Drzewo decyzyjne – czym jest w biznesie?

Prowadzenie przedsiębiorstwa wymaga podejmowania wielu różnorodnych decyzji. Proces ten nie zawsze jest jednak prosty i często wymaga czasu. Podejmowane decyzje wpływają bowiem na konkretne aspekty prowadzonej działalności, a w efekcie mogą przyczynić się do sukcesu lub porażki organizacji. Aby upewnić się, że decyzje są trafne, możesz korzystać z różnorodnych metod, takich jak m.in. drzewo decyzyjne.

Z tego artykułu dowiesz się:

• Czym jest drzewo decyzyjne?
• Jakie są elementy drzewa decyzyjnego?
• Jak stworzyć drzewo decyzyjne?
• Jak może wyglądać przykładowe drzewo decyzyjne?
• Jakie znaczenie w biznesie ma drzewo decyzyjne?

Drzewo decyzyjne – definicja

Drzewo decyzyjne to narzędzie, wspierające proces podejmowania decyzji. Polega na graficznym przedstawieniu różnorodnych opcji i ich możliwych konsekwencji – wizualizacja zwykle przyjmuje postać rozgałęziającego się diagramu, co nawiązuje do struktury drzewa.

Drzewo decyzyjne to narzędzie, wykorzystywane przy podejmowaniu decyzji, polegające na graficznej wizualizacji różnorodnych opcji i ich możliwych skutków.

Czym jest drzewo decyzyjne?

Narzędzie, jakim jest drzewo decyzyjne powinno być wykorzystywane przede wszystkim w sytuacjach, gdy proces podejmowania decyzji jest wieloetapowy – wówczas możliwe jest dokładne przeanalizowanie korzyści i zagrożeń, wiążących się z danym wyborem, co pozwala na podjęcie świadomej, najkorzystniejszej decyzji dla przedsiębiorstwa.

Elementy drzewa decyzyjnego

Drzewa decyzyjne składają się z czterech głównych elementów. Są to:

• węzły korzeniowe (root nodes) – diagram drzewa decyzyjnego odwołuje się do struktury drzew, w związku z tym jego podstawa to węzły korzeniowe – główny problem bądź sytuacja, wymagająca podjęcia określonej decyzji,
• węzły decyzyjne (decision nodes) – kolejnym elementem drzew decyzyjnych są węzły decyzyjne, a więc zbiór decyzji, mogących stanowić rozwiązanie danego problemu,
• węzły końcowe (lead nodes) – są to przewidywane skutki określonych decyzji – w ich skład wchodzą zarówno możliwe zagrożenia, jak i korzyści, wynikające z poszczególnych wyborów,
• gałęzie (branches) – łączą poszczególne węzły drzewa decyzyjnego, przez co diagram tworzy spójną, logiczną całość.

Tworzenie drzewa decyzyjnego

Proces budowania drzew decyzyjnych składa się z kilku etapów. Odpowiednio przeprowadzony, pozwala jednak dokonywać świadomych, przemyślanych wyborów. Chcąc stworzyć drzewo decyzyjne, pamiętaj o tym, aby:

• Precyzyjnie zdefiniować problem lub pytanie – dokonując wyboru przy pomocy drzewa decyzyjnego, rozpoczynamy od określenia głównego problemu lub pytania. Stanowią one bowiem podstawę wszystkich późniejszych działań. Wybrany aspekt zapisujemy na samej górze diagramu.
• Wypisać możliwe decyzje – następnym krokiem jest zastanowienie się nad możliwymi decyzjami, a więc wyborami, dzięki którym możliwe będzie rozwiązanie określonego w poprzednim etapie problemu. Decyzje umieszczaj pod zapisanym na samej górze diagramu zagadnieniem głównym i połącz je z nim za pomocą linii lub strzałek (gałęzi).
• Określić potencjalne skutki poszczególnych wyborów – do każdej decyzji dopisz jej możliwe rezultaty – zarówno te pozytywne, jak i negatywne, a następnie połącz je z wyborami za pomocą strzałek lub linii. Zadbaj o obiektywność – nawet wtedy, gdy od samego początku jesteś przekonany do określonej decyzji – ten etap ma za zadanie zweryfikować to, który wybór będzie najkorzystniejszy dla Twojej firmy.
• Opierać się na konkretnych danych – podejmując decyzje za pomocą drzewa decyzyjnego, powinieneś bazować na dokładnych danych – np. na liczbach (jeśli oczywiście jest to możliwe w danej sytuacji). Precyzyjne dane pozwolą Ci na podejmowanie bardziej świadomych wyborów.

Po stworzeniu drzewa decyzyjnego pora na podjęcie konkretnego wyboru. W tym celu dokładnie przeanalizuj zapisane w diagramie skutki, wynikające z poszczególnych decyzji. Jeśli możliwe było dodanie danych, np. liczbowych – porównaj je i wybierz rozwiązanie, przynoszące najlepsze rezultaty dla Twojego przedsiębiorstwa.

Przykładowe drzewo decyzyjne

Jak może wyglądać przykładowe drzewo decyzyjne? Wyobraź sobie, że prowadzisz sklep z biżuterią i chcesz poprawić jakość obsługi klienta, ale jednocześnie szukasz oszczędności. Załóżmy, że rozważasz dwie opcje: zatrudnienie nowego pracownika oraz przeszkolenie obecnego personelu. Wówczas drzewo decyzyjne może wyglądać następująco:

Analizując powyższe drzewo decyzyjne, możemy stwierdzić, że lepszym rozwiązaniem będzie przeszkolenie obecnych pracowników. Jest ono bardziej opłacalne, co zgadza się z głównymi celami biznesowymi organizacji.

Znaczenie drzewa decyzyjnego w biznesie

Metoda drzew decyzyjnych może być pomocna w wielu sytuacjach. Szczególne zastosowanie znajduje jednak w przypadku przedsiębiorców. Drzewa decyzyjne w kontekście biznesowym wpływają bowiem m.in. na:

• ułatwiony proces podejmowania decyzji – diagram drzewa decyzyjnego to przede wszystkim znaczne ułatwienie podczas dokonywania różnorodnych, często trudnych, a bardzo istotnych dla organizacji wyborów,
• zmniejszone ryzyko – tworzenie drzew decyzyjnych pozwala również na ograniczenie ryzyka, związanego z nietrafionymi i nieprzemyślanymi decyzjami – zwłaszcza w kontekście finansowym, co finalnie może wpływać na lepszą rentowność i płynność finansową firmy,
• optymalizację zasobów – drzewa decyzyjne to nie tylko minimalizowanie ryzyka, lecz także szansa na optymalizowanie posiadanych zasobów, a więc pełne wykorzystywanie dostępnych możliwości, co w efekcie może znacznie poprawić osiągane wyniki biznesowe.
• sprawne zarządzanie kryzysowe – drzewo decyzyjne może stanowić również znaczące wsparcie podczas zarządzania kryzysowego – świadome, bazujące na konkretnych danych decyzje będą bowiem w stanie pomóc organizacji w wyjściu z trudnej sytuacji.