Kapitał własny przedsiębiorstwa – czym jest?

Podczas tworzenia przedsiębiorstwa konieczne jest wniesienie do firmy pewnych składników majątku, a więc kapitału własnego. Służą one przede wszystkim zabezpieczenie spółki, a także umożliwiają inwestowanie w jej rozwój.

Z tego artykułu dowiesz się:

Czym jest kapitał własny?
Co składa się na środki własne?
Jak pozyskać kapitał własny przedsiębiorstwa?
Jak wykorzystać platformy crowdfundingowych do pozyskania kapitału własnego?
Jak obliczyć kapitał własny?

Kapitał własny – definicja

Kapitał własny przedsiębiorstwa to zbiór zasobów, które stanowią podstawę finansową oraz majątkową firmy. Kapitał własny umożliwia jej funkcjonowanie, rozwój i podejmowanie określonych działań. Składa się on z różnorodnych komponentów, obejmujących zarówno środki pieniężne, jak i aktywa materialne wprowadzone do firmy przez jej właścicieli lub akcjonariuszy.

Kapitał własny przedsiębiorstwa to zasoby, mogące obejmować m.in. środki pieniężne oraz aktywa materialne, będące podstawą majątkową i finansową firmy.
Definicja kapitału własnego przedsiębiorstwa

Kapitał własny przedsiębiorstwa można podzielić na kilka podstawowych kategorii:

Kapitał podstawowy – kapitał podstawowy to kwota określona w dokumentach rejestracyjnych przedsiębiorstwa, która stanowi podstawowy kapitał założycielski wymagany przez prawo lub regulacje dotyczące rejestracji firmy. Jest to minimalna kwota, którą przedsiębiorstwo musi wpłacić lub zadeklarować na początku swojej działalności, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi danego kraju.
Kapitał zakładowy – kapitałem zakładowym określamy początkowy wkład właścicieli czy akcjonariuszy w formie pieniężnej lub niepieniężnej, który stanowi bazę finansową dla rozpoczęcia działalności przedsiębiorstwa.
Kapitał rezerwowy – obejmuje akumulację zysków netto z poprzednich lat, które nie zostały wypłacone jako dywidendy oraz środki przeznaczone na zabezpieczenie firmy przed ryzykiem i nieprzewidzianymi wydatkami.
Fundusze specjalnego przeznaczenia – są to środki, które zostały wydzielone z zysków firmy na określone cele. Mogą być to inwestycje, rozwój technologiczny czy badania. Z takich środków można również opłacić działania marketingowe.
Kapitał wypracowany – kapitał wypracowany stanowi dodatkowy budżet gromadzony przez firmę w trakcie prowadzenia działalności dzięki osiąganym zyskom netto, które mogą być reinwestowane lub wykorzystane do rozwoju.

Środki własne

Środki własne przedsiębiorstwa to zbiór zasobów finansowych, stanowiących trwałą bazę kapitałową i majątkową danego podmiotu gospodarczego. Składają się z różnorodnych elementów, zależnych często od struktury organizacyjno-prawnej firmy oraz polskiego prawa dotyczącego rejestracji i funkcjonowania przedsiębiorstw.

Różnice pomiędzy kapitałem podstawowym a środkami własnymi są istotne, ponieważ kapitał podstawowy określają przepisy prawa, a także podlega on rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym. Jego wartość jest zależna od formy prawnej przedsiębiorstwa – dla spółki komandytowo-akcyjnej musi wynosić co najmniej 50 000 zł, dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością minimum 5 000 zł, a dla spółki akcyjnej co najmniej 100 000 zł.

Środki własne to zwykle szersze pojęcie, które obejmuje:

Należne wpłaty – to środki wnoszone przez wspólników lub akcjonariuszy, przeznaczone na wsparcie kapitału podstawowego. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością są zwolnione z tego wymogu.
Kapitał zapasowy – to część środków własnych, którą przedsiębiorstwo tworzy z określonego procenta zysku netto rocznie (najczęściej 8%) do momentu osiągnięcia 1/3 kapitału początkowego.
Udziały, akcje własne – mogą wynikać z zaspokojenia roszczeń wobec wspólników lub akcjonariuszy.
Zysk lub strata netto – to wartość wykazana za bieżący rok obrotowy po odjęciu wpływów o podatek dochodowy. Istnieje możliwość dołączenia do kapitału własnego niepodzielonych środków finansowych lub straty z poprzednich lat.
Odpisy z zysku netto – przedsiębiorstwo może zdecydować się na dokonywanie odpisów z zysku netto w ciągu roku obrotowego.

Nazewnictwo środków własnych może się różnić w zależności od formy prawnej przedsiębiorstwa. Dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością czy spółki akcyjnej używa się określenia “kapitał zakładowy”. Inne nazwy mogą być stosowane dla spółek cywilnych, spółek osobowych prawa handlowego, przedsiębiorstw państwowych oraz spółdzielni.

Pozyskiwanie kapitału własnego przedsiębiorstwa

Jeśli nie masz wystraczającej ilości środków do stworzenia kapitału własnego, to możesz skorzystać z wielu możliwości, które pomogą Ci pozyskać pieniądze lub aktywa. Do tego celu wykorzystuje się najczęściej źródła zewnętrzne, a w tym m.in.:

Venture Capital (VC) – to forma finansowania przeznaczona dla startupów (np. startupów technologicznych) i innych debiutujących firm, które potrzebują środków, żeby wprowadzić nowatorskie rozwiązania. Inwestorzy VC wykupują akcje lub udziały w początkujących firmach, często działających w branżach związanych z nowymi technologiami, np. IT, Internetem czy telekomunikacją. Środki służą rozwojowi firmy, a inwestorzy, po pewnym czasie, odsprzedają udziały z zyskiem. Ten rodzaj finansowania zazwyczaj jest dostępny dla firm o dużym potencjale i może trwać do 5 lat.
Private Equity (PE) – to forma finansowania dla istniejących firm. Pozyskane środki pomagają w ekspansji działalności, wejściu na nowe rynki, restrukturyzacji czy przejęciu udziałów w innych firmach. Private Equity zazwyczaj pochodzi od inwestorów indywidualnych lub instytucjonalnych, a minimalna wartość takiej inwestycji jest wyższa niż w przypadku VC. Okres trwania tego typu inwestycji to zazwyczaj od 3 do 7 lat.

Oba te rodzaje finansowania mogą być atrakcyjne dla firm poszukujących środków na innowacyjne projekty lub rozwój na większą skalę. Jest to również szansa na pozyskanie doświadczenia i wsparcia ze strony inwestorów, którzy często wnioskują o aktywne zaangażowanie w rozwój firmy.

Pozyskiwanie kapitału własnego a platformy crowdfundingowe

Jeśli zamierzasz pozyskać kapitał własny dla swojego startupu, możesz wykorzystać również jedną z popularnych platform crowdfundingowych, czyli stron, pozwalających skorzystać z crowdfundingu, a więc tzw. finansowania społecznościowego. Cały proces polega na utworzeniu zbiórki i przekonaniu szerszego grona zainteresowanych do wsparcia Twojego pomysłu. Każda osoba może przeznaczyć wybraną kwotę na Twój projekt. W taki sposób możesz pozyskać środki na swoją firmę bez konieczności korzystania z instytucji finansowych. Uzyskane pieniądze przeznaczone na kapitał własny nie są zwracane wpłacającym. Natomiast dobrą praktyką jest oferowanie czegoś w zamian, na przykład prezentów w formie podziękowania.

Obliczanie kapitału własnego

Prowadzenie własnej firmy wymaga stałej kontroli efektywności, a przede wszystkim kondycji przedsiębiorstwa. W związku z tym należy stale monitorować rentowność kapitałów własnych, najlepiej poprzez ich zestawienie z zyskami netto. Z kolei obliczając kapitał własny, dowiesz się, jak można poprawić funkcjonowanie przedsiębiorstwa bez konieczności znalezienia zewnętrznego inwestora. Jak to zrobić? Należy wziąć pod uwagę zyski ze sprzedaży, przychody netto oraz obecny stan kapitału własnego. Jeśli zauważysz, że Twoja spółka potrzebuje zwiększenia nakładów finansowych, to zacznij działać. W innym przypadku zamiast zysków, pojawią się straty.