Gdzie zgłosić atak DDoS i jak zrobić to dobrze?

Atak DDoS właśnie się skończył, systemy wracają do normy, ale co dalej? Wielu przedsiębiorców popełnia błąd, koncentrując się wyłącznie na przywróceniu usług i zapominając o oficjalnym zgłoszeniu incydentu. Tymczasem prawidłowe udokumentowanie i raportowanie ataku nie tylko zwiększa szanse na wykrycie sprawców, ale może okazać się niezbędne przy dochodzeniu odszkodowań i spełnieniu wymogów regulacyjnych. Gdzie i jak zgłosić atak DDoS w Polsce? Jakie informacje przygotować i o czym pamiętać po zakończeniu kryzysu?

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• Gdzie zgłosić atak DDoS?
• Jakie są długoterminowe koszty związane z atakami DDoS?
• O czym pamiętać po ataku DDoS?

Najważniejsze informacje:

• Atak DDoS należy zgłosić do CERT Polska (incydent.cert.pl lub cert@cert.pl), dostawcy usług hostingowych/ISP oraz – w przypadku poważnych strat – do Policji lub Prokuratury, dołączając logi serwera i dokumentację techniczną.
• Długoterminowe koszty ataków DDoS obejmują nie tylko bezpośrednie straty finansowe (średnio 234 000 USD na incydent^[1]), ale także utratę reputacji, odpływ klientów, koszty prawne oraz zagrożenia wtórne (infiltracja baz danych, ransomware).
• Po ataku należy przeprowadzić szczegółową analizę poincydentalną, zweryfikować bezpieczeństwo danych, zaktualizować procedury obronne, rozważyć wdrożenie dodatkowych zabezpieczeń (CDN, WAF) oraz przeszkolić personel.

Gdzie zgłosić atak DDoS?

Zgłoszenie ataku DDoS powinno odbywać się wielotorowo – zarówno do podmiotów technicznych zdolnych pomóc w mitygacji, jak i do organów ścigania mogących podjąć działania prawne przeciwko sprawcom.

CERT Polska (CSIRT NASK) to pierwszorzędny punkt kontaktowy dla większości podmiotów, w tym przedsiębiorstw, jednostek samorządu terytorialnego i osób fizycznych. Zgłoszenie można złożyć na dwa sposoby: przez formularz online na stronie incydent.cert.pl lub wysyłając wiadomość e-mail na adres cert@cert.pl. CERT Polska analizuje zgłoszone incydenty, buduje krajowy obraz zagrożeń i ostrzega inne podmioty przed aktywnymi kampaniami ataków. Zgłoszenie powinno nastąpić najszybciej jak to możliwe – najlepiej w ciągu 24 godzin od wykrycia.

Dostawca usług internetowych (ISP) lub hostingu dysponuje narzędziami i zasobami do zarządzania atakami na poziomie sieci. Wielu operatorów oferuje usługi blackholingu, filtrowania ruchu lub współpracy z centrami czyszczenia. Kontakt z dostawcą powinien być pierwszym krokiem jeszcze w trakcie trwania ataku.

Oprócz tego atak DDoS należy zgłosić do:

• Policja lub Prokuratura – atak DDoS stanowi przestępstwo zgodnie z art. 268a Kodeksu karnego. Zgłoszenie organom ścigania jest wskazane szczególnie w przypadku znacznych strat finansowych lub gdy przestępcy żądają okupu. Szybka reakcja organów ścigania znacząco zwiększa szanse na zabezpieczenie logów u operatorów i ustalenie sprawcy.
• CSIRT KNF – podmioty z sektora finansowego (banki, instytucji ubezpieczeniowe, firmy inwestycyjne) powinny zgłaszać incydenty do dedykowanego zespołu Komisji Nadzoru Finansowego.
• Dyżurnet.pl – jeśli atak DDoS wiąże się z rozpowszechnianiem nielegalnych treści, zgłoszenie powinno trafić również do tego zespołu.

Do zgłoszenia warto dołączyć: logi serwera z okresu ataku, wykresy ruchu sieciowego, zidentyfikowane adresy IP źródeł ataku, zrzuty ekranu dokumentujące anomalie oraz szacunek poniesionych strat. Nie trzeba czekać na zebranie kompletnej dokumentacji – należy przekazać dostępne informacje i uzupełnić je później.

Jakie są długoterminowe koszty związane z atakami DDoS?

Długoterminowe konsekwencje ataków DDoS wykraczają daleko poza bezpośrednie straty poniesione podczas przestoju. Z perspektywy specjalisty ds. bezpieczeństwa IT analiza pełnego kosztu incydentu wymaga uwzględnienia kilku kategorii wydatków rozłożonych w czasie.

Bezpośrednie straty finansowe obejmują utracone przychody podczas niedostępności usługi – dla e-commerce każda minuta przestoju oznacza wymierne straty finansowe szacowane średnio na 6000 USD^[2]. Przy średnim czasie trwania ataku wynoszącym 39 minut^[3] pojedynczy incydent generuje straty rzędu 234 000 USD. Małe i średnie przedsiębiorstwa mogą wydać około 120 000 USD na przywrócenie pełnej sprawności operacyjnej^[4].

Koszty operacyjne i reintegracji to wydatki na zaangażowanie specjalistów IT, zewnętrznych konsultantów ds. cyberbezpieczeństwa, wdrożenie środków obronnych oraz naprawę uszkodzonych systemów. Średni czas przywracania sprawności po poważnej awarii wynosi 77 godzin^[5] – to czas, w którym zespół techniczny pracuje nad rozwiązaniem zamiast realizować bieżące projekty.

Szkody wizerunkowe i utrata klientów to najtrudniejsza do oszacowania, lecz często najdotkliwsza kategoria strat. Klienci, którzy doświadczyli problemów z dostępnością, tracą zaufanie do marki i mogą trwale przenieść się do konkurencji. Według badań Corero ponad 75% przedsiębiorstw uważa utratę zaufania klientów za najgorszy skutek ataku^[6].

Konsekwencje prawne i regulacyjne mogą obejmować kary za naruszenie przepisów o ochronie danych (RODO), roszczenia odszkodowawcze od partnerów biznesowych za niedotrzymanie umów SLA oraz koszty postępowań sądowych. Firmy z sektorów regulowanych (finanse, ochrona zdrowia) podlegają szczególnie rygorystycznym wymogom raportowania incydentów.

Zagrożenia wtórne stanowią często pomijaną kategorię kosztów. Atak DDoS może służyć jako zasłona dymna dla równoległej infiltracji baz danych, kradzieży poufnych informacji lub instalacji oprogramowania ransomware. Wykrycie takiego włamania miesiące po ataku generuje dodatkowe koszty naprawcze i prawne.

Przedsiębiorstwa często nie doceniają pełnych kosztów ataku DDoS, koncentrując się na bezpośrednich stratach z przestoju. Tymczasem odbudowa reputacji, utrata klientów i potencjalne konsekwencje prawne mogą przewyższać straty operacyjne wielokrotnie. Dlatego inwestycja w prewencję jest zawsze bardziej opłacalna niż reakcja na incydent.

Borys Bednarek, Head of SEO & TL Performance Marketing

O czym pamiętać po ataku DDoS?

Zakończenie ataku DDoS nie oznacza końca pracy zespołu ds. bezpieczeństwa. Faza poincydentalna jest równie istotna jak sama reakcja na atak i obejmuje kilka obszarów działań.

Weryfikacja bezpieczeństwa danych powinna być priorytetem. Mimo że głównym celem ataku DDoS jest przeciążenie infrastruktury, często stanowi on odwrócenie uwagi od innych działań przestępczych. Należy sprawdzić, czy podczas ataku nie doszło do nieautoryzowanego dostępu do baz danych, kradzieży informacji poufnych lub instalacji złośliwego oprogramowania. Szczególną uwagę trzeba poświęcić logom systemów uwierzytelniania i dostępu do wrażliwych zasobów.

Analiza poincydentalna obejmuje szczegółowy przegląd przebiegu ataku: jakie wektory wykorzystano, które systemy były przeciążone, jak reagowały mechanizmy obronne, czy procedury reagowania zostały prawidłowo wdrożone. Dokumentacja powinna zawierać timeline wydarzeń, podjęte działania i ich skuteczność. Wnioski z analizy stanowią podstawę do aktualizacji procedur.

Optymalizacja infrastruktury i zabezpieczeń to praktyczne zastosowanie wniosków z analizy. Jeśli atak ujawnił słabe punkty, należy je wyeliminować: zwiększyć przepustowość, wdrożyć lub zmodernizować WAF, skonfigurować sieć CDN, zaktualizować reguły firewalli. Regularne aktualizacje oprogramowania i firmware powinny stać się standardem.

Szkolenia i budowanie świadomości w organizacji zwiększają odporność na przyszłe incydenty. Personel powinien znać procedury reagowania, wiedzieć kogo powiadomić i jakie działania podjąć w pierwszych minutach ataku. Symulacje i testy penetracyjne pozwalają weryfikować gotowość zespołu.

Aspekty finansowe i prawne obejmują kalkulację poniesionych strat (na potrzeby ubezpieczeń, sprawozdawczości i ewentualnych roszczeń), archiwizację dokumentacji technicznej oraz współpracę z organami ścigania, jeśli zgłoszono incydent.

Ciągłe monitorowanie po ataku jest niezbędne – przestępcy często wznawiają agresję po krótkim czasie, testując zmodyfikowane zabezpieczenia. Wzmożony monitoring stanu infrastruktury powinien być utrzymywany przez co najmniej kilka tygodni po incydencie.