Subordinated debt – czym jest dług podporządkowany?

Pozycja kredytowa często decyduje o przetrwaniu na rynku, więc subordinated debt (dług podporządkowany) może pomóc firmom w zdobyciu elastyczności finansowej i jednocześnie przyciągać inwestorów, skłonnych zaakceptować wyższe ryzyko w zamian za potencjalnie większe zyski.

Z tego artykułu dowiesz się:

• Czym jest subordinated debt?
• Jakie są zależności między subordinated debt a długiem uprzywilejowanym?
• Jakie są rodzaje subordinated debt?
• Jak działa subordinated debt?
• Jakie są zastosowania subordinated debt?
• Jaka jest rola subordinated debt?

Subordinated debt – definicja

Subordinated debt (dług podporządkowany) to rodzaj pożyczki, która w hierarchii roszczeń kredytowych ma niższy priorytet niż inne długi zaciągnięte przez pożyczkobiorcę. W przypadku likwidacji firmy, posiadacze długu podporządkowanego otrzymują spłatę, dopiero gdy zostaną zaspokojone wszystkie starsze, czyli bardziej priorytetowe, zobowiązania^{[1] [2] [3] [4]}.

Subordinated debt to forma długu, która w hierarchii wypłat w przypadku likwidacji spółki lub upadłości zajmuje niższą pozycję niż inne zobowiązania, co oznacza, że jest spłacana po zaspokojeniu roszczeń wierzycieli o wyższej randze.

Definicja subordinated debt

Od innych form finansowania dłużnego odróżnia się następującymi cechami:

• Z powodu niższego priorytetu w hierarchii wypłat emitenci często oferują wyższą stopę zwrotu, aby zrekompensować inwestorom zwiększone ryzyko.
• Umowy dotyczące długu podporządkowanego mogą zawierać specyficzne warunki i klauzule, takie jak call protection (zakaz odkupu przez określony czas) czy regulacje dotyczące dodatkowego zadłużenia. Klauzule projektuje się tak, aby chroniły interesy inwestorów.
• Subordinated debt oferuje emitentom większą elastyczność finansowania w porównaniu do tradycyjnych pożyczek bankowych czy emisji akcji. Emitenci mogą dostosować warunki długu (np. okres spłaty czy stopę procentową), aby lepiej odpowiadały ich potrzebom i profilowi ryzyka.

Subordinated debt a dług uprzywilejowany

Subordinated debt i dług uprzywilejowany (nazywany także nadrzędnym) różnią się między sobą priorytetem spłaty – dług uprzywilejowany spłaca się przed podporządkowanym. Gdy firma stanie się niewypłacalna lub zostanie zlikwidowana, wszystkie dostępne środki finansowe przeznacza się na pokrycie jej zobowiązań według ustalonej hierarchii.

Na samym szczycie znajdują się koszty administracyjne związane z likwidacją, następnie długi zabezpieczone, których wierzyciele mają roszczenia do konkretnych aktywów firmy. Po nich spłaca się długi uprzywilejowane – nie są one zabezpieczone konkretnym majątkiem, ale mają pierwszeństwo przed długami podporządkowanymi i niespłaconymi kosztami operacyjnymi.

Spłata subordinated debt jest możliwa dopiero po zaspokojeniu wszystkich wcześniejszych roszczeń. W przypadku niewielkiej ilości dostępnych środków inwestorzy i wierzyciele długu podporządkowanego mogą nie odzyskać pełnej wartości inwestycji, co odzwierciedla związane z tym wyższe ryzyko.

Rodzaje subordinated debt

Subordinated debt może przyjmować różne formy – oto niektóre z najpowszechniejszych:

• Mezzanine capital łączy w sobie elementy długu i kapitału własnego. Charakteryzuje się wysoką stopą zwrotu i często zawiera opcje konwertowania długu na udziały w spółce. Jest to popularna metoda finansowania ekspansji firm lub przejęć.
• High-yield bonds to obligacje o wyższym ryzyku i potencjalnie wyższym zwrocie niż tradycyjne obligacje korporacyjne. Emitują je firmy o niższym ratingu kredytowym, które oferują wyższe stopy procentowe w zamian za wyższe ryzyko niewypłacalności emitenta.
• Subordinated loans, czyli pożyczki podporządkowane, to standardowe pożyczki bankowe lub korporacyjne, które w hierarchii roszczeń mają niższy priorytet niż inne, nadrzędne wobec nich zobowiązania dłużne firmy.
• Convertible securities, czyli zamienne papiery wartościowe, to instrumenty dłużne, które mogą być konwertowane na inną formę wartości, najczęściej na akcje spółki.

Działanie subordinated debt

Emitent (firma lub instytucja finansowa) decyduje się na emisję subordinated debt w celu uzyskania kapitału potrzebnego na rozwój, restrukturyzację długu lub inne cele biznesowe. Po podjęciu decyzji określa warunki długu, czyli oprocentowanie, termin zapadalności oraz inne parametry, w tym ewentualne klauzule umożliwiające konwersję długu na akcje spółki.

Następnie emitent przystępuje do oferty, co może obejmować negocjacje z indywidualnymi inwestorami, instytucjami finansowymi lub organizację publicznej emisji obligacji. W jej trakcie potencjalni inwestorzy oceniają oferowany dług, a także analizują ryzyko związane z emitentem oraz warunki samej emisji – solidność finansową emitenta, perspektywy branży, w której działa, oraz ogólne warunki rynkowe.

Po emisji i zakupie długu przez inwestorów emitent zyskuje dostęp do środków finansowych, które może przeznaczyć na określone wcześniej cele. W zamian zobowiązuje się do regularnego wypłacania odsetek od długu w ustalonych okresach oraz do spłaty nominalnej wartości długu w terminie zapadalności. Przez cały czas musi zarządzać zobowiązaniami finansowymi tak, aby zachować zdolność do obsługi długu. W przypadku trudności finansowych emitenta posiadacze długu podporządkowanego muszą liczyć się z możliwością opóźnień w wypłacie odsetek lub nawet utraty części czy całości zainwestowanego kapitału.

Zastosowanie subordinated debt

Firmy często wykorzystują dług podporządkowany do finansowania ekspansji, takiej jak wejście na nowe rynki, rozbudowa istniejących operacji lub inwestycje w badania i rozwój. Dzięki wyższemu oprocentowaniu jest on bardziej kosztowny niż tradycyjne finansowanie dłużne, ale nie wymaga od razu rozcieńczania udziałów istniejących akcjonariuszy.

Firmy zmagające się z ciężarem wysokich zobowiązań mogą używać subordinated debt do restrukturyzacji struktury kapitałowej. Zamieniając droższe instrumenty dłużne na dług podporządkowany o niższym koszcie kapitału, mogą poprawić płynność i zdolność zarządzania długiem.

W wykupach lewarowanych, w których firmę przejmuje się głównie za pomocą długu, subordinated debt może być warstwą finansowania pomiędzy długiem nadrzędnym a kapitałem własnym. Pozwala to firmom przejmującym zwiększyć potencjalny zwrot z inwestycji przy ograniczonym zaangażowaniu kapitału własnego.

W niektórych sektorach (np. w bankowości) dług podporządkowany może być wykorzystywany do spełnienia specyficznych wymogów regulacyjnych, dotyczących kapitału. Banki mogą emitować dług podporządkowany w celu wzmocnienia swojego kapitału Tier II, czego wymagają regulacje kapitałowe.

Rola subordinated debt

Z punktu widzenia emitenta, jedną z głównych korzyści wykorzystania subordinated debt jest dostęp do dodatkowych środków finansowych, które można wykorzystać do różnych celów. Ten rodzaj długu pozwala pozyskać kapitał bez konieczności rozcieńczania udziałów istniejących akcjonariuszy, co postrzega się jako korzystne dla zarządu i akcjonariuszy. Koszty odsetkowe związane z długiem podporządkowanym są zwykle odliczane od podatku, co może prowadzić do korzyści podatkowych dla firmy.

Z drugiej strony wyższa stopa procentowa związana z długiem podporządkowanym odzwierciedla większe ryzyko inwestycyjne. Dla emitentów oznacza to wyższe koszty finansowania w porównaniu do długu nadrzędnego lub innych form kapitału. W przypadku spowolnienia gospodarczego lub problemów operacyjnych, wysokie koszty obsługi długu mogą obciążać przepływy pieniężne firmy, co może prowadzić do trudności w zarządzaniu długiem i zwiększać ryzyko finansowe.

Inwestorom subordinated debt pozwala dywersyfikować portfele inwestycyjne i oferuje możliwość wyższych zwrotów w porównaniu do bezpieczniejszych inwestycji w dług nadrzędny. Jest to atrakcyjna możliwość dla osób i organizacji, skłonnych zaakceptować większe ryzyko w zamian za potencjalnie wyższe stopy procentowe. Nie wolno jednak zapominać, ze w przypadku upadłości lub restrukturyzacji firmy posiadacze długu podporządkowanego otrzymują swoją część spłat dopiero po zaspokojeniu roszczeń posiadaczy długu nadrzędnego, co może sprawić, że nie odzyskają pełnej wartości zainwestowanych środków.