Płatności odroczone – czym są i jak wpływają na sprzedaż?

Aby zdobyć przewagę konkurencyjną w świecie e-commerce, musisz zapewniać swoim konsumentom różnorodność i szerokie pole wyboru – zwłaszcza jeśli chodzi o dostępne metody płatności. Mowa tu nie tylko o możliwości zapłaty gotówką, kartą, aplikacją mobilną czy BLIK, lecz także o płatności odroczonej, znanej również pod hasłem “kupuję teraz, płacę później”.

Z tego artykułu dowiesz się:

• Czym są płatności odroczone?
• Jakie prawa regulują płatności odroczone?
• Jak działają płatności odroczone?
• Jakie są systemy i narzędzia płatności odroczonych?
• Jakie są przykłady systemów płatności odroczonych?
• Jak wdrożyć płatności odroczone?
• Jak zadbać o bezpieczeństwo płatności odroczonych?
• Jaka jest rola płatności odroczonych?

Płatności odroczone – definicja

Płatności odroczone to usługa finansowa umożliwiająca konsumentom dokonanie zakupu (np. w sklepach internetowych, ale również w sklepach stacjonarnych) z możliwością zapłaty w terminie późniejszym, najczęściej bez dodatkowych kosztów w określonym okresie, a często też z możliwością rozłożenia spłaty na wygodne raty. Ta forma płatności jest alternatywą dla tradycyjnych kredytów konsumenckich i kart kredytowych, m.in. dlatego, że nie mrozi własnych środków na koncie bankowym klienta.

Płatności odroczone to usługa finansowa umożliwiająca dokonanie zakupu i uregulowanie należności w późniejszym terminie, często bez kosztów dodatkowych w określonym okresie, realizowana w ramach danego limitu i zabezpieczona mechanizmami autoryzacji, takimi jak kod SMS.

Definicja płatności odroczonych

Model odroczonych płatności bazuje na współpracy sprzedawców z instytucjami finansowymi lub operatorami transakcji, którzy regulują należność wobec sprzedawcy w momencie dokonania transakcji, a następnie egzekwują zapłatę od konsumenta zgodnie z ustalonym harmonogramem. W zależności od warunków umowy, klient może skorzystać z okresu bezodsetkowego lub rozłożyć spłatę na raty, często z naliczeniem dodatkowych opłat.

Popularność tej metody płatności wynika z jego dostępności oraz uproszczonego procesu weryfikacji kredytowej, który często jest mniej rygorystyczny niż w przypadku tradycyjnych produktów kredytowych. W przypadku niektórych usług spłaty odroczonej, szczególnie tych oferujących możliwość rozłożenia należności na raty, stosowane jest oprocentowanie stałe, co oznacza, że wysokość odsetek pozostaje niezmienna przez cały okres spłaty zobowiązania, zapewniając konsumentom większą przewidywalność kosztów.

Płatności odroczone a prawo

Płatności odroczone, znane również jako “Kup teraz, zapłać później” (Buy Now, Pay Later – BNPL), takie jak Blik Płacę Później, zyskują na popularności w Polsce nie tylko w wybranych sklepach online. Nie ma jednak dla nich w polskim systemie prawnym odrębnych regulacji, więc stosuje się do nich przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. z 2011 r. nr 126, poz. 715 z późn. zm.)^[1].

Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 3 wspomnianej ustawy, za kredyt konsumencki uznaje się również umowę o odroczeniu konsumentowi terminu spełnienia świadczenia pieniężnego, jeżeli konsument zobowiązany jest do poniesienia jakichkolwiek kosztów związanych z tym odroczeniem. Gdy metoda płatności “płacę później” wiąże się z dodatkowymi opłatami po stronie konsumenta, podlega ona reżimowi prawnemu kredytu konsumenckiego. W praktyce jednak wiele rozwiązań tego typu oferuje odroczenie spłaty bez dodatkowych kosztów dla konsumenta, co może sprawiać trudności w zakwalifikowaniu takiej umowy pod przepisy ustawy o kredycie konsumenckim^[2].

Warto również zauważyć, że obecnie trwają prace nad nowelizacją unijnej dyrektywy o kredycie konsumenckim (Consumer Credit Directive II – CCD II), która ma na celu objęcie BNPL bardziej rygorystycznymi regulacjami. Proponowane zmiany przewidują m.in. wprowadzenie obowiązku badania zdolności kredytowej konsumenta przed udzieleniem odroczonej płatności oraz zapewnienie większej przejrzystości warunków umowy^[3].

Zgodnie z informacjami Biura Informacji Kredytowej (BIK) zakupy dokonane z wykorzystaniem odroczonych spłat mogą być raportowane do baz danych kredytowych, co wpływa na historię kredytową konsumenta. Terminowa spłata zobowiązań może pozytywnie wpłynąć na zdolność kredytową, podczas gdy opóźnienia mogą mieć negatywne konsekwencje^[4].

Działanie płatności odroczonych

Płatności odroczone umożliwiają dokonanie zakupów z przesuniętym terminem zapłaty, co pozwala skorzystać klientom z większą elastyczności finansowej i pozwala kupować towary nawet, gdy w danym momencie nie są w stanie za nie zapłacić. Transakcje realizowane są w ramach przyznanego limitu, który określa kwotę maksymalną dostępnych środków.

Po dokonaniu zakupu użytkownik otrzymuje możliwość odroczenia płatności na określony czas, zwykle bez opłat dodatkowych, pod warunkiem terminowej spłaty. W niektórych przypadkach, jeśli konsument zdecyduje się na rozłożenie transakcji na raty, mogą pojawić się koszty związane z oprocentowaniem lub opłatami administracyjnymi.

W celu zapewnienia bezpieczeństwa transakcji i potwierdzenia tożsamości użytkownika dostawcy często stosują autoryzację za pomocą kodu SMS, który należy wprowadzić w trakcie finalizacji zakupu.

W przypadku zwrotu towaru lub anulowania transakcji, system płatności odroczonych automatycznie dokonuje zwrotu środków na konto użytkownika, korygując tym samym jego zobowiązanie. Cały proces jest zintegrowany z systemami płatniczymi oraz platformami handlowymi, co zapewnia szybkie i wygodne zarządzanie finansami.

Systemy i narzędzia płatności odroczonych

Wyróżnić można następujące systemy i narzędzia odroczonych płatności

Systemy Buy Now Pay Later

Jednym z najważniejszych systemów płatności odroczonych są usługi oferowane przez fintechy specjalizujące się w modelu “Kup teraz, zapłać później” (BNPL – Buy Now, Pay Later). Klarna, Afterpay czy Affirm umożliwiają konsumentom dokonywanie zakupów w wybranych sklepach internetowych z opcją odroczenia spłaty na określony czas lub rozłożenia należności za zamówienie na raty, często bez dodatkowych kosztów w przypadku terminowej spłaty. Połączenie systemów z platformami handlowymi pozwala na automatyzację procesów weryfikacji zdolności kredytowej oraz zarządzania harmonogramem spłat.

Płatności odroczone w bankach

Tradycyjne instytucje finansowe, w tym banki i operatorzy kart płatniczych, również oferują metodę płatności odroczonych. Wiele banków wdraża mechanizmy polegające na umożliwieniu klientom konwersji zakupu kartą kredytową na raty lub przesunięcie terminu spłaty bez dodatkowych odsetek w określonym przedziale czasowym.

Płatności odroczone w e-commerce

Platformy e-commerce i marketplace’y coraz częściej wdrażają własne formy płatności odroczonych, integrując je z procesem zamówienia i dostosowując ofertę do preferencji klientów. Przykładem mogą być rozwiązania, takie jak Amazon Pay Later czy PayPal Pay in 4, które umożliwiają rozłożenie spłaty na dogodne raty bez potrzeby korzystania z zewnętrznych dostawców usług finansowych. Korzystanie z nich może czasami wiązać się z korzyściami, takimi jak rabaty na kolejne zakupy.

Zdecentralizowane systemy finansowe

Rozwój technologii blockchain i smart kontraktów stanowi innowacyjną perspektywę dla przyszłości metody płatności odroczonych. Zastosowanie zdecentralizowanych systemów finansowych (DeFi) może umożliwić automatyzację procesów płatniczych i egzekwowania zobowiązań, eliminując konieczność angażowania pośredników finansowych.

Przykłady systemów płatności odroczonych

Przykłady systemów typu “płacę później” obejmują zarówno globalne platformy fintechowe, jak i rozwiązania wdrażane przez tradycyjne instytucje finansowe oraz operatorów transakcji. W swoim sklepie internetowym możesz zastosować następujące rozwiązania::

Afterpay

Afterpay, szeroko stosowany w regionie Australii, Nowej Zelandii oraz Stanach Zjednoczonych, działa na zasadzie podziału należności na cztery równe raty, które są automatycznie pobierane co dwa tygodnie. Model ten pozwala na bezodsetkowe finansowanie zakupów, pod warunkiem terminowej spłaty. W przypadku opóźnień naliczane są opłaty karne, co stanowi mechanizm dyscyplinujący użytkowników.

Affirm

Affirm to system odroczonych płatności dostępny głównie w Stanach Zjednoczonych, który wyróżnia się możliwością elastycznego finansowania zakupów na okres od kilku tygodni do kilku lat. W zależności od profilu kredytowego użytkownika, Affirm oferuje zarówno bezodsetkowe opcje spłaty, jak i finansowanie z oprocentowaniem. Zastosowanie zaawansowanej analizy danych pozwala na dynamiczne dopasowanie warunków kredytowych do indywidualnej sytuacji finansowej klienta.

Allegro Pay

Allegro Pay to rozwiązanie dedykowane użytkownikom platformy Allegro, umożliwiające odroczenie płatności za zakupy do 30 dni bez dodatkowych kosztów. Dla stałych klientów dostępne są również opcje rozłożenia spłaty na raty, z elastycznym wyborem liczby rat w zależności od preferencji klienta. Maksymalna kwota dostępna w ramach usługi może sięgać 4 200 zł, co pozwala na finansowanie zarówno drobnych, jak i większych zakupów. Proces aktywacji i zarządzania odbywa się w pełni online, bez konieczności podpisywania dodatkowych umów czy wizyt w placówkach.

Alior Pay

Alior Pay jest oferowany przez Alior Bank i działająca na zasadzie limitu kredytowego. Pozwala na odroczenie transakcji dokonanych kartą, BLIKIEM w sklepach stacjonarnych i internetowych, a także przelewów z rachunku w Alior Banku. Jest dostępny jest dla wszystkich klientów banku, a proces jej aktywacji odbywa się za pośrednictwem aplikacji mobilnej Alior Mobile. Odbiorcy mogą skorzystać z opcji doładowania konta z Alior Pay, zasilając w ten sposób swój rachunek.

Amazon Pay Later

Amazon Pay Later to rozwiązanie dedykowane klientom platformy Amazon, umożliwiające odroczenie płatności za zakupy oraz rozłożenie ich na dogodne raty. System ten jest zintegrowany z procesem zakupowym w ramach platformy, a Amazon stosuje uproszczony model oceny zdolności kredytowej, bazujący na historii zakupowej oraz aktywności użytkownika w ramach ekosystemu.

Blik Płacę Później

BLIK Płacę Później pozwala odroczyć płatność do 30 dni. Użytkownicy mogą korzystać z indywidualnie przyznanego limitu, maksymalnie do 4 000 zł. Proces zakupowy przebiega standardowo: po dodaniu produktów do koszyka, wybiera się opcję “BLIK Płacę Później” jako metodę płatności, następnie wpisuje kod BLIK i aktywuje ją w aplikacji bankowej. Spłatą oraz zarządzaniem limitem można wygodnie sterować bezpośrednio z poziomu aplikacji banku. Ten model jest dostępny jest w wielu sklepach internetowych, takich jak RTV Euro AGD, Reserved czy Hebe.

Klarna

Klarna to jedna z najpopularniejszych platform BNPL. Działa globalnie i oferuje kilka opcji odroczenia płatności. Klienci mogą skorzystać z płatności po 30 dniach bez dodatkowych kosztów, rozłożyć należność na trzy lub cztery raty bezodsetkowe, a także wybrać model ratalny z dłuższym okresem spłaty, często z naliczeniem odsetek. Integruje się z tysiącami sklepów internetowych.

PayPal Pay in 4

PayPal Pay in 4 to usługa “kup teraz zapłać później” wprowadzona przez PayPal, umożliwiająca podział płatności na cztery równe raty bez opłat dodatkowych i odsetek. System ten jest zintegrowany z istniejącym ekosystemem PayPal, a także wyróżnia się ochroną zakupów oferowaną przez PayPal.

PayPo

PayPo to polski fintech działający od 2016 roku, oferujący usługę odroczonych płatności w ponad 25 000 sklepów. Klienci mogą dokonywać zakupów z odroczoną płatnością do 30 dni bez dodatkowych kosztów, a także mają możliwość rozłożenia płatności na raty. W przypadku PayPo minimalny limit dostępny dla osoby wynosi od 300 do 800 zł, natomiast maksymalna kwota na pojedynczy zakup to 2 000 zł, z możliwością zwiększenia całkowitego limitu do 3 000 zł przy regularnym i terminowym korzystaniu z usługi. Integruje się z systemem płatności PayU, co umożliwia szeroką dostępność usługi w wielu sklepach internetowych.

Twisto

Twisto to popularna w Europie Środkowo-Wschodniej platforma odroczonych płatności oferująca zarówno model “zapłać za 30 dni”, jak i elastyczne finansowanie zakupów w formie limitu kredytowego. Twisto integruje się z systemami płatniczymi, umożliwiając klientom realizację zakupów zarówno w e-commerce, jak i w punktach stacjonarnych za pomocą karty płatniczej.

Wdrażanie płatności odroczonych

Dynamiczny rozwój płatności odroczonych sprawia, że na ich wdrożenie decyduje się coraz więcej przedsiębiorców. Samo wdrożenie z reguły przebiega według następującego planu:

Znalezienie dostawcy

Pierwszym etapem wdrożenia jest identyfikacja odpowiedniego dostawcy usług płatności odroczonych. Wybór ten powinien uwzględniać takie czynniki jak zakres oferowanych opcji finansowania, warunki współpracy, koszty wdrożenia oraz kompatybilność z istniejącym systemem płatności.

Konieczne jest także uwzględnienie regulacji prawnych oraz polityki ochrony danych, aby zapewnić zgodność z obowiązującymi standardami bezpieczeństwa i ochrony konsumentów.

Integracja płatności odroczonych z istniejącą infrastrukturą

Następnym krokiem jest integracja systemu płatności z infrastrukturą e-commerce lub systemem sprzedaży stacjonarnej. Proces ten obejmuje wdrożenie odpowiednich interfejsów API, konfigurację modułów płatności oraz przeprowadzenie testów funkcjonalnych w celu zapewnienia płynnego i bezbłędnego działania.

W przypadku sklepów internetowych kluczowe jest dostosowanie interfejsu użytkownika tak, aby mechanizm płatności odroczonych był intuicyjny i łatwo dostępny w trakcie finalizacji zakupu.

Przygotowanie strategii komunikacyjnej

Równolegle do aspektów technicznych istotne jest opracowanie strategii komunikacyjnej skierowanej do klientów. Wdrożenie płatności opóźnionych powinno być wspierane przez kampanie informacyjne, które wyjaśnią korzyści wynikające z tego rozwiązania, warunki korzystania oraz ewentualne zobowiązania finansowe. Transparentność w zakresie kosztów i harmonogramu spłaty jest kluczowym czynnikiem budującym zaufanie klientów i minimalizującym ryzyko późniejszych sporów.

Wdrożenie i monitorowanie

Po uruchomieniu systemu należy regularnie oceniać wpływ odroczonych płatności na konwersję sprzedaży, wartość koszyka zakupowego oraz poziom lojalności klientów. Weryfikacja wskaźników spłacalności oraz zarządzanie ryzykiem niewypłacalności odbiorców stanowi istotny element kontroli operacyjnej, który pozwala na bieżącą optymalizację strategii płatności.

Implementacja późniejszych płatności powinna być również zgodne z obowiązującymi regulacjami prawnymi, w tym dyrektywami dotyczącymi kredytów konsumenckich oraz ochrony danych osobowych.

W zależności od jurysdykcji przedsiębiorstwo może być zobowiązane do spełnienia określonych wymogów dotyczących przejrzystości ofert, informowania klientów o kosztach oraz mechanizmów egzekwowania zobowiązań. Współpraca z doradcami prawnymi oraz instytucjami regulacyjnymi jest kluczowa dla zapewnienia zgodności operacyjnej.

W długoterminowej perspektywie implementacja płatności opóźnionych powinno być traktowane jako element strategii finansowej i marketingowej firmy. Regularna optymalizacja warunków płatności, rozszerzenie oferty o dodatkowe opcje finansowania oraz analiza zachowań kupujących pozwalają na dostosowanie mechanizmu do zmieniających się trendów rynkowych i oczekiwań klientów.

Bezpieczeństwo płatności odroczonych

Podstawowym aspektem bezpieczeństwa odroczonych płatności jest skuteczna weryfikacja tożsamości klienta oraz ocena jego zdolności kredytowej. Nowoczesne systemy płatności wykorzystują zaawansowane algorytmy analityczne, które analizują historię zakupów, dane finansowe oraz zachowania zakupowe klienta, umożliwiając dynamiczne określanie ryzyka kredytowego. Stosowanie technologii, takich jak uwierzytelnianie wieloskładnikowe (MFA) oraz analiza biometryczna dodatkowo ogranicza możliwość nadużyć.

Kolejnym elementem jest ochrona danych osobowych i finansowych konsumentów. Dostawcy powinni stosować standardy szyfrowania danych, takie jak protokół TLS (Transport Layer Security), oraz przestrzegać regulacji dotyczących prywatności. Wdrożenie polityki minimalizacji przechowywanych danych oraz ścisła kontrola dostępu do informacji ograniczają ryzyko nieuprawnionego wykorzystania wrażliwych danych klientów.

Zarządzanie ryzykiem niewypłacalności klientów wymaga zastosowania zróżnicowanych mechanizmów monitorowania i oceny zdolności do spłaty zobowiązań. Automatyczne systemy scoringowe oraz analiza w czasie rzeczywistym pozwalają na dostosowanie warunków płatności do profilu finansowego klienta, redukując ryzyko przeterminowanych należności. Dodatkowo, integracja z rejestrami dłużników oraz bazami informacji kredytowej umożliwia skuteczniejszą identyfikację klientów wysokiego ryzyka.

Edukacja klientów odgrywa istotną rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa płatności odroczonych. Transparentne przedstawianie warunków kredytowych, informowanie o konsekwencjach nieterminowej spłaty oraz wdrażanie mechanizmów przypominających o nadchodzących terminach płatności zwiększają świadomość finansową klientów i ograniczają ryzyko zadłużenia.

W kontekście zabezpieczeń technologicznych znaczenie ma wdrożenie systemów detekcji anomalii oraz sztucznej inteligencji w celu identyfikacji podejrzanych transakcji i nieautoryzowanych prób dostępu. Z kolei tokenizacja i dynamiczne generowanie kodów bezpieczeństwa mogą być skuteczną barierą dla potencjalnych ataków.

Rola płatności odroczonych

Płatności odroczone oferowane są obecnie zarówno w sklepach stacjonarnych, jak i w sklepach internetowych. Jak odroczona płatność wpływa zatem na sprzedaż? Przesunięcie terminu zapłaty może pozytywnie wpłynąć na decyzje zakupowe klientów. Związane jest to z pewnym mechanizmem psychologicznym.

Klient, który widzi, że nie musi wydawać określonej sumy pieniędzy w trybie natychmiastowym, będzie bowiem bardziej skłonny do dokonania zakupu produktu. Rozwiązanie to sprawdza się szczególnie dobrze w przypadku produktów o dużej wartości – ich zakup wiąże się często z pewnym ryzykiem finansowym, jakie podjąć musi klient. Możliwość przesunięcia terminu spłaty może natomiast przekonać go do dokonania takiego zakupu.

Co więcej, odroczone płatności są niezwykle atrakcyjne z punktu widzenia konsumenta, który w danym momencie chwilowo nie ma określonej sumy pieniędzy, która wystarczyłaby na spłatę zobowiązania. Decydując się na płatność opóźnioną, może dokonać zakupu potrzebnego mu produktu i zapłacić za niego w ustalonym, późniejszym terminie.

W kontekście handlu e-commerce, poza zwiększoną sprzedażą, płatności opóźnione wpływają także na zmniejszenie ilości porzuconych koszyków. Przesunięty termin spłaty zobowiązania często przekonuje bowiem do zakupu klientów, którzy zastanawiają się nad tym, czy na pewno nabyć wybrany produkt. Ponadto, oferowanie klientom płatności odroczonych, wpływa korzystnie na cross-selling i up-selling. Korzystając z płatności odroczonej, odbiorca chętnie zdecyduje się bowiem na zakup dodatkowych, oferowanych przez sprzedawcę produktów.

Do zalet płatności odroczonych można też zaliczyć przewagę konkurencyjną, bowiem wprowadzając tego typu rozwiązanie, zyskujesz szansę na to, aby skutecznie wyróżnić się na tle konkurencji, a dzięki temu przyciągnąć do swojego sklepu większą ilość potencjalnych klientów.

Klient, który widzi, że nie musi natychmiastowo płacić za kupowane produkty, chętniej zdecyduje się na ich nabycie (zwłaszcza jeśli chodzi o produkty o wysokiej wartości, których kupno wiąże się z dużym ryzykiem finansowym).

Mając możliwość zapłaty w późniejszym terminie, klient chętniej będzie sięgał po bardziej wartościowe produkty lub po produkty dodatkowe, proponowane mu podczas składania zmówienia (cross-selling i up-selling).

Klienci, którzy widzą, że oferujesz im różnorodne metody płatności, dostosowane do ich indywidualnych potrzeb i preferencji, będą chętnie wracać do Twojego sklepu i dokonywać powtarzalnych zakupów, co skutecznie i długoterminowo poprawi Twoje wyniki sprzedażowe.