Broker – kto to jest i czym się zajmuje?

Dzięki brokerom rynki finansowe (ale także inne) działają jak dobrze naoliwione maszyny. Czym zajmują się brokerzy i jak pomagają inwestorom w realizacji ich celów inwestycyjnych?

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• Kim są brokerzy?
• Jakie umiejętności powinien posiadać broker?
• Jakie są rodzaje brokerów?
• Jakie przepisy prawa regulują działalność brokerów?
• Jakie są zależności między brokerem a maklerem?
• Jakie są zarobki brokerów?
• Jaka jest rola brokerów?

Broker – definicja

Broker to osoba lub firma pośrednicząca w transakcjach między kupującym a sprzedającym na różnych rynkach, takich jak rynek finansowy, nieruchomości czy ubezpieczeń. Oferują oni swoje usługi zarówno inwestorom indywidualnym, jak i inwestorom instytucjonalnym, pomagając im w zakupie, sprzedaży i zarządzaniu aktywami^[1]. Brokerzy działają na zlecenie swoich klientów, a ich główne zadania to znalezienie najkorzystniejszych ofert oraz doradztwo w sprawach związanych z inwestycjami. W zamian pobierają prowizje lub opłaty^[2].

Broker to osoba lub firma pośrednicząca w transakcjach między kupującymi a sprzedającymi na różnych rynkach.

Definicja brokera

Choć działalność podobna do brokerskiej była prowadzona już w czasach starożytnych i w średniowieczu (słowo broker pochodzi od starofrancuskiego broceur, które oznaczało drobnego handlarza, ale możliwe też, że pochodzi od innego starofrancuskiego słowa – brocheor, które oznaczało handlarza winem^[3]), historia brokerów jest ściśle powiązana z historią giełd papierów wartościowych oraz rynków finansowych.

Można powiedzieć, że początkiem działalności brokerskiej było powstanie w 1602 roku w Amsterdamie pierwszej oficjalnej giełdy papierów wartościowych. Innym znaczącym wydarzeniem było powstanie nowojorskiej giełdy papierów wartościowych, która rozpoczęła działalność 17 maja 1792 roku, kiedy to 24 brokerów podpisało Buttonwood Agreement pod platanem na Wall Street^{[4] [5]}.

W XIX wieku rozwój przemysłu w USA zwiększył zapotrzebowanie na kapitał, co spowodowało wzrost liczby brokerów i ich znaczenie. W 1934 roku, po krachu na giełdzie w 1929 roku, utworzono amerykańską Komisję Papierów Wartościowych i Giełd (SEC) w celu regulacji rynku i ochrony inwestorów, a także wprowadzono regulacje w zawodzie brokera^[6].

Umiejętności brokera

Broker powinien posiadać różnorodne umiejętności, zarówno miękkie, jak i twarde. Przede wszystkim powinien wyróżniać się rozwiniętymi umiejętnościami analitycznymi, żeby skutecznie analizować rynki, trendy branżowe i dane finansowe. W tym kontekście przyda się również znajomość narzędzi analitycznych i platform tradingowych – połączenie umiejętności i znajomości programów pomaga podejmować przemyślane decyzje inwestycyjne.

Brokerzy muszą porozumiewać się z klientami i prowadzić negocjacje w ich imieniu, więc nie powinni mieć problemów z komunikacją interpersonalną. Broker musi umieć jasno przekazywać informacje klientom, tłumaczyć im złożone kwestie finansowe w zrozumiały sposób oraz utrzymywać dobre relacje z innymi graczami na rynku.

Zawód brokera jest zawodem regulowanym, więc musi on znać aktualne przepisy i regulacje, a także normy branżowe. Wiedza w tym zakresie powinna obejmować zarówno przepisy krajowe, jak i międzynarodowe. Wespół ze znajomością przepisów powinna iść wysoka etyka zawodowa.

Choć praca brokera jest kojarzona głównie z rynkami kapitałowymi i finansowymi, również inne rynki, na których działają brokerzy – np. nieruchomości czy transportu – mogą wyróżniać się sporą intensywnością i dużym ryzykiem. Z tego powodu dobry broker powinien umieć zarządzać ryzykiem. Jednocześnie powinien być elastyczny, żeby szybko dopasować swoje działania do zmian na rynku i w strategii inwestycyjnej klienta.

Rodzaje brokerów

Brokerzy działają w wielu różnych branżach i specjalizacjach, oferując różnorodne usługi. Oto główne typy brokerów:

• Brokerzy giełdowi zajmują się kupnem i sprzedażą akcji oraz innych papierów wartościowych na giełdach. Ich zadania obejmują realizację zleceń klientów na zakup lub sprzedaż akcji, analizę rynkową, doradztwo inwestycyjne oraz zarządzanie portfelem inwestycyjnym klientów.
• Brokerzy nieruchomości specjalizują się w pośrednictwie w transakcjach kupna, sprzedaży i wynajmu nieruchomości. Zajmują się badaniem rynku nieruchomości, oceną wartości rynkowej, doradztwem w zakresie sprzedaży, kupna lub wynajmu, negocjacjami warunków transakcji oraz przygotowywaniem i finalizowaniem umów kupna-sprzedaży.
• Brokerzy ubezpieczeniowi pomagają klientom w znalezieniu odpowiednich polis ubezpieczeniowych. Pomagają klientom wybrać polisy, analizują dostępne oferty i doradzają w wyborze najkorzystniejszych warunków. Ich zadania obejmują także negocjowanie warunków z towarzystwami ubezpieczeniowymi oraz pomoc w procesie składania wniosków i roszczeń ubezpieczeniowych
• Brokerzy walutowi umożliwiają handel walutami na rynku Forex – analizują rynek, a także wykonują zlecenia kupna i sprzedaży par walutowych na zlecenie klientów.
• Brokerzy towarowi działają podobnie do brokerów walutowych, ale pośredniczą w transakcjach dotyczących surowców, takich jak złoto, ropa naftowa, zboża czy metale. Pomagają inwestorom handlować m.in. kontraktami terminowymi i opcjami.
• Brokerzy hipoteczni współpracują z bankami i innymi instytucjami finansowymi, aby znaleźć najkorzystniejsze warunki kredytowania dla swoich klientów.
• Brokerzy transportowi łączą przewoźników z nadawcami towarów, negocjują stawki przewozowe i koordynują logistykę transportu.
• Brokerzy danych zbierają, analizują i sprzedają dane dotyczące konsumentów i firm, które wykorzystuje się w celach marketingowych, analitycznych i biznesowych.

Działalność brokerów a prawo

Brokerzy działający w Polsce podlegają regulacjom Komisji Nadzoru Finansowego (KNF), która nadzoruje działalność maklerską oraz dba o przestrzeganie zasad uczciwego obrotu i ochrony interesów inwestorów. Działalność brokerów giełdowych reguluje także ustawa o obrocie instrumentami finansowymi, która określa zasady dotyczące prowadzenia rachunków maklerskich, przechowywania aktywów klientów oraz obowiązków informacyjnych wobec klientów. Muszą więc uzyskać odpowiednie licencje i zezwolenia, aby legalnie prowadzić działalność^[7].

Brokerzy nieruchomości w Polsce również podlegają regulacjom prawnym. Muszą oni spełniać określone wymagania dotyczące kwalifikacji zawodowych, takie jak ukończenie odpowiednich kursów i zdobycie licencji. Działalność brokerów nieruchomości regulują przepisy kodeksu cywilnego oraz ustawa o gospodarce nieruchomościami, które określają zasady pośrednictwa w obrocie nieruchomościami, w tym obowiązki dotyczące zawierania umów pośrednictwa oraz ochrony interesów stron transakcji^[8].

Brokerzy ubezpieczeniowi są regulowani przez ustawę o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, która wymaga od nich posiadania odpowiednich licencji i spełniania wymogów dotyczących kwalifikacji zawodowych. Muszą także przestrzegać zasad dotyczących ochrony danych osobowych i przejrzystości w relacjach z klientami^[9].

Broker a makler

Broker i makler to terminy często używane zamiennie, jednak istnieją między nimi subtelne różnice, zwłaszcza w polskim kontekście. Broker to pojęcie szersze – obejmuje ono wszystkie osoby i firmy, które pośredniczą w transakcjach między kupującymi a sprzedającymi na różnych rynkach, takich jak rynek finansowy, nieruchomości czy ubezpieczeń. Maklera też można traktować jako brokera, ale działającego głównie na rynku papierów wartościowych.

Maklerzy zajmują się realizacją zleceń kupna i sprzedaży akcji oraz innych instrumentów finansowych na giełdach. W Polsce muszą posiadać odpowiednie licencje i zdać egzaminy regulowane przez Komisję Nadzoru Finansowego, co formalizuje ich uprawnienia do działania na rynku kapitałowym. W praktyce maklerzy pracują dla domów maklerskich, które mogą być częścią większych instytucji finansowych, np. banków.

Brokerzy, w szerszym sensie, mogą obejmować również osoby i firmy działające na innych rynkach – nieruchomości, ubezpieczeń czy towarów. Podobnie jak maklerzy pośredniczą w transakcjach, ale specyfika ich działalności może różnić się w zależności od sektora.

Zarobki brokerów

Zarobki brokerów w Polsce są zróżnicowane w zależności od specjalizacji oraz doświadczenia. Brokerzy ubezpieczeniowi mogą zarabiać średnio około 7940 zł brutto miesięcznie, co daje około 5720 zł netto. Wynagrodzenia w tej branży wahają się od 5420 zł brutto dla osób początkujących do ponad 12 000 zł brutto miesięcznie dla najbardziej doświadczonych specjalistów^[10].

Formy rozliczeń w pracy brokerów obejmują zazwyczaj stałe wynagrodzenie podstawowe plus prowizje zależne od liczby i wartości przeprowadzonych transakcji – prowizje mogą stanowić znaczną część ich dochodów, szczególnie w przypadku brokerów nieruchomości czy finansowych, ale ich dokładna wysokość zależy od branży i polityki firmy, dla której broker pracuje.

Brokerzy finansowi, zwłaszcza pracujący na giełdzie, często korzystają z dodatkowych premii za osiągnięcie celów sprzedażowych lub wyników inwestycyjnych. Także brokerzy nieruchomości mogą otrzymywać premie za finalizację sprzedaży lub wynajmu.

Rola brokerów

Brokerzy pośredniczą między kupującymi i sprzedającymi w zawieraniu i finalizacji transakcji. Dzięki swojej wiedzy i umiejętnościom, ale przede wszystkim codziennej pracy, można ich traktować jako jeden z filarów rynku – zarówno finansowego, jak i innych, takich jak nieruchomości, transport czy analiza danych. Bez nich inwestorzy mogliby mieć trudności w inwestowaniu i zarządzaniu swoimi portfelami inwestycyjnymi, a także w analizach rynkowych i marketingowych. Brokerzy są jednym z niezbędnych mechanizmów współczesnego rynku, a ich działalność przyczynia się do jego efektywności i przejrzystości rynku, co pomaga klientom osiągać cele inwestycyjne i biznesowe.