Distress investing – czym jest inwestowanie w zagrożone aktywa?

Distress investing to strategia dla odważnych, poszukujących okazji tam, gdzie inni widzą tylko kryzys. Jak ta sztuka wyławiania wartości z trudności finansowych firm pozwala przekuć ryzyko w rentowność?

Z tego artykułu dowiesz się:

• Czym jest distress invesitng?
• Jakie są cechy charakterystyczne distress invesitngu?
• Jakie są rodzaje distress invesitngu?
• Jakie są etapy distress invesitngu?
• Jakie są dobre praktyki w zakresie distress invesitngu?
• Jakie są ograniczenia distress invesitngu?
• Jakie są korzyści z distress invesitngu?

Distress investing – definicja

Distress investing (dosłownie „inwestowanie w kłopoty”, wobec firm stosujących tego typu taktykę inwestycyjną stosuje się czasami określenie „fundusze-sępy”) to strategia inwestycyjna, polegająca na zakupie aktywów firm znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej np. tych, które złożyły wniosek o upadłość lub są bliskie bankructwa. Celem jest zakup aktywów po cenach znacząco niższych od ich rzeczywistej wartości, z nadzieją na osiągnięcie zysku, gdy sytuacja finansowa firmy się poprawi lub zostanie przeprowadzona restrukturyzacja. Wiąże się to zarówno z wysokim ryzykiem, jak i potencjałem na wysokie zyski.

Distress investing to strategia inwestycyjna, polegająca na zakupie aktywów firm znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej, ale z potencjałem na odwrócenie ich losów i generowanie wysokich zysków.

Definicja distress investing

Historia distress investing sięga początków rynków finansowych, ale jako wyraźnie zdefiniowana strategia zyskała na popularności w latach 90. XX wieku, kiedy to inwestorzy, tacy jak Warren Buffett czy firmy specjalizujące się w inwestycjach w zagrożone aktywa, takie jak Oaktree Capital Management, zaczęli publicznie mówić o swoich sukcesach w tym obszarze. Wzrost zainteresowania tym typem inwestycji nastąpił po kryzysach finansowych, które stworzyły więcej możliwości zakupu niedowartościowanych aktywów. Na przestrzeni lat taktyka ta ewoluowała, obejmując nie tylko zakup długu niewypłacalnych firm, lecz także ich akcji, a nawet całych przedsiębiorstw^{[1] [2]}.

Cechy charakterystyczne distress investingu

Distress investing odróżnia się od innych podejść następującymi cechami:

• Podstawą distress investing jest identyfikacja i zakup aktywów (takich jak dług czy akcje) firm znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej, często wycenianych poniżej ich rzeczywistej wartości ze względu na problemy finansowe czy prawne. Inwestorzy liczą, że aktywa te odzyskają wartość po rozwiązaniu problemów.
• Distress investing charakteryzuje się wyższym poziomem ryzyka, ponieważ inwestycje dotyczą firm w kryzysie, które mogą ostatecznie zbankrutować. Wiąże się z tym jednak potencjał uzyskania znacznie wyższych wartości ROI, jeśli firma skutecznie przejdzie przez restrukturyzację czy poprawi swoją sytuację finansową.
• Skuteczne distress investing wymaga dogłębnej analizy fundamentalnej, aby zrozumieć przyczyny problemów firmy i ocenić jej potencjał do odwrócenia negatywnych trendów. Inwestorzy stosujący tę metodę muszą analizować bilanse, rachunki zysków i strat, a także rozumieć branżę i konkurencję.
• Inwestorzy muszą posiadać szeroką wiedzę z zakresu prawa upadłościowego i procesów restrukturyzacyjnych. Dzięki niej można znaleźć potencjalne ścieżki wyjścia z inwestycji i efektywniej negocjować warunki w procesie restrukturyzacji.
• Inwestycje w zagrożone aktywa często wymagają długoterminowego zaangażowania. Proces restrukturyzacji lub odwrócenia negatywnych trendów w firmie może trwać lata, więc inwestorzy muszą być przygotowani na cierpliwe oczekiwanie na realizację zysków.
• Inwestorzy często biorą aktywny udział w procesie restrukturyzacji (m.in. poprzez negocjacje z wierzycielami, udział w komitetach wierzycieli czy nawet przejęcie kontroli nad zarządem firmy), aby zabezpieczyć swoje inwestycje i maksymalizować zyski.
• Distress investing uważa się za strategię inwestycyjną bardziej złożoną i wymagającą specjalistycznej wiedzy niż inne. Sukces w tej dziedzinie wymaga nie tylko finansowej i prawnej erudycji, lecz także zdolności do przewidywania i adaptacji do szybko zmieniających się warunków rynkowych.

Rodzaje distress investingu

Oto niektóre z głównych rodzajów distress investing:

• Inwestycje w dług polegają na zakupie długu przedsiębiorstw, znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej, w tym obligacji korporacyjnych czy kredytów bankowych, po cenie niższej niż ich nominalna wartość. Gdy firma odzyska wypłacalność, pozwoli to na pełną spłatę długu lub jego zamianę na inne wartości (np. udziały w kapitale), co może przynieść zysk.
• Inwestycje w akcje polegają na zakupie akcji firm, które znalazły się w trudnej sytuacji finansowej lub złożyły wniosek o upadłość. Chociaż uważa się je za bardziej ryzykowne niż inwestycje w dług (ponieważ akcjonariusze są na końcu kolejki w przypadku likwidacji aktywów), mogą oferować wyższe zyski, jeśli firma skutecznie się zrestrukturyzuje.
• Kupno aktywów z upadłości polega na identyfikacji i zakupie konkretnych aktywów (takich jak nieruchomości, urządzenia, patenty) od firm w upadłości. Można je nabyć po znacznie niższych cenach, co daje inwestorom możliwość osiągnięcia zysku z ich późniejszej sprzedaży lub wykorzystania w innych przedsięwzięciach.
• Inwestycje w sytuacje specjalne obejmują szeroki zakres strategii, skupiających się na firmach doświadczających unikalnych wyzwań finansowych lub operacyjnych, które niekoniecznie są bliskie upadłości. Może to obejmować rekapitalizację, akwizycje, spin-offy lub restrukturyzację zadłużenia.
• Loan-to-Own (dosłownie „pożyczka na własność”) to strategia polegająca na zakupie znaczącej ilości długu firmy w trudnej sytuacji w celu jego konwersji na kontrolny pakiet akcji w ramach procesu restrukturyzacji. Inwestorzy często dążą do przejęcia kontroli nad firmą i jej restrukturyzacji, aby zwiększyć jej wartość i osiągnąć zysk ze swojej inwestycji.
• Inwestycje w zagrożone nieruchomości skupiają się na zakupie nieruchomości komercyjnych lub mieszkalnych, które straciły na wartości z powodu trudności finansowych właściciela, błędów w zarządzaniu czy zmian w otoczeniu ekonomicznym. Po przeprowadzeniu remontów można odsprzedać je w wyższej cenie.

Etapy distress investingu

Na początku procesu distress investing prowadzi się wstępną selekcję potencjalnych inwestycji, co wymaga analizy rynku w poszukiwaniu firm doświadczających trudności. Inwestorzy muszą ocenić, czy problemy firm są krótkoterminowe i odwracalne, czy może mają głębsze przyczyny, które mogą uniemożliwić odzyskanie stabilności finansowej.

Następnie inwestorzy przechodzą do etapu dogłębnej analizy wyselekcjonowanych firm, skupiając się na ich bilansach, rachunkach zysków i strat, strukturze kapitałowej, a także na branży i konkurencji. Pomaga to ocenić potencjalną wartość firmy po restrukturyzacji oraz zidentyfikować kluczowe ryzyka związane z inwestycją. Ważne jest również zrozumienie aspektów prawnych, które mogą wpłynąć na proces inwestycyjny i potencjalne strategie wyjścia.

Kolejnym etapem jest zakup zagrożonych aktywów, w cenie odzwierciedlającej ich obecne ryzyko, ale także potencjał wzrostu wartości. Często wymaga to negocjacji z obecnymi wierzycielami, właścicielami akcji lub samą firmą w celu uzyskania korzystnych warunków.

Po przejęciu aktywów inwestorzy biorą aktywny udział w restrukturyzacji firmy, której celem jest nie tylko odzyskanie stabilności przez firmę, lecz także zwiększenie jej wartości na przyszłość. Ostatnim etapem jest realizacja zysków z inwestycji, co może nastąpić poprzez sprzedaż udziałów w firmie po jej restrukturyzacji, zamianę długu na kapitał własny lub inną formę wyjścia, która pozwala na zrealizowanie zysku. Czas potrzebny na przeprowadzenie całego procesu może być długi i zależy od czynników, takich jak skomplikowanie sytuacji firmy czy warunki rynkowe.

Dobre praktyki w zakresie distress investingu

Stosowanie strategii distress investing wymaga ścisłego przestrzegania pewnych dobrych praktyk:

• Podstawą sukcesu jest zrozumienie przyczyn trudności finansowych firmy oraz ocena jej potencjalnej zdolności do odwrócenia problemów. W tym celu należy przeprowadzić dogłębną analizę finansową, operacyjną i strategiczną, włączając w to analizę bilansów, rachunków zysków i strat, struktury kapitału, a także branży i konkurencji. Due diligence pozwala nie tylko zidentyfikować potencjalne inwestycje, lecz także ocenić ryzyko i potencjalny zwrot.
• Inwestowanie w firmy w trudnej sytuacji finansowej wymaga od inwestorów gruntownego zrozumienia ryzyka związanego z każdą inwestycją, w tym prawnego, operacyjnego i rynkowego. Inwestorzy powinni również rozważyć scenariusze najgorsze i najlepsze, planując strategie wyjścia z inwestycji w różnych warunkach rynkowych.
• Efektywne stosowanie strategii distress investing wymaga specjalistycznej wiedzy w zakresie prawa upadłościowego, finansów korporacyjnych, restrukturyzacji i zarządzania zmianami. Wielu inwestorów współpracuje z doradcami prawnymi, konsultantami restrukturyzacyjnymi i innymi ekspertami, aby zwiększyć swoje szanse na sukces.
• Inwestorzy często odgrywają aktywną rolę w procesie restrukturyzacji firmy, a ich zaangażowanie może przyczynić się do lepszego zarządzania ryzykiem i zwiększenia potencjału zysku z inwestycji.
• Distress investing to strategia długoterminowa. Proces restrukturyzacji firmy może trwać lata, więc nie należy poddawać się chwilowym trudnościom i pamiętać o perspektywie strategicznej.
• Inwestowanie w firmy w trudnej sytuacji wiąże się z odpowiedzialnością społeczną (CSR) i etyczną. Inwestorzy powinni podejmować decyzje wspierające nie tylko ich interesy finansowe, lecz także pracowników, wierzycieli i innych zainteresowanych stron.
• Inwestorzy muszą być elastyczni i gotowi do dostosowania strategii w odpowiedzi na zmienne warunki rynkowe, regulacje prawne czy sytuacje w samych firmach.

Ograniczenia distress investingu

Jednym z głównych ograniczeń inwestowania w zagrożone aktywa jest wysoki poziom ryzyka. Wynika ono nie tylko z możliwości niewypłacalności firmy, lecz także niepewności co do wyników procesu restrukturyzacji oraz zmienności warunków rynkowych.

Innym wyzwaniem jest konieczność posiadania specjalistycznej wiedzy i doświadczenia w zakresie analizy finansowej, prawa upadłościowego oraz procesów restrukturyzacyjnych, co dla wielu inwestorów może być trudną do pokonania barierą.

Distress investing wymaga od inwestorów cierpliwości i gotowości do długotrwałego zaangażowania kapitału, co może nie być odpowiednie dla osób, poszukujących szybkich zysków lub mających krótkoterminowe cele inwestycyjne.

Nie wolno też zapominać, że w niektórych jurysdykcjach procesy upadłościowe i restrukturyzacyjne są ściśle regulowane, co może wpływać na możliwości inwestycyjne i strategie wyjścia.

Distress investing może być też postrzegany jako wykorzystywanie trudnej sytuacji firm i ich pracowników, co rodzi pytania dotyczące odpowiedzialności społecznej i etycznych aspektów takich inwestycji.

Sukces w distress investing jest w dużym stopniu zależny od wyboru właściwego momentu. Inwestorzy muszą umiejętnie ocenić, kiedy firma osiągnęła najniższą wartość, kiedy należy zakupić aktywa, a także przewidzieć moment odbicia rynkowego. Błędy w ocenie mogą prowadzić do dużych strat.

Korzyści z distress investingu

Distress investing wyróżnia się potencjałem osiągnięcia wysokich zysków. Jeśli inwestorzy są w stanie dokładnie ocenić potencjał firmy do odzyskania stabilności finansowej i operacyjnej, mogą po pomyślnej restrukturyzacji lub pokonaniu trudności zanotować znaczne zyski.

Distress investing może współistnieć z innymi strategiami inwestycyjnymi, tworząc złożone portfele inwestycyjne. Inwestorzy mogą równoważyć wysokie ryzyko związane z tego typu inwestycjami poprzez włączenie do swojego portfela inwestycji o niższym ryzyku, takich jak obligacje skarbowe czy akcje firm o solidnych fundamentach.

Distress investing odgrywa unikalną rolę w ekosystemie finansowym, oferując kapitał i możliwości restrukturyzacji dla firm, które inaczej mogłyby nie przetrwać. Działa to na korzyść nie tylko inwestorów i firm, lecz może także zapobiec negatywnym skutkom ekonomicznym, takim jak utrata miejsc pracy czy mniejsza konkurencja na rynku. W ten sposób ta strategia inwestycyjna wchodzi w symbiotyczne relacje z rynkiem, pełniąc ważną funkcję w jego ekosystemie.