Exit strategy – czym jest strategia wyjścia z biznesu? 

Exit strategy, czyli strategia wyjścia, to kluczowy element planowania biznesowego. Określa ona sposób, w jaki przedsiębiorca lub inwestor zamierza wycofać się z inwestycji lub działalności biznesowej. Nie tylko zabezpiecza to inwestycję, lecz także umożliwia maksymalizację zysków i minimalizację potencjalnych strat. 

Z tego artykułu dowiesz się: 

• Czym jest exit strategy?
• Jakie zastosowanie ma strategia wyjścia?
• Jakie są rodzaje strategii wyjściowej?
• Jakie znaczenie ma exit strategy?

Exit strategy – definicja 

Strategia wyjścia jest planem, który może tworzyć nie tylko przedsiębiorca, lecz także inwestor. Celem tej strategii jest zakończenie inwestycji lub sprzedaż aktywów przedsiębiorstwa, a realizuje się ją, gdy zostaną spełnione określone warunki – może to być wycofanie się z nierentownej inwestycji lub zbycie firmowych aktywów. 

Exit strategy (strategia wyjścia) to plan, pozwalający przedsiębiorcom lub inwestorom na zakończenie działalności lub wycofanie się z inwestycji poprzez sprzedaż swoich udziałów w firmie. 

Definicja exit strategy

Strategia wyjścia umożliwia zatem ograniczenie ewentualnych strat. Może być jednak również zastosowana, gdy inwestycja osiągnie swój cel zyskowności. Wtedy odbywa się sprzedaż udziałów poprzez debiut giełdowy lub inne środki. 

Zastosowanie strategii wyjścia  

Powody stosowania strategii wyjścia obejmują zmiany na rynku, kwestie prawne, takie jak planowanie dziedziczenia czy decyzje osobiste, jak na przykład przejście na emeryturę. Nie są to jednak jedyne możliwe sytuacje. Exit strategy może być zastosowana również w celu: 

• Dążenia do zysku – przedsiębiorcy bardzo często stosują strategię wyjścia, aby odzyskać inwestycję, którą włożyli w spółkę. Ma to miejsce po osiągnięciu określonego celu zysku. W taki sposób działają m.in. anioły biznesu, czyli inwestorzy startupów. Sprzedaż pomaga im w osiągnięciu zysku i umożliwia płynne przejście do nowego projektu.  
• Zmniejszenia strat – niekiedy przedsiębiorstwa zaczynają przynosić straty. Mogą one wynikać z problemów prawnych czy złego zarządzania. Czasem na finanse spółki wpływa również dynamicznie zmieniający się rynek. W takiej sytuacji konieczne jest zastosowanie strategii wyjścia. Pomoże ona skutecznie zlikwidować straty, a nawet całkowicie zapobiec utracie inwestycji w spółkę.  
• Zapewnienia lepszej przyszłości przedsiębiorstwa – każdy właściciel, jak i inwestor chce zapewnić firmie sukces – od tego zależą ich reputacja i zyski, które mogą osiągnąć. Exit strategy pozwala przedsiębiorcom na zapewnienie płynnego przejścia nowym interesariuszom. 

Rodzaje exit strategy 

Strategię wyjścia można przeprowadzić na kilka sposobów, a wszystko zależy od jej rodzaju: 

Likwidacja 

Likwidacja to inaczej zamknięcie firmy, a następnie sprzedanie wszystkich aktywów do niej należących. Jest to najpopularniejszy rodzaj strategii wyjściowej. Likwidacja sprawdzi się w przypadku małych firm i niewielkich korporacji. Warto wiedzieć, że jest ona konieczna w przypadku spółki kapitałowej. Bez niej nie uda Ci się wykreślić spółki kapitałowej z rejestru. Wszelkie sposoby dotyczące prowadzenia likwidacji regulują przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1467)^[1].   

Zanim spółka zostanie całkowicie rozwiązania, otrzyma ona oznaczenie w likwidacji. W tym czasie ma ona nadal osobowość prawną. Jeśli spółka w likwidacji ma nad sobą wierzycieli, to pieniądze ze sprzedaży aktywów trafią prosto do nich. 

Fuzje i przejęcia 

Fuzja przedsiębiorstw to nic innego, jak połączenie firmy z inną spółką. Natomiast przejęcie to zakup pakietu kontrolnego w organizacji przez większego gracza – można powiedzieć, że bardziej dochodowego inwestora. Fuzje i przejęcia są bardzo atrakcyjne zarówno dla startupów, jak i dobrze prosperujących przedsiębiorstw. Oczywiście jest kilka rodzajów fuzji, a w tym fuzja pozioma, pionowa i koglomeratowa, która zachodzi, kiedy łączą się przedsiębiorstwa działające na dwóch, zupełnie różnych rynkach. 

Rynek widział już naprawdę wiele dobrych fuzji i przejęć – chociażby połączenie Della i EMCo o wartości 67 mln dolarów. Dobrym przykładem jest również przejęcie, które miało miejsce w 2015 roku – mowa o zakupie BG Group przez Royal Dutch Shell.  

Dziedziczenie  

Jest to strategia wyjścia, opierająca się na modelu, który zakłada utrzymanie przedsiębiorstwa w rękach danej rodziny. Jest to oczywiście działanie w dłuższej perspektywie. Na tym rodzaju strategii wyjścia opiera się wiele technik wdrażania bliskich, którzy mają przejąć nowe obowiązki. Założyciele przedsiębiorstwa szkolą najbliższych i doradzają im, aby zapewnić jak najefektywniejsze przejęcie zarządzania spółką.  

Mówiąc o dziedziczeniu, nie można zapomnieć o najbogatszym człowieku w Szwecji, czyli Stefanie Perssonie, który stał się właścicielem dobrze znanej marki H&M, znanej ze sprzedaży detalicznej odzieży. Nie założył on jednak tak potężnej firmy sam – odziedziczył on ją po swoim ojcu Erlingu Perssonie. Stefan przejął H&M w 1982 roku i do dziś pozostaje prezesem zarządu.  

Bankructwo  

Bankructwo firmy jest sytuacją, w której firma staje się niezdolna do uregulowania swoich zobowiązań wobec wierzycieli. W prawie upadłościowym określa się to jako niewypłacalność, która ma miejsce, gdy firma nie jest w stanie w terminie spłacić swoich zadłużeń pieniężnych. 

Według ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze, domniemywa się niewypłacalność, gdy opóźnienie w spłacie zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. Ponadto, uznaje się także, że dłużnicy, czyli osoby prawne lub jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznała zdolność prawną — stają się niewypłacalne, gdy ich zadłużenie przekracza wartość posiadanych przez nich aktywów i ta sytuacja utrzymuje się przez okres przekraczający 24 miesiące. 

Pierwsza oferta publiczna  

Pierwsza oferta publiczna (IPO) stanowi metodę, przez którą prywatna firma przechodzi proces upublicznienia poprzez sprzedaż swoich udziałów na rynku publicznym. W efekcie tego procesu inwestorzy, którzy nabywają te udziały, stają się akcjonariuszami spółki. 

Prawidłowo przeprowadzone IPO może przynieść znaczne korzyści zarówno właścicielom firm, jak i inwestorom. Dla właścicieli to często szansa na pozyskanie znacznych środków na rozwój działalności czy spłatę zadłużenia, a także na zwiększenie rozpoznawalności marki i prestiżu firmy. Dla inwestorów udział w IPO może stanowić okazję do zakupu udziałów w perspektywicznych firmach wczesnego etapu rozwoju, które mogą przynieść wysokie zyski w przyszłości. 

Znaczenie exit strategy  

Twoja firma funkcjonuje tak, jak powinna? Bardzo dobrze, ale nie oznacza to, że sukces będzie długotrwały. Niekiedy może dojść do załamania rynku lub branża zmieni się na skutek jakiegoś bodźca – dobrym przykładem jest wprowadzenie sztucznej inteligencji. Właśnie dlatego tak ważne jest, aby każde przedsiębiorstwo posiadało exit strategy. Jeśli nie jesteś przekonany, to jest kilka powodów, dla których warto poświęcić chwilę na takie działanie:  

• Eliminacja stresujących sytuacji – sprzedaż czy maksymalizacja zysków z inwestycji jest dość emocjonalna. Możesz jednak uniknąć wielu nieprzyjemnych odczuć, kiedy dokładnie określisz plan wyjścia. Zabezpieczy Cię on przed podejmowaniem pośpiesznych decyzji i pozwoli zrealizować zysk.  
• Wyznaczanie celu – skorzystanie ze strategii wyjścia pozwoli Ci na przemyślane podejmowanie przyszłych, strategicznych decyzji, a dodatkowo ułatwi wyznaczanie celów. Spójrz na przykładzie startupu. Jego inwestorzy uzgodnili, że cena wykupu będzie wynosić kwotę X. Kiedy przedsiębiorstwo osiągnie ten cel, inwestorzy wykorzystają strategię wyjścia.  
• Zabezpieczenie przed nieoczekiwanymi zdarzeniami – różne sytuacje mogą wydarzyć się podczas prowadzenia firmy. Należy być dokładnie przygotowanym. Co zrobisz, kiedy Twoje sprawy nie pójdą zgodnie z planem? Nie wiesz, kiedy pojawi się choroba, Twój wspólnik zrezygnuje z projektu czy rynek przestanie się rozwijać, a popyt spadnie. Takie sytuacje wymagają planowania z wyprzedzeniem, na co pozwala m.in. exit strategy.