawansowanymi możliwościami prototypowania i płynną integracją z innymi produktami Adobe Creative Cloud. To dobry wybór dla zespołów już korzystających z ekosystemu Adobe.

Narzędzia analityczne i do badań:

• Google Analytics – podstawowe narzędzie do analizy ruchu na stronie, śledzenia zachowań użytkowników i identyfikowania problemów z konwersją.
• Hotjar – pozwala na nagrywanie sesji użytkowników, tworzenie map ciepła i przeprowadzanie ankiet, co dostarcza bezcennych informacji o tym, jak użytkownicy faktycznie korzystają z produktu.
• UsabilityHub (dawniej Usabilitytools) – narzędzie do przeprowadzania zdalnych testów użyteczności, które pozwala szybko zweryfikować pomysły projektowe z prawdziwymi użytkownikami.

Narzędzia do współpracy i przekazywania projektów:

• InVision – platforma do tworzenia interaktywnych prototypów i zbierania feedbacku od zespołu i klientów. Umożliwia komentowanie bezpośrednio na projektach.
• Zeplin – narzędzie ułatwiające współpracę między designerami a programistami poprzez automatyczne generowanie specyfikacji technicznych z projektów.
• Miro – wirtualna tablica do burzy mózgów, tworzenia map podróży użytkownika i współpracy zespołowej w czasie rzeczywistym.

Narzędzia do tworzenia diagramów i architektury informacji:

• Draw.io i Lucidchart – pozwalają na tworzenie schematów przepływów, map stron internetowych i diagramów architektury systemu.

Dobry projektant UX nie musi znać wszystkich narzędzi na rynku, ale powinien biegle władać przynajmniej jednym z głównych narzędzi do projektowania (najlepiej Figma), podstawowymi narzędziami analitycznymi oraz platformami do współpracy zespołowej. Warto pamiętać, że narzędzia to tylko środki do celu – kluczowe pozostaje zrozumienie zasad projektowania user experience i umiejętność ich stosowania niezależnie od używanego oprogramowania.

Jaka jest rola UX designera?

Rola projektanta doświadczeń użytkownika ewoluowała znacząco od czasu, gdy termin „user experience” został po raz pierwszy użyty przez Dona Normana w latach 90. XX wieku podczas jego pracy w Apple. Dzisiaj UX designer to znacznie więcej niż tylko osoba rysująca ekrany aplikacji mobilnych czy stron internetowych.

Współczesny projektant UX działa jako most między użytkownikiem a biznesem. Z jednej strony reprezentuje interesy i potrzeby użytkownika, dbając o to, aby produkt był intuicyjny, dostępny i przyjemny w użyciu. Z drugiej strony musi rozumieć cele biznesowe organizacji i projektować rozwiązania, które nie tylko usatysfakcjonują użytkowników, ale także przyniosą wymierne korzyści firmie.

Rzecznik użytkownika w organizacji – to często niedoceniana, ale kluczowa rola. W wielu firmach presja na szybkie dostarczanie funkcjonalności może prowadzić do zaniedbywania doświadczeń użytkownika. UX designer przypomina zespołowi o perspektywie odbiorcy, prezentuje wyniki badań i argumentuje na rzecz rozwiązań przyjaznych użytkownikom, nawet gdy wymagają one większego nakładu pracy.

Projektant UX planuje całą podróż użytkownika przez produkt, od pierwszego kontaktu, przez codzienne korzystanie, aż po rozwiązywanie problemów. Projektowanie stanowiska wymaga myślenia systemowego – każda decyzja projektowa wpływa na doświadczenia w innych częściach aplikacji.

W procesie projektowym UX designer współpracuje z wieloma specjalistami: UI designerami odpowiedzialnymi za warstwę wizualną, programistami implementującymi rozwiązania, product managerami definiującymi strategię, a także z działami marketingu, sprzedaży i obsługi klienta. Umiejętność prowadzenia warsztatów projektowych i budowania konsensusu między różnymi grupami interesariuszy jest nieoceniona.

Praca w branży UX opiera się na danych, nie na przypuszczeniach. Projektant UX regularnie prowadzi badania użytkowników, analizuje dane z narzędzi analitycznych, przeprowadza testy użyteczności i przekłada wnioski na konkretne rekomendacje projektowe. To empiryczne podejście odróżnia profesjonalny UX design od projektowania opartego na intuicji.

Budowanie świadomości user experience wśród innych działów firmy to jeden z podstawowych, niezmiennych zadań specjalistów UX. Wielu projektantów prowadzi wewnętrzne szkolenia, dzieli się wynikami badań z całą organizacją i stopniowo zmienia kulturę firmy w kierunku większej orientacji na użytkownika.

W praktyce zawód UX designera jest niezwykle różnorodny. W zależności od wielkości organizacji, projektant może skupiać się na konkretnym aspekcie UX (np. badaniach użytkowników jako UX researcher) lub być odpowiedzialnym za cały proces projektowy od badań po implementację. W mniejszych firmach, szczególnie na stanowisku UX/UI designer, może także zajmować się projektowaniem wizualnym, podczas gdy w większych korporacjach role są bardziej wyspecjalizowane.