Offshoring – co to jest i na czym polega?

Przedsiębiorstwa nieustannie poszukują sposobów na zwiększenie swojej konkurencyjności i obniżenie kosztów operacyjnych. Wiele z nich decyduje się na offshoring. W ostatnich latach można zaobserwować dynamiczny wzrost liczby przedsiębiorstw decydujących się na ten krok, szczególnie w branży IT, produkcji oraz usługach biznesowych. Czy offshoring to jednak tylko sposób na tańszą siłę roboczą, czy może coś więcej?

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• Czym jest offshoring?
• Jak działa offshoring?
• Jakie są przykłady offshoringu?
• Jakie są wyzwania offshoringu?
• Jakie są korzyści z offshoringu?

Najważniejsze informacje:

• Offshoring to strategia biznesowa polegająca na przeniesieniu części swojej działalności lub produkcji przedsiębiorstwa poza granice kraju macierzystego w celu obniżenia kosztów produkcji i zwiększenia efektywności operacyjnej.
• Offshoring działa poprzez dwie główne formy: captive offshoring (utworzenie własnej filii zagranicznej) oraz offshore outsourcing (zlecenie procesów zewnętrznemu dostawcy w innym kraju).
• Offshoringowi podlegają procesy produkcyjne, usługi biznesowe (BPO), usługi IT oraz procesy wiedzochłonne (KPO), takie jak działalność badawczo-rozwojowa czy usługi programistyczne.
• Formy offshoringu obejmują captive offshoring zapewniający pełną kontrolę, offshore outsourcing minimalizujący koszty wejścia oraz modele hybrydowe jak nearshoring i farshoring.
• Przykłady offshoringu to przeniesienie produkcji odzieży do krajów azjatyckich, centra usług wspólnych w Europie Wschodniej czy rozwój aplikacji w Indiach.
• Wyzwania offshoringu obejmują różnice kulturowe, zarządzanie w różnych strefach czasowych, bezpieczeństwo danych oraz potencjalne ryzyka związane z utratą jakości.
• Korzyści z offshoringu to obniżenie kosztów pracy, dostęp do wykwalifikowanych specjalistów, zwiększenie efektywności oraz możliwość obsługi klienta przez całą dobę.

Offshoring – definicja

Offshoring stanowi odpowiedź przedsiębiorstw na wzrastającą światową konkurencję i potrzebę optymalizacji kosztów produkcji. Termin ten odnosi się do przeniesienia działalności gospodarczej na terytorium innego państwa, co pozwala firmom wykorzystać korzystniejsze warunki ekonomiczne dostępne poza granicą ich kraju macierzystego. Proces ten może dotyczyć zarówno pojedynczych usług, jak i całej produkcji.

Offshoring polega na delokalizacji produkcji lub wytwarzaniu usług poza granicami kraju, obejmując przeniesienie zamówień, produkcji, procesów biznesowych lub działalności przedsiębiorstwa do innego kraju.

Definicja offshoringu

Głównym celem offshoringu jest obniżenie kosztów, osiągane dzięki niższym kosztom pracy w kraju docelowym – tak zwany arbitraż płacowy. Przedsiębiorstwo może zdecydować się na przeniesienie procesów produkcyjnych, obsługę klienta, finanse, księgowość czy usługi prawne. W globalnej gospodarce stał się kluczowym elementem strategii biznesowej przedsiębiorstw dążących do zwiększenia swojej konkurencyjności poprzez dostęp do nowych rynków i efektywną alokację zasobów.

Jak działa offshoring?

Offshoring funkcjonuje poprzez strategiczne przeniesienie procesów organizacyjnych lub części działalności poza granice kraju macierzystym. Przedsiębiorstwa decydują się na ten krok przede wszystkim w celu obniżenia kosztów operacyjnych, wykorzystując niższe koszty pracy w kraju docelowym. Firmy wdrażające offshoring mogą liczyć na spadek kosztów pracy nawet o 70%^[1] i osiągają średnio 30-40% redukcji kosztów operacyjnych w pierwszych dwóch latach^[2].

Offshoring może przyjmować różne formy w zależności od relacji kapitałowej, odległości geograficznej oraz stopnia kontroli, jakiego wymaga przedsiębiorstwo nad przeniesionymi procesami.

Captive offshoring

Captive offshoring polega na utworzeniu własnej filii zagranicznej w innym kraju poprzez bezpośrednią inwestycję. Ta forma wymaga wysokiego wkładu finansowego na start, ale zapewnia przedsiębiorstwu pełną kontrolę nad procesami, standardami jakości i technologią. Firma macierzysta zachowuje bezpośredni nadzór nad działalnością, co jest szczególnie istotne przy procesach wymagających ochrony wrażliwych informacji. Według raportu A.T. Kearney Global Services Location Index 2023 35% firm wybierających offshoring decyduje się na model captive ze względu na potrzebę zachowania pełnej kontroli nad strategicznymi procesami^[3].

Offshore outsourcing

Offshore outsourcing oznacza zlecenie podwykonawstwa zewnętrznemu podmiotowi gospodarczemu działającemu na terytorium innego państwa. Podmiot ten jest niezależny kapitałowo i organizacyjnie, a współpraca regulowana jest umową. Model ten minimalizuje koszty wejścia i pozwala szybko skalować działalność, choć wymaga starannego doboru partnera i bieżącego nadzoru nad jakością świadczonych usług.

Nearshoring i farshoring

Nearshoring to przeniesienie działalności do krajów bliskich geograficznie, w tej samej lub bliskiej strefie czasowej. Dla firm z Europy Zachodniej nearshoring często oznacza współpracę z partnerami w Europie Środkowo-Wschodniej. Z kolei farshoring polega na przeniesieniu procesów do odległych państw na innych kontynentach, gdzie koszty pracy są znacząco niższe, choć wiąże się to z większymi wyzwaniami komunikacyjnymi.

Firmy coraz częściej stosują hybrydowy model offshoringu. Strategiczne procesy organizacyjne przekazują do lokalizacji nearshore, gdzie łatwiejsza komunikacja i podobieństwo kulturowe minimalizują ryzyka. Natomiast procesy masowe, powtarzalne trafiają do lokalizacji farshore, gdzie arbitraż kosztowy jest najwyższy. Kluczem jest znalezienie równowagi między kosztami a kontrolą operacyjną.

Michał Włodarczyk, Head of Customer Success

Jakie są przykłady offshoringu?

Przeniesienie procesów biznesowych za granicę przybiera konkretne formy w różnych branżach, ilustrując skalę i różnorodność tego zjawiska w globalnej gospodarce.

Przemysł odzieżowy i produkcja masowa

Produkcja odzieży wielkich koncernów na terenie krajów azjatyckich stanowi klasyczny przykład offshoringu procesów produkcyjnych. Polska firma LPP S.A., właściciel marek Reserved, House i Cropp, zleca produkcję do krajów azjatyckich, koncentrując się w kraju macierzystym na projektowaniu, marketingu i dystrybucji. Według danych Textile Exchange z 2023 roku 72% globalnej produkcji odzieży odbywa się w Azji, głównie w Chinach, Bangladeszu i Wietnamie^[4]. Amerykańskie marki regularnie przenoszą produkcję do Meksyku, wykorzystując niższe koszty pracy i bliskość geograficzną.

Centra usług wspólnych i BPO

Globalne korporacje tworzą centra usług wspólnych w różnych lokalizacjach na całym świecie. Indie stały się globalnym centrum dla business process outsourcing – obsługa klienta, księgowość, finanse oraz usługi programistyczne. General Electric utworzyło w Indiach General Electric Capital International Service (GECIS), który później przekształcił się w niezależną firmę Genpact. Europa Środkowo-Wschodnia, szczególnie Polska, przyciąga inwestycje w zakresie procesów biznesowych – w kraju działa ponad 1000 centrów usług biznesowych zatrudniających około 355 000 osób według raportu ABSL z 2023 roku^[5].

Branża technologiczna i R&D

Apple prowadzi offshoring poprzez globalny łańcuch dostaw – komponenty pochodzą z Japonii, Korei Południowej, Malezji, a montaż końcowy odbywa się w Chinach i Brazylii. Szwedzka IKEA otworzyła centrum badawczo-rozwojowe w Polsce obok fabryki w Opolu, łącząc bliskość produkcji z dostępem do wykwalifikowanej kadry inżynieryjnej. Według McKinsey Global Institute wartość offshoringu w sektorze IT i usług cyfrowych osiągnęła 280 miliardów dolarów w 2023 roku^[6].

Jakie są wyzwania offshoringu?

Przeniesienie działalności poza granice kraju wiąże się z szeregiem wyzwań operacyjnych, które wymagają przemyślanej strategii zarządzania ryzykiem. Pomimo potencjalnych korzyści, przedsiębiorstwa muszą być przygotowane na złożoność procesu delokalizacji.

Funkcjonowanie w różnych strefach czasowych stanowi jedno z podstawowych wyzwań offshoringu. Różnice czasowe utrudniają synchroniczną komunikację między zespołami, prowadząc do opóźnień w podejmowaniu decyzji. Według badania Deloitte Global Outsourcing Survey 2023, 58% firm wskazuje na komunikację jako główne wyzwanie w zarządzaniu zespołami offshore^[7]. Różnice kulturowe wpływają na styl pracy, podejście do hierarchii i sposób rozwiązywania problemów. Bariery językowe mogą prowadzić do nieporozumień, szczególnie w przypadku złożonych procesów organizacyjnych wymagających precyzyjnych instrukcji.

Utrata jakości stanowi realne ryzyko przy przeniesieniu procesów za granicę. Zachowanie standardów produkcji wymaga wdrożenia rygorystycznych procedur kontroli i regularnych audytów. W przypadku offshore outsourcing istnieje ryzyko niewywiązania się podwykonawcy z umowy, co może zakłócić ciągłość działalności przedsiębiorstwa. Nadmierna rotacja pracowników po stronie dostawcy usług destabilizuje proces świadczenia usług i wymaga ciągłego inwestowania w transfer wiedzy.

Zgodność z RODO i lokalnymi przepisami o ochronie danych stanowi krytyczne wyzwanie, szczególnie w branżach regulowanych. Transfer danych do krajów o nieadekwatnym poziomie ochrony wymaga wdrożenia dodatkowych zabezpieczeń. Ryzyko wycieku tajemnic przedsiębiorstwa wzrasta przy współpracy z zewnętrznymi dostawcami. Ponadto, ukryte koszty związane z podróżami kadry zarządzającej, szkoleniami i utrzymaniem relacji mogą znacząco wpłynąć na ostateczny bilans korzyści ekonomicznych z offshoringu.

Jakie są korzyści z offshoringu?

Głównym motorem offshoringu pozostaje redukcja kosztów produkcji i operacyjnych. Arbitraż płacowy pozwala osiągnąć oszczędności rzędu 40-70% w zależności od lokalizacji i rodzaju procesów. Według badania McKinsey & Company z 2023 roku, przedsiębiorstwa stosujące offshoring w obszarze usług IT osiągają średnio 50% redukcji kosztów w porównaniu do realizacji tych samych procesów w kraju macierzystym^[8]. Optymalizacja kosztów pracy nie musi oznaczać obniżenia jakości – kraje takie jak Indie czy Polska oferują dostęp do wykwalifikowanej kadry przy znacząco niższych stawkach wynagrodzenia. Niższe koszty produkcji przekładają się na bardziej konkurencyjne ceny dóbr finalnych, co bezpośrednio zwiększa nadwyżkę konsumenta.

Offshoring umożliwia dostęp do szerokiej bazy wykwalifikowanych specjalistów w regionach rozwijających się, co jest kluczowe przy procesach wiedzochłonnych. Według World Economic Forum, globalne korporacje wykorzystujące offshoring zwiększają swoją produktywność średnio o 15-20% w ciągu pierwszych trzech lat wdrożenia^[9]. Przeniesienie rutynowych zadań pozwala przedsiębiorstwu skoncentrować zasoby na kluczowych kompetencjach i innowacjach. Zagraniczne lokalizacje umożliwiają obsługę klienta 24 godziny na dobę, co stanowi istotną przewagę konkurencyjną w globalnym biznesie.

Obecność w innych krajach ułatwia poszerzenie rynków zbytu i poznanie lokalnych regulacji, co może stanowić trampolinę do dalszej ekspansji handlowej. Offshoring pozwala na elastyczne skalowanie działalności bez ponoszenia wysokich kosztów stałych związanych z budową infrastruktury w kraju macierzystym. Strategia biznesowa polegająca na geograficznej dywersyfikacji procesów organizacyjnych zwiększa odporność przedsiębiorstwa na lokalne zawirowania gospodarcze i umożliwia większe zyski w dłuższej perspektywie.