Kryptoreklama a reklama ukryta – czym się różnią?

Choć kryptoreklama i reklama ukryta często używane są zamiennie, prawo rozróżnia je precyzyjnie – pod względem podstawy prawnej, warunków uznania i konsekwencji. Na czym polega różnica między tymi pojęciami i dlaczego właściwa kwalifikacja może mieć kluczowe znaczenie w kontekście odpowiedzialności prawnej?

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• Czym różni się reklama ukryta od kryptoreklamy?
• Dlaczego nie warto stosować kryptoreklamy?

Czym różni się reklama ukryta od kryptoreklamy?

Reklama ukryta i kryptoreklama to zjawiska blisko spokrewnione, jednak ich definicje prawne różnią się zakresem i kontekstem stosowania. Obie formy polegają na promowaniu produktów w sposób, który sprawia wrażenie neutralnej informacji, jednak różnią się przepisami, które je regulują, oraz wymaganiami dowodowymi. W praktyce granica między nimi bywa cienka, ale dla celów prawnych ma fundamentalne znaczenie.

Reklama ukryta, zgodnie z ustawą o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, odnosi się do każdej wypowiedzi, która zachęca do nabywania towarów lub usług, a jednocześnie nie ujawnia swojej komercyjnej natury. Przepis ten nie wymaga stwierdzenia zapłaty – wystarczy, że przekaz sprawia wrażenie obiektywnego, choć w rzeczywistości promuje daną markę. Reklama ukryta dotyczy głównie relacji B2B i bywa trudniejsza do wykazania, ponieważ wymaga ustalenia intencji oraz celu promocyjnego. Jest traktowana jako czyn nieuczciwej konkurencji i może skutkować odpowiedzialnością cywilną.

Kryptoreklama, zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, koncentruje się na relacjach między przedsiębiorcą a konsumentem. W tym przypadku niezbędnym warunkiem uznania przekazu za nielegalny jest zapłata za promocję i brak wyraźnego oznaczenia treści jako sponsorowanej. Kryptoreklama występuje zazwyczaj w mediach społecznościowych, programach telewizyjnych, artykułach redakcyjnych czy podcastach. Wystarczy, że przekaz reklamowy nie zostanie jasno przedstawiony jako komercyjny – już samo to stanowi nieuczciwą praktykę rynkową, bez konieczności wykazywania szkodliwości.

Kryptoreklama wymaga dowodu wynagrodzenia oraz dotyczy konsumentów. Reklama ukryta może zaistnieć bez zapłaty, gdy treść wprowadza w błąd co do celu jej publikacji. Obie formy zaburzają równowagę rynkową, podważają zaufanie odbiorców i prowadzą do naruszenia przejrzystości przekazu handlowego.

Max Cyrek, CEO of Cyrek Digital

Dlaczego nie warto stosować kryptoreklamy?

Stosowanie kryptoreklamy prowadzi do długofalowych strat wizerunkowych, prawnych i ekonomicznych, których nie równoważy krótkoterminowy zysk z ukrytej współpracy. W mediach społecznościowych, w programach telewizyjnych czy tekstach redakcyjnych każda treść, która sprawia wrażenie neutralnej informacji, a w rzeczywistości powstała w ramach komercyjnego porozumienia, narusza obowiązujące przepisy. Kryptoreklama, choć z pozoru skuteczna, niszczy fundamenty transparentnej komunikacji i podważa zaufanie odbiorców.

Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz przepisy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym zakazują działań polegających na ukrywaniu przekazu handlowego. Twórcy internetowi, agencje reklamowe i marki, które świadomie pomijają oznaczenie materiału reklamowego, narażają się na konsekwencje prawne. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów może nałożyć karę finansową w wysokości do 10% obrotu lub zobowiązać podmiot do usunięcia skutków naruszenia. Dodatkowo, konsument, który został wprowadzony w błąd, ma prawo dochodzić odszkodowania lub żądać unieważnienia transakcji.

Skutki etyczne są równie dotkliwe. Kryptoreklama niszczy autentyczność relacji między twórcą a jego publicznością. Odbiorcy, którzy odkryją ukrytą intencję przekazu, rezygnują z dalszego śledzenia treści i przenoszą swoje zaufanie na bardziej przejrzystych twórców. W social mediach niejawna współpraca skutkuje spadkiem zaangażowania, utratą reputacji i ograniczeniem zasięgu przez algorytmy platform.

Z perspektywy marketingowej kryptoreklama prowadzi do nieodwracalnych szkód. W krótkim czasie marka może zyskać sprzedaż, ale jednocześnie traci wiarygodność w oczach odbiorców i partnerów biznesowych. Publiczne napiętnowanie działań promocyjnych pozbawionych jawności wpływa na relacje z inwestorami, dystrybutorami i mediami. Przejrzystość komunikacji to dziś nie tylko obowiązek prawny, ale główny składnik zaufania, bez którego żadna marka nie zbuduje trwałej pozycji na rynku.