Szum informacyjny – co to jest?

Powszechny dostęp do wielu istotnych informacji to zdecydowanie jedno z najważniejszych udogodnień naszych czasów. Z dostępem do różnorodnych wiadomości wiąże się jednak także pewne zagrożenie – szum informacyjny, który niesie negatywne skutki zarówno dla samych odbiorców, jak i dla twórców treści. Z tego artykułu dowiesz się:

• Czym jest szum informacyjny?
• Jakie są skutki szumu informacyjnego?
• Jak tworzyć treści, wolne od informacyjnego szumu?
• Dlaczego warto tworzyć komunikaty brain-friendly?

Szum informacyjny – definicja

Szum informacyjny to zjawisko, które określa nadmiar informacji oraz danych, który znacznie utrudnia odbiorcy zrozumienie i prawidłową interpretację treści komunikatu.

Szum informacyjny stanowi jedno z kluczowych pojęć w teorii komunikacji. Odnosi się on do niepożądanych zakłóceń, które pojawiają się podczas procesu przekazywania lub odbierania informacji, utrudniając lub uniemożliwiając prawidłowe zrozumienie przekazu. W skutek szumu informacyjnego oryginalna treść komunikatu może zostać zniekształcona, przekształcona lub utracona.

Co to jest szum informacyjny?

Z szumem informacyjnym wiąże się m.in.:

• zbyt wiele różnorodnych informacji, docierających do odbiorcy z wielu źródeł – na różnorodne informacje internauci mogą natknąć się w wielu miejscach – m.in. korzystając z mediów społecznościowych, sprawdzając skrzynkę mailową, czy poszukując w Internecie odpowiedzi na konkretne zapytania – wynika to m.in. z faktu, że marka chce za wszelką cenę zwrócić uwagę swoich odbiorców i używają do tego celu wszelkich możliwych sposobów i kanałów marketingowych,
• niejasne, zbyt skomplikowane treści, których odbiorca nie jest w stanie poprawnie zrozumieć – szum informacyjny to nie tylko zbyt wiele danych – to także treści, które są bardzo złożone i mało konkretne bądź wzajemnie się wykluczające – w efekcie odbiorca nie może poprawnie ich zrozumieć, a w związku z tym czuje się przytłoczony i sfrustrowany,
• informacje zbędne, nie wnoszące do komunikatu wartościowych dla odbiorcy treści – o szumie informacyjnym mówimy również wtedy, gdy odbiorca chce znaleźć interesujące go, istotne informacje i nie może przebić się przez niepotrzebnie zamieszczane w komunikacie, zbędne dane,
• komunikaty i informacje, pojawiające się zbyt często, w zbyt wielu miejscach – mowa tu przede wszystkim o stronach internetowych, na których znajduje się mnóstwo reklam (m.in. utrudniających swobodne przemieszczanie się po witrynie popupów) oraz o tzw. “clickbait“, a więc pozornie ciekawych i sensacyjnych artykułach, które w rzeczywistości nie są ani merytoryczne, ani wartościowe dla odbiorcy.

Skutki szumu informacyjnego

Choć szum informacyjny może wydawać się pozornie nieszkodliwy – w rzeczywistości może prowadzić do wielu negatywnych skutków. Należą do nich m.in.:

• przeciążenie informacyjne – jeśli odbiorca z każdej strony atakowany jest wieloma różnymi i/lub wykluczającymi się informacjami (np. w mediach społecznościowych czy skrzynce mailowej), wówczas czuje się on zwyczajnie zmęczony i traci chęć oraz zainteresowanie poszukiwanymi treściami,
• stres informacyjny – z nadmiarem informacji, określanymi także jako szum komunikacyjny, wiąże się także uczucie stresu, a nawet lęku – zwłaszcza w sytuacji tzw. clickbaitów, które często przyjmują postać nie tylko na sensacyjnych, lecz także niepokojących nagłówków (dotyczących np. pandemii czy niestabilnej sytuacji politycznej), które wzmagają w odbiorcy poczucie strachu,
• zmniejszenie zaufania odbiorców – użytkownik, który przykładowo loguje się do ulubionych portali społecznościowych lub poszukuje odpowiedzi na konkretne pytanie i widzi morze niezrozumiałych informacji, zwyczajnie traci zaufanie do przekazywanych w ten sposób treści,
• wpływ na decyzje zakupowe odbiorców – zmniejszone zaufanie odbiorców przekłada się na ich zachowania i podejmowane decyzje – w tym kontekście szum informacyjny może prowadzić m.in. do mniejszego współczynnika konwersji – użytkownicy nie będą chcieli bowiem odwiedzać stron internetowych, na których znajdują się wyskakujące reklamy lub wchodzić w interakcje z marką, która zasypuje ich skrzynkę odbiorczą ogromem niewartościowych dla nich maili.

Tworzenie treści, wolnych od informacyjnego szumu

Jak widać, mgła informacyjna to negatywne zjawisko – zarówno dla twórców, jak i odbiorców treści. Jak przygotowywać zatem informacje i tworzyć treści, aby użytkownik nie odebrał ich jako informacyjny szum? Przede wszystkim, przed sformułowaniem określonego komunikatu, zastanów się, kto należy do Twojej grupy docelowej. Pomyśl o tym, jaki jest Twój potencjalny odbiorca i jakiego rodzaju treści będą interesowały go najbardziej. Od tego kim i jacy są członkowie Twojej grupy docelowej zależeć powinna m.in. poruszana tematyka. Lepiej skupić się bowiem na zagadnieniach, związanych z prowadzoną działalnością – dzięki temu zbudujesz pozycję eksperta w danej dziedzinie i pozyskasz zasłużone zaufanie swoich odbiorców. Nie publikuj zatem informacji o wszystkim – skoncentruj się na tym, czego realnie potrzebują członkowie Twojej grupy docelowej.

Do odbiorców dostosować należy także język wypowiedzi – zadbaj o to, aby był on w pełni zrozumiały, jasny i możliwie prosty. Oczywiście istnieją sytuacje, w których lepsze będzie zastosowanie bardziej oficjalnego tonu czy złożonych naukowych terminów – będzie to pożądane m.in. wtedy, gdy grupę Twoich odbiorców stanowić będą osoby ze środowiska naukowego, np. medycznego – wówczas tego typu język będzie jak najbardziej zasadny. W pozostałych przypadkach warto jednak pamiętać o prostocie przekazu – dzięki temu użytkownik nie będzie miał trudności ze zrozumieniem komunikatu i nie będzie czuł się przytłoczony dostarczanymi mu treściami.

Poza tematyką i językiem wypowiedzi, zadbać należy także o odpowiednią strukturę wypowiedzi. W ramach działań content marketingowych stosuj czytelne, zrozumiałe nagłówki, które odpowiadać będą zamieszczanymi poniżej treściom. Pamiętaj także o tym, aby prawidłowo dzielić tekst – jego podział na mniejsze fragmenty znacznie ułatwi odbiorcom pełne zrozumienie treści oraz poprawi ich doświadczenia. Jeśli chodzi o materiały audiowizualne, zadbaj o to, aby dotyczyły stricte danego zagadnienia i były atrakcyjne dla użytkownika – unikaj przerysowanych efektów oraz przerostu formy nad treścią – takie rozwiązania mają negatywny wpływ na odczucia odbiorcy i sprawiają, że traci on zainteresowanie danym tematem.

Komunikaty brain-friendly – korzyści

Treści i komunikaty, określane jako brain-friendly, to przekazy, które w dosłownym tłumaczeniu konstruowane są w sposób, przyjazny dla mózgu. Chodzi więc o łatwe do zrozumienia treści, które stanowią przeciwieństwo szumu informacyjnego. Dlaczego warto tworzyć komunikaty, które są brain-friendly? Oto najważniejsze korzyści, wynikające z konstruowania komunikatów, przyjaznych użytkownikom:

• lepsze zrozumienie informacji – tworząc precyzyjne, łatwe do zrozumienia treści sprawisz, że odbiorca będzie trafnie odczytywał to, co chcesz mu przekazać oraz to, jaka jest intencja Twojej wypowiedzi,
• pozyskiwanie zaufania odbiorców – publikując komunikaty brain-friendly, zwiększysz szanse na to, że Twoi odbiorcy zaczną Ci ufać – jeśli będą widzieli, że tworzysz jakościowe, prawdziwe treści, to zaczną postrzegać Cię jako wiarygodne, wartościowe źródło interesujących ich informacji,
• pozytywny wizerunek marki – poprzez tworzenie przyjaznych dla użytkowników treści, wpłyniesz także na pozytywny stosunek swojej marki, która będzie utożsamiana z wartościowymi, wiarygodnymi informacjami,
• większe zaangażowanie klienta – dostarczając użytkownikom wartościowe, zrozumiałe treści, zgodne z ich intencją, zwiększysz prawdopodobieństwo tego, że będą oni podejmowali określone interakcje z Twoją marką – np. zapiszą się do newslettera czy pobiorą plik PDF, szczegółowo omawiający dane zagadnienie.