Wskaźnik RSI – co to jest i jak go obliczyć?

Wskaźnik RSI może pomóc w identyfikacji wykupionych i wyprzedanych rynków. Jak pomaga w zarządzaniu portfelem inwestycyjnym i jak interpretować jego wyniki?

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• Czym jest wskaźnik RSI?
• Jak obliczyć wskaźnik RSI?
• Jak analizować wskaźnik RSI?
• Jakie są zastosowania wskaźnika RSI?

Wskaźnik RSI – definicja

Wskaźnik RSI, czyli Relative Strength Index (dosłownie indeks siły względnej, ale znany jest też pod nazwą wskaźnik siły rynku), jest narzędziem analizy technicznej wykorzystywanym przez inwestorów do oceny kondycji cen aktywów na rynku oraz potencjalnych zmian ich kierunków. RSI jest oscylatorem, co oznacza, że wynik przedstawia się w postaci wartości z zakresu od 0 do 100, co pomaga określić, czy dany instrument finansowy jest wykupiony (overbought) lub wyprzedany (oversold)^[1].

RSI, czyli wskaźnik względnej siły, to narzędzie analizy technicznej, mierzące prędkość oraz zmiany cen aktywów w celu oceny stanów wykupienia lub wyprzedania na rynku.

Definicja wskaźnika RSI

Historia wskaźnika RSI sięga lat 70. XX wieku, kiedy to J. Welles Wilder Jr. wprowadził go po raz pierwszy w swojej książce „New Concepts in Technical Trading Systems” w 1978 roku. Wilder zaprojektował RSI w celu szybkiego określenia siły i dynamiki ruchów cenowych aktywów. Od tego czasu wskaźnik ten zyskał szerokie uznanie i jest stosowany przez traderów na różnych rynkach^{[2] [3]}.

Funkcjonowanie wskaźnika RSI opiera się na obliczeniu stosunku średnich wzrostów i spadków cen, które następnie są przekształcane na indeks z zakresu od 0 do 100. Kluczowe poziomy, na które zwracają uwagę traderzy, to 70 i 30. Wartość powyżej 70 zwykle wskazuje na przekupienie rynku, co może sugerować możliwy spadek ceny, podczas gdy wartość poniżej 30 sugeruje wyprzedanie, co może sygnalizować potencjalny wzrost ceny.

Wilder w swojej pracy zasugerował, że wskaźnik najlepiej sprawdza się w rynkach o dużych wahaniach, jednak z biegiem lat traderzy zaczęli stosować RSI również w różnych innych kontekstach, dostosowując jego użycie do swoich strategii inwestycyjnych. Dzięki swojej uniwersalności i prostocie w interpretacji RSI pozostaje jednym z najpopularniejszych narzędzi w analizie technicznej, oferując inwestorom pomoc w podejmowaniu decyzji zakupowych i sprzedażowych na złożonych i dynamicznych rynkach.

Obliczanie wskaźnika RSI

Wskaźnik RSI oblicza się na podstawie średnich wartości wzrostów i spadków cen akcji lub innego aktywa w określonym okresie. Najważniejszym elementem obliczeń jest ustalenie, jak mocne były ruchy wzrostowe w porównaniu do ruchów spadkowych, co jest wyrażane jako stosunek siły.

Podstawowy wzór na RSI wygląda następująco:

RSI = 100 – 100 / (1 + RS)

RS jest stosunkiem średniej wartości wzrostów do średniej wartości spadków.

Aby obliczyć RS, należy najpierw obliczyć średnią wartość wzrostów i średnią wartość spadków. To robi się zazwyczaj za pomocą wygładzonej średniej ruchomej:

RS = średnia wartość wzrostów / średnia wartość spadków

Obliczenia RSI można pokazać na przykładzie sytuacji zmian cen akcji w ciągu 14 dni. Załóżmy, że przez siedem dni cena akcji wzrastała, a przez pozostałe siedem dni spadała. Dla uproszczenia przyjmijmy, że wszystkie wzrosty i spadki były jednakowej wartości, odpowiednio 1 zł i -1 zł.

1. Obliczamy średni wzrost:

średni wzrost = (7 × 1 zł) / 14 = 0,5 zł

Obliczamy średni spadek (wartość bezwzględna spadków):

średni spadek = (7 × 1 zł) / 14 = 0,5 zł

Obliczamy RS:

RS = 0,5 / 0,5 = 1

Następnie wstawiamy wartość RS do wzoru na RSI:

RSI = 100 – (100 / 1 + 1) = 50

RSI wynosi 50, co sugeruje, że siła wzrostów i spadków w analizowanym okresie była równoważona.

Analiza wskaźnika RSI

Interpretacja wskaźnika RSI jest ważną częścią analizy technicznej, ponieważ pozwala inwestorom ocenić potencjalne punkty zwrotne na rynku oraz ogólną siłę trend. Wskaźnik ten oscyluje w zakresie od 0 do 100, a jego wartość pomaga określić, czy aktywa są potencjalnie wykupione lub wyprzedane.

Wartości RSI na poziomie powyżej 70 interpretuje się jako sygnał, że rynek może być wykupiony. Oznacza to, że cena aktywów wzrosła znacznie i szybko, co może skutkować korektą lub odwróceniem trendu w dół, gdy inwestorzy zaczynają realizować zyski. Analogicznie wartość RSI poniżej 30 wskazuje na możliwość wyprzedaży rynku, co może wskazywać, że sprzedaż była zbyt intensywna i cena aktywa spadła gwałtownie. Może to prowadzić do technicznego odbicia, gdy inwestorzy stwierdzą, że cena jest atrakcyjna do zakupów.

Interesującym aspektem RSI jest jego zdolność do identyfikacji formacji zwaną dywergencją. Pojęcie to odnosi się do sytuacji, gdy ruchy wskaźnika RSI nie są zgodne z odpowiednimi ruchami ceny aktywów. Rozbieżności często sugerują, że obecny trend może się osłabiać i być może zbliża się do końca, co może sygnalizować potencjalny punkt zwrotny na rynku.

Gdy ceny aktywa osiągają nowe maksymalne wartości, a RSI jest coraz niższy, mówimy o dywergencji negatywnej. Wskazuje to na osłabienie siły trendu wzrostowego, pomimo wzrastających cen. Rynkowa euforia może być nieuzasadniona, co zwiększa ryzyko korekty lub większego odwrócenia trendu.

Dywergencja pozytywna występuje, gdy ceny aktywa formują nowe dołki, podczas gdy RSI zaczyna osiągać wyższe wartości minimalne. Może to sygnalizować, że choć ceny spadają, siła ruchu spadkowego słabnie, co może zwiastować nadchodzący wzrost cen.

Znaczenie dywergencji RSI leży w jej zdolności do wczesnego sygnalizowania możliwych zmian w dynamice rynku. Dywergencja wskazuje na różnicę pomiędzy tempem zmian cen a wewnętrzną siłą tych ruchów, co pozwala inwestorom przygotować się na potencjalne zmiany trendu. Nie są to jednak nieomylne sygnały i najlepiej jest je interpretować w kontekście innych wskaźników i czynników rynkowych. Inwestorzy powinni również zwracać uwagę na kontekst rynkowy oraz inne wskaźniki techniczne w połączeniu z RSI, aby uzyskać bardziej kompleksowy obraz sytuacji rynkowej.

Zastosowania wskaźnika RSI

Wskaźnik RSI stosuje się w analizie technicznej na różnych rynkach – akcji, walut i kryptowalut oraz towarów. Jego główną funkcją jest pomoc inwestorom w identyfikacji potencjalnych punktów wykupienia lub wyprzedaży aktywów, co może wskazywać na nadchodzące zmiany w trendzie cenowym.

RSI jest stosowany do potwierdzania formacji trendów. Jeśli ceny aktywów zaczynają formować nowy trend wzrostowy, a RSI wspiera ten ruch poprzez wyższe dołki i szczyty w swoich wartościach, może to dodatkowo potwierdzać siłę trendu. Spadające wartości RSI w okresie spadków cen mogą z kolei wskazywać na utrzymanie się trendu spadkowego.

Handlowcy mogą również wykorzystać RSI w kombinacji z innymi wskaźnikami technicznymi, takimi jak średnie kroczące, wskaźnik MACD czy wstęg Bollingera, aby uzyskać bardziej kompleksowy obraz rynku i lepiej zrozumieć potencjalne punkty wejścia i wyjścia.