Grywalizacja – co to jest i jak wykorzystać ją w marketingu?

Grywalizacja jest jednym z najskuteczniejszych narzędzi zwiększania zaangażowania odbiorców. Trzeba jednak pamiętać, że wdrożenie elementów gier w działaniach marketingowych musi być poprzedzone dokładną analizą grupy docelowej.

Z tego artykułu dowiesz się:

• Czym jest grywalizacja?
• Jakie są formy grywalizacji?
• Jak grywalizacja jest powiązana z psychologią i zachowaniami klienta?
• Jak grywalizacja jest powiązana z social media?
• Co można zyskać dzięki grywalizacji?
• Jak wdrożyć grywalizację w strategii marketingowej?
• Jakie są przykłady skutecznych grywalizacji?

Grywalizacja – definicja

Grywalizacja, znana również jako gamifikacja, to proces dodawania elementów gier do czynności, które nie są grami. Jest to intensywnie rozwijający się gałąź rynku – w 2022 roku światowy rynek grywalizacji miał wartość ponad 13 miliardów dolarów^[1] z perspektywą zwiększenia do 96 miliardów w 2030^[2]. Może być stosowana w edukacji, marketingu, szkoleniach, fitnessie, a nawet codziennych zadaniach. Jej głównym celem jest zwiększenie zaangażowania i motywacji użytkowników, uczniów lub pracowników. Grywalizacja wykorzystuje mechanizmy gier, takie jak punkty, poziomy, osiągnięcia, tabele wyników, konkurencje i nagrody, aby zmotywować ludzi do realizacji określonych zadań lub celów.

W edukacji grywalizacja może pomóc uczniom w nauce poprzez dodanie elementów gier do materiałów edukacyjnych, takich jak quizy, gry słowne, gry matematyczne itp. W marketingu może być używana do zwiększenia zaangażowania klientów poprzez dodanie elementów gier do stron internetowych, aplikacji mobilnych, programów lojalnościowych. Aby skutecznie zastosować grywalizację, należy zrozumieć, co motywuje Twoją grupę docelową i które elementy gier będą dla nich najbardziej atrakcyjne.

Grywalizacja, czyli gamifikacja, to proces stosowania mechanizmów i elementów znanych z gier w kontekście niezwiązanym z grami, aby zwiększyć zaangażowanie i motywację użytkowników. Wykorzystuje takie środki jak punkty, poziomy, osiągnięcia, tabele wyników i nagrody, aby pobudzić ludzi do realizacji określonych zadań lub celów.

Definicja grywalizacji

Formy grywalizacji

Grywalizacja może przybierać najprzeróżniejsze formy. Najbardziej popularne to:

• Punkty – jeden z najprostszych i najczęściej stosowanych mechanizmów grywalizacji. Użytkownicy zdobywają punkty za wykonanie określonych działań, co motywuje ich do dalszej aktywności.
• Poziomy – pozwalają użytkownikom śledzić swoje postępy i osiągnięcia. Awansowanie na wyższy poziom może wymagać zdobycia określonej liczby punktów lub wykonania określonych zadań.
• Osiągnięcia/Badges – często reprezentowane jako badges (odznaki), są nagrodami za osiągnięcie określonych celów.
• Tabele wyników – umożliwiają porównanie wyników użytkowników, co może zwiększyć motywację poprzez wprowadzenie elementu rywalizacji.
• Misje/Wyzwania – zadania, które użytkownicy muszą wykonać. Mogą zwiększyć zaangażowanie poprzez wprowadzenie celów do osiągnięcia.
• Nagrody – czyli konkretne korzyści za wykonanie określonych działań, takich jak zdobycie punktów, ukończenie misji itp.
• Postępy – pokazywanie postępów, na przykład poprzez paski postępu, może zwiększyć motywację do kontynuowania działania i osiągnięcia celu.
• Narracja – technika grywalizacji, która polega na dodaniu elementów fabularnych do doświadczenia użytkownika. Może pomóc w zwiększeniu zaangażowania poprzez stworzenie kontekstu i celu dla działań użytkowników.
• Avatary – reprezentacje użytkowników w świecie gry mogą zwiększyć zaangażowanie poprzez personalizację i identyfikację z ich postaciami.
• Współpraca – grywalizacja może również obejmować elementy, w których użytkownicy muszą pracować razem, aby osiągnąć wspólne cele. Może to zwiększyć zaangażowanie poprzez budowanie społeczności i relacji między użytkownikami.

Grywalizacja a psychologia i zachowania klienta

Grywalizacja wykorzystuje zrozumienie psychologii do zwiększenia zaangażowania i motywacji, stosując mechanizmy gier, które wywołują pozytywne emocje, takie jak satysfakcja z osiągnięcia celu, radość z rywalizacji lub przyjemność z otrzymania nagrody. Może być stosowana w kontekście psychologii konsumenckiej (gałąź psychologii skupiającą się na zachowaniach konsumentów; bada, jak ludzie podejmują decyzje o zakupie, co ich motywuje, jakie są ich potrzeby i preferencje), aby zrozumieć, które elementy gier mogą zwiększyć zaangażowanie klientów.

Istnieją jednak pewne różnice między grywalizacją a psychologią. Grywalizacja jest praktycznym narzędziem stosowanym w różnych kontekstach, aby zwiększyć zaangażowanie i motywację. Psychologia zaś jest nauką badającą ludzkie myśli, uczucia i zachowania na bardziej elementarnym poziomie.

Grywalizacja w social media

Grywalizacja w social media marketingu to stosowanie elementów gier, aby zwiększyć zaangażowanie użytkowników, promować markę lub produkt czy zwiększyć interakcje z treściami. Może to obejmować m.in. konkursy, wyzwania, systemy punktowe czy nagrody. Cele takiego działania mogą być różne. Niektórym firmom może zależeć na zwiększeniu zaangażowania użytkowników, poprzez zachęcanie do komentowania, udostępniania, polubienia lub innej interakcji z treściami. Inne mogą wykorzystywać grywalizację do promowania nowych produktów lub usług, poprzez organizowanie konkursów lub wyzwań związanych z tymi produktami. Grywalizację można też zastosować do budowania społeczności wokół marki.

Grywalizacja w social media musi być dostosowana do specyfiki danej platformy i oczekiwań jej użytkowników. Na przykład, na Instagramie może obejmować wyzwania związane z tworzeniem zdjęć lub filmów, podczas gdy na LinkedIn będzie skupiać się quizach lub grach związanych z wiedzą branżową.

Korzyści z grywalizacji

Grywalizacja przynosi wiele korzyści, zarówno dla organizacji, które ją stosują, jak i dla osób, które z niej korzystają. Może ona znacznie zwiększyć zaangażowanie klientów (według badań nawet o 47% więcej niż bez grywalizacji^[3]) czy pracowników. Punkty, poziomy, osiągnięcia, tabele wyników i nagrody mogą motywować ludzi do częstszego korzystania z produktu lub usługi, co może prowadzić do zwiększenia lojalności i satysfakcji. Poprawiają także wartość życia klienta (CLV) – nawet o ponad 300%^[4]!

Grywalizacja może być skutecznym narzędziem marketingowym. Konkursy, wyzwania i inne elementy gier mogą zwiększyć świadomość marki, promować nowe produkty i usługi, a także zwiększyć sprzedaż. Może także pomóc w budowaniu silnej społeczności wokół marki lub produktu. Gry i wyzwania mogą zachęcać użytkowników do współpracy, co może prowadzić do tworzenia silnych relacji i poczucia przynależności. Jest również przydatna w zbieraniu cennych danych o zachowaniach użytkowników, które mogą być wykorzystane do dalszego doskonalenia produktów, usług czy strategii marketingowych.

W kontekście edukacji czy szkoleń grywalizacja może uczynić proces nauki bardziej zabawnym i interaktywnym, co może zwiększyć zrozumienie i przyswajanie wiedzy. Z kolei w miejscu pracy może prowadzić do poprawy produktywności pracowników – ponad 90% pracowników stwierdziło, ze dzięki grywalizacji wzrosła ich efektywność^[5]. Elementy gier mogą nie tylko zwiększyć motywację do pracy, ale też poprawić morale i zadowolenie z pracy.

Opracowanie strategii grywalizacji

Opracowanie skutecznej strategii grywalizacji wymaga przemyślenia kilku kluczowych elementów. Pamiętaj, że jak każdy inny proces marketingowy grywalizacja wymaga ciągłego monitorowania i dostosowywania. To, co działa dla jednej grupy użytkowników, może nie działać dla innej, a co działa dzisiaj, może nie działać jutro. Dlatego dobrze jest być elastycznym i gotowym do eksperymentowania. Aby wdrożyć grywalizację w swoich działaniach marketingowych, warto pamiętać o następujących krokach:

Zrozumienie celów

Zrozumienie celów może obejmować różne aspekty, w zależności od kontekstu. Jeśli Twoja firma chce zwiększyć zaangażowanie użytkowników, możesz chcieć zastosować grywalizację, aby zachęcić do częstszego korzystania z Twojej aplikacji lub strony internetowej. Z kolei w przypadku promocji nowego produktu lub usługi grywalizacja może pomóc Ci zwiększyć świadomość i zainteresowanie tym produktem. W przypadku zwiększania produktywności pracowników gamifikacja może motywować i angażować pracowników. Bez względu na to, jakie są Twoje cele, powinny one stanowić podstawę i kierować całą strategią grywalizacji.

Zrozumienie użytkowników

Zrozumienie Twojej grupy docelowej wymaga określenia, co napędza ich decyzje, jakie są ich preferencje i co ich najbardziej angażuje. Musisz odpowiedzieć na pytania w rodzaju:

• Czy motywuje ich rywalizacja, czy współpraca?
• Czy preferują krótkoterminowe wyzwania, czy długoterminowe cele?
• Jakie elementy gier – punkty, poziomy, osiągnięcia, nagrody – mogą ich najbardziej przyciągnąć?

Odpowiedzi pomogą Ci stworzyć atrakcyjną strategię grywalizacji, co zwiększy szanse osiągnięcia Twoich celów.

Wybór odpowiednich mechanizmów gier

Następnym krokiem jest wybór odpowiednich mechanizmów gier. Możliwości są różne:

• punkty za wykonane zadania,
• poziomy do osiągnięcia,
• tabele wyników do rywalizacji,
• nagrody za osiągnięcia,
• konkurencje między użytkownikami,
• wyzwania do pokonania.

Wybór zależy od celów marki i tego, co najbardziej przyciąga Twoją grupę docelową. Jeśli Twoim celem jest promowanie nowego produktu, możesz zorganizować konkurs, w którym wygrać będzie można wspomniany produkt. Bez względu na wybraną formę gier, ich mechanizmy i zasady powinny być zgodne z Twoimi celami i atrakcyjne dla Twoich użytkowników.

Integracja z produktem/usługą

Grywalizacja powinna być integralną częścią Twojego produktu lub usługi oraz być ściśle połączona z jego głównymi funkcjami i celami. Ponadto powinna być łatwa do zrozumienia i używania dla użytkowników, ponieważ zbyt skomplikowane mechanizmy mogą zniechęcać. Powinna też dostarczać użytkownikom wartość – czy to poprzez zwiększenie satysfakcji z korzystania z produktu lub usługi, czy dostarczanie dodatkowych korzyści, takich jak nagrody czy osiągnięcia.

Testowanie i iteracja

Po wdrożeniu strategii grywalizacji należy monitorować jej skuteczność. Warto śledzić, jak użytkownicy korzystają z gier, jak reagują na różne wyzwania, nagrody czy poziomy i jak wpływa to na ich zaangażowanie. Te informacje pozwalają zrozumieć, co działa, a na ich podstawie możesz optymalizować strategię grywalizacji, aby lepiej spełniała Twoje cele i zaspokajała oczekiwania użytkowników.

Utrzymywanie zaangażowania

Grywalizacja jest procesem wymagającym ciągłego zaangażowania. Aby utrzymać zaangażowanie użytkowników, musisz regularnie aktualizować swoją strategię grywalizacji. Dodawaj nowe wyzwania, utrzymuj użytkowników w stanie ciągłego zainteresowania, wprowadzaj nowych nagród i twórz nowe poziomy do osiągnięcia. Tylko w ten sposób grywalizacja będzie skutecznie angażować użytkowników na dłuższą metę i przynosić oczekiwane korzyści.

Przykłady grywalizacji

Grywalizacja może przybierać różnorodne formy – od prostych quizów po skomplikowane wyzwania, a nawet pełne zasad gry, które nie tylko promują markę, produkt lub usługę, ale również dają graczom unikalne doświadczenia. Z rynku płynie wiele przykładów skutecznych grywalizacji. Oto kilka z nich:

• Duolingo – popularna aplikacja do nauki języków wykorzystuje grywalizację, aby zmotywować użytkowników do regularnej nauki. Użytkownicy zdobywają punkty za ukończenie lekcji, mogą awansować na wyższe poziomy, a także utrzymywać długie serie (tzw. streaks). Istnieje również możliwość rywalizacji z innymi na tablicy wyników.
• Nike Run Club – aplikacja do biegania ma na celu motywować biegaczy do regularnych treningów. Użytkownicy mogą zdobywać osiągnięcia za osiągnięcie określonych celów, rywalizować z innymi biegaczami i śledzić swoje postępy na różnych wyzwaniach.
• Starbucks Rewards – w programie lojalnościowym Starbucks klienci zdobywają gwiazdki za każdy zakup, które mogą potem wymienić na darmowe napoje i jedzenie. Istnieją również specjalne wyzwania, które pozwalają zdobyć dodatkowe gwiazdki.
• Slack – popularna platforma komunikacyjna wykorzystuje grywalizację w formie niestandardowych emoji i reakcji, które użytkownicy mogą dodawać do wiadomości. Dodaje to elementu zabawy do komunikacji i pomaga zwiększyć zaangażowanie użytkowników.
• Codecademy – platforma edukacyjna wykorzystuje grywalizację, aby zmotywować do nauki programowania. Użytkownicy zdobywają punkty za ukończone lekcje, mogą awansować na wyższe poziomy i zdobywać osiągnięcia za osiągnięcie określonych celów.