Czarny PR – co to jest, metody i konsekwencje

Każdy przedsiębiorca wie, jak trudno jest uzyskać pozytywny wizerunek. Szczególnie w czasach nieprawdziwych informacji, które docierają do konsumentów z każdej strony. Na drodze do budowania autorytetu i lojalnej bazy klientów stoi również czarny PR.

Z tego artykułu dowiesz się o nim więcej, a dokładnie: 

• Czym jest czarny PR?
• Jakie są cele czarnego PR-u?
• Jakie są metody czarnego PR-u?
• Jakie są konsekwencje Black Public Relations?

Czarny PR – definicja 

Czarny PR to działania, które mogą obejmować podkreślanie rzeczywistych lub fikcyjnych słabości innych marek, co sprawia, że własne produkty lub usługi wydają się bardziej atrakcyjne. Czarny PR wykorzystuje różne metody – od dyskretnych do jawnie agresywnych, by zaszkodzić wizerunkowi konkurentów.

Czarny PR (Dark PR) to technika marketingowa, polegająca na planowym niszczeniu reputacji konkurencji.

Definicja czarnego PR

Praktyka ta wyewoluowała i zyskała popularność na całym świecie, choć jej korzenie sięgają marketingu w Rosji. Czarny PR może przyjmować różne formy, od manipulacji informacjami po szerzenie nieprawdziwych plotek, a jego celem jest zawsze osłabienie pozycji konkurenta na rynku.

Cele czarnego PR-u

Celem techniki Dark Public Relations jest przede wszystkim stworzenie negatywnego wizerunku konkurencyjnego produktu lub usługi. Działania te mają na celu bezpośrednie osłabienie pozycji konkurenta poprzez zniszczenie jego reputacji. Eksperci stosujący czarny PR dążą również do kształtowania negatywnych postaw wśród konsumentów, co może skutkować zmniejszeniem ich zaufania i lojalności wobec marki przeciwnika. Ostatecznie, przez zdyskredytowanie konkurencji, firma stosująca Dark PR może zyskać nowych klientów, którzy przechodzą na jej stronę.

Chociaż metody czarnego PR są różnorodne, często stosuje się je wobec osób publicznych, takich jak politycy, biznesmeni, założyciele startupów czy prezesi dużych firm. Działania te nie omijają również popularnych działaczy społecznych czy influencerów, którzy ze względu na swoją widoczność i wpływ, stają się łatwymi celami negatywnych kampanii.

Metody czarnego PR-u 

Techniki czarnego PR wykorzystują różnorodne metody manipulacji informacjami, aby zaszkodzić konkurencji. Jedną z nich jest publikowanie negatywnych recenzji produktów, co wpływa na publiczną percepcję oferty konkurencji, a tym samym obniża jej sprzedaż. Inną często stosowaną techniką jest ogłaszanie wewnętrznych dokumentów firmowych, co może pochodzić od obecnych lub byłych pracowników i ma na celu podważenie wiarygodności firmy.

Pochwała wsteczna 

Pochwała wsteczna to subtelna, ale potężna technika czarnego PR, która polega na wydawaniu komplementów w taki sposób, że zamiast pozytywnie wzmacniać wizerunek osoby czy produktu, faktycznie go podważa. To rodzaj ironicznej pochwały, która na pierwszy rzut oka wydaje się być autentycznym komplementem, ale w rzeczywistości ma na celu ośmieszenie lub zdyskredytowanie odbiorcy.

Technika ta wykorzystuje złożoną dynamikę komunikacji, gdzie nadmierna czy przesadna pochwała zostaje użyta do podkreślenia i uwypuklenia niedociągnięć lub negatywnych cech produktu, firmy czy osoby. Przykładem może być sytuacja, w której konkurencyjna firma chwali produkt przeciwnika za cechę, która jest powszechnie uważana za niepożądaną, lub wyolbrzymia drobną zaletę w sposób, który sugeruje, że inne, ważniejsze cechy, mogą być niedostateczne.

Pochwała wsteczna jest szczególnie skuteczna, ponieważ może być trudna do bezpośredniego zakwestionowania bez ryzyka wyglądania na nieświadomego ironii lub zbyt poważnie traktującego oczywisty żart. Dzięki swojej subtelności, technika ta może umożliwić atakującemu przemyślenie i dokładne zaplanowanie przekazu, który pozornie jest pozytywny, ale ma za zadanie podważyć pozycję konkurencji.

Technika przesady 

Technika przesady w czarnym PR to metoda, która polega na wyolbrzymieniu pewnych aspektów produktu lub usługi konkurencji w taki sposób, aby wywołać negatywne skojarzenia wśród konsumentów. Celem jest przekształcenie nawet najmniejszych, nieistotnych wad lub cech w dużo większe i bardziej szkodliwe problemy.

Przykładem zastosowania tej techniki może być podkreślanie nieznaczącej wady produktu, takiej jak skomplikowana instrukcja obsługi, i przedstawienie jej jako ogromnego problemu, który może zniechęcić użytkowników.

Metoda „podwójnej publiczności” 

Metoda „podwójnej publiczności” w czarnym PR to zaawansowana strategia komunikacji, która polega na kierowaniu przekazu w taki sposób, aby wywołać określone reakcje u dwóch różnych grup odbiorców jednocześnie. Celem jest stworzenie sytuacji, w której jedna grupa reaguje bezpośrednio na przekaz, a ich reakcja z kolei wywołuje zamierzony efekt u drugiej grupy.

W praktyce może to wyglądać na przykład tak: firma A publikuje informacje lub materiały reklamowe, które są skierowane do konkretnej grupy odbiorców (np. młodych profesjonalistów), ale jednocześnie są one zaprojektowane w taki sposób, aby wywołać reakcję (np. kontrowersje) wśród innej grupy (np. starszych konsumentów). Te kontrowersje są następnie szeroko omawiane w mediach lub wśród publiczności, co skutkuje zwróceniem uwagi na markę lub produkt firmy A przez obie grupy, ale z różnych powodów.

Istotą tej techniki jest manipulowanie odbiorem informacji tak, aby wywołać pożądaną reakcję u jednej grupy, która z kolei wpłynie na percepcję i zachowania innej grupy. Metoda ta jest szczególnie skuteczna w mediach społecznościowych, gdzie różne segmenty odbiorców mogą łatwo interagować i reagować na te same treści, co zwiększa zasięg i wpływ pierwotnego przekazu.

Metoda sztucznego problemu

Technika sztucznego problemu w czarnym PR to metoda polegająca na kreowaniu fikcyjnych lub przesadzonych problemów związanych z produktem, usługą, czy nawet całymi firmami, mająca na celu skłonienie odbiorców do negatywnego postrzegania danej marki. Celem jest wywołanie wątpliwości, niepewności lub lęku, co może zniechęcić potencjalnych klientów od zakupu lub współpracy.

Przykładowo, konkurencyjna firma może rozpowszechniać informacje sugerujące, że produkt rywala ma wady techniczne, które mogą być niebezpieczne dla użytkowników, mimo że takie wady nie istnieją. Może także insynuować, że produkt został źle oceniony przez instytucje regulacyjne lub że firma ma problemy z zaopatrzeniem, co stwarza obraz niestabilności i niskiej jakości.

Kreowanie sztucznego problemu może być szczególnie szkodliwe, ponieważ nawet jeśli informacje te zostaną później obalone jako nieprawdziwe, pierwsze wrażenie może mieć długotrwałe negatywne skutki dla postrzeganej wartości marki i zaufania konsumentów. Często taka dezinformacja jest rozpowszechniana przez anonimowe źródła lub za pośrednictwem platform, które nie wymagają weryfikacji faktów, co dodatkowo utrudnia obronę przez firmę atakowaną w ten sposób.

Konsekwencje black Public Relations

Czarny PR, choć skuteczny w krótkim czasie, wiąże się z poważnymi ryzykami prawno-karnymi, szczególnie jeśli obejmuje rozpowszechnianie fałszywych lub szkalujących informacji. W takich przypadkach osoby lub podmioty odpowiedzialne za te działania mogą być pociągnięte do odpowiedzialności prawnej.

Przepisy dotyczące zniesławienia, ochrony dóbr osobistych czy naruszenia dobrego imienia mogą skutkować wszczęciem postępowań sądowych przeciwko sprawcom czarnego PR-u. Konsekwencje takich działań zazwyczaj obejmują wysokie kary pieniężne, które mają na celu rekompensatę za wyrządzone szkody. W niektórych jurysdykcjach możliwe jest również pociągnięcie do odpowiedzialności karnej, co może wiązać się z dalszymi sankcjami, a w tym ograniczeniem wolności.

Osoby lub firmy, które stały się celami takich działań, często decydują się na przeciwdziałanie poprzez własne kampanie public relations. Celem takich działań jest nie tylko obrona przed negatywnymi skutkami czarnego PR-u, lecz także odbudowa zaufania i wizerunku marki w oczach opinii publicznej. Taka odpowiedź jest kluczowa, aby zminimalizować długoterminowe szkody wywołane przez negatywne kampanie.