Umowa barterowa z influencerem – co to jest i na czym polega?

Barter to popularna forma współpracy z influencerami, ale też pułapka, jeśli nie zabezpieczysz jej odpowiednimi zapisami. Na czym polega umowa barterowa z influencerem, jak ją sporządzić i jak uniknąć problemów podatkowych oraz reputacyjnych?

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• Czym jest umowa barterowa z influencerem?
• Czym umowa barterowa z influencerem różni się od innych rodzajów umów?
• Jak powinna wyglądać umowa barterowa z influencerem?
• Jak powinien wyglądać wzór umowy barterowej z influencerem?
• Jak rozliczyć umowę barterową z influencerem?

Najważniejsze informacje:

• Umowa barterowa z influencerem to porozumienie, w ramach którego influencer wykonuje działania promocyjne w zamian za świadczenie niepieniężne – np. produkt lub usługę. Umowa reguluje zasady współpracy, zakres świadczeń, terminy publikacji oraz obowiązki stron bez przekazywania wynagrodzenia pieniężnego.
• Umowa barterowa różni się formą rozliczenia – nie zawiera płatności pieniężnej, lecz wymianę świadczeń rzeczowych. Mimo to, podobnie jak inne umowy, reguluje obowiązki, prawa autorskie i wizerunek. Tak samo podlega przepisom podatkowym, a treści promocyjne nie mogą stanowić ukrytej reklamy.
• Umowa barterowa powinna zawierać dane stron, opis świadczenia niepieniężnego wraz z wartością, zakres działań promocyjnych, harmonogram publikacji, obowiązki influencera, sposób oznaczenia treści, warunki wykorzystania wizerunku, postanowienia dotyczące poufności, kar umownych i zakończenia współpracy oraz formę rozliczenia.
• Wzór umowy barterowej to dokument zawierający konkretne świadczenia rzeczowe, obowiązki promocyjne influencera, terminy publikacji, wartość świadczenia barterowego, sposób potwierdzenia odbioru, zapisy o oznaczeniach reklamowych, wykorzystaniu treści i wizerunku oraz klauzule zabezpieczające interesy obu stron współpracy.
• Umowę barterową należy rozliczyć według wartości rynkowej świadczenia. W przypadku influencera prowadzącego działalność konieczne jest wykazanie przychodu. Dla osoby fizycznej zleceniodawca musi zgłosić wartość świadczenia do urzędu skarbowego i ewentualnie pobrać zaliczkę na podatek dochodowy.

Umowa barterowa z influencerem – definicja

Umowa barterowa z influencerem to cywilnoprawne porozumienie, w ramach którego influencer świadczy usługi promocyjne w zamian za otrzymanie świadczenia niepieniężnego – najczęściej w postaci produktów, usług lub innych korzyści rzeczowych. Strony ustalają wzajemne zobowiązania bez udziału pieniędzy, a wartość świadczeń powinna zostać oszacowana i jasno określona w treści umowy.

Umowa barterowa z influencerem to forma współpracy, w której influencer w zamian za otrzymany produkt lub usługę świadczy działania promocyjne, bez rozliczenia pieniężnego, ale z obowiązkiem oznaczania treści jako reklamowych.

Definicja umowy barterowej z influencerem

Z perspektywy prawa umowa barterowa nie stanowi osobnego typu umowy nazwanej – najczęściej przyjmuje formę umowy nienazwanej lub zlecenia, dopasowanej do specyfiki świadczenia usług przez influencera w mediach społecznościowych. Choć nie zachodzi przepływ gotówki, umowa ta wiąże się z obowiązkami podatkowymi. Otrzymany towar lub usługa stanowią przychód, który należy odpowiednio ująć w ewidencji – niezależnie od tego, czy influencer prowadzi działalność gospodarczą, czy działa jako osoba fizyczna.

W praktyce umowa barterowa powinna zawierać te same elementy co umowa płatna: określenie przedmiotu umowy, strony umowy, zakres świadczenia, terminy wykonania, zasady wykorzystania wizerunku i treści, a także klauzule dotyczące poufności, zakazu konkurencji i ewentualnego rozwiązania współpracy.

W przypadku umowy barterowej kluczowe znaczenie ma transparentność – zarówno wobec odbiorców (oznaczenie treści jako reklamowych), jak i wobec organów podatkowych. Pomimo swojej popularności, forma ta nie zwalnia stron z obowiązku starannego sporządzenia umowy i realizacji jej zapisów zgodnie z obowiązującym prawem.

Czym umowa barterowa z influencerem różni się od innych rodzajów umów?

Umowa barterowa z influencerem przypomina na pierwszy rzut oka inne formy współpracy – jak umowa zlecenia, umowa o dzieło czy kontrakt B2B – ale różni się tym, co jest podstawą wzajemnych zobowiązań. W barterze nie dochodzi do przekazania wynagrodzenia pieniężnego. Zamiast przelewu influencer otrzymuje określoną rzecz – produkt, usługę, voucher lub dostęp do zasobu – która w ramach współpracy stanowi ekwiwalent za promocję marki. Przy wymianie produktów wciąż pozostaje obowiązek starannego określenia warunków współpracy ani z przestrzegania przepisów podatkowych.

W praktyce umowa barterowa ma wiele punktów wspólnych z umowami płatnymi. Obie strony muszą jasno ustalić, jaka umowa ich łączy: czy jest to umowa rezultatu, czy zobowiązanie do starannego działania, jak w umowie zlecenia. W każdej sytuacji influencer ma obowiązek wykonywać umowę w sposób profesjonalny, zgodnie z ustalonym harmonogramem, bez szkody dla wizerunku marki. Treści, które tworzy i publikuje, powinny spełniać standardy uczciwej komunikacji – w tym odpowiedniego oznaczania współpracy. Posty, które nie zawierają oznaczenia współpracy płatnej lub niepieniężnej, powinny stanowić ukrytej reklamy i narażają zarówno markę, jak i twórcę na odpowiedzialność przed UOKiK.

W barterze – podobnie jak w każdej profesjonalnej współpracy – ważne są zapisy dotyczące wykorzystania treści oraz wizerunku. Jeśli rzecz influencera zostaje pokazana w kontekście brandu, a marka chce później wykorzystać te materiały w innych kanałach, np. w kampanii płatnej lub na stronie internetowej, wymagana jest zgoda, najlepiej pisemna. Co ważne, polskie prawo nie wymaga zawarcia umowy w formie pisemnej – dopuszczalna jest także umowa w formie ustnej – ale w przypadku sporów dowodowych brak dokumentu może uniemożliwić dochodzenie swoich praw.

Jak powinna wyglądać umowa barterowa z influencerem?

Umowa barterowa z influencerem musi łączyć przejrzystość z precyzją. Choć nie opiera się na wynagrodzeniu pieniężnym, wymaga takiego samego poziomu formalności, jak każda inna umowa handlowa. W ramach współpracy marka przekazuje influencerowi określone świadczenie niepieniężne – produkt, usługę, dostęp do wydarzenia – a influencer wykonuje usługę promocyjną w mediach społecznościowych. Obie strony muszą jasno ustalić, jaka umowa ich łączy, a treść dokumentu powinna zabezpieczać interesy zarówno zleceniodawcy, jak i twórcy.

Dokument powinien zaczynać się od pełnych danych stron umowy – w tym numerów identyfikacyjnych, adresów oraz określenia, czy influencer prowadzi działalność gospodarczą. Następnie należy precyzyjnie określić przedmiot umowy: co dokładnie ma być wykonane, w jakim czasie i na jakich kanałach. Ważne jest opisanie świadczenia rzeczowego – rzecz influencera musi zostać wskazana z nazwą, ilością, wartością rynkową i formą przekazania. Jeżeli przedmiotem umowy jest produkt fizyczny, warto dodać zapis o potwierdzeniu odbioru.

W dalszej części powinny znaleźć się obowiązki influencera – publikacja materiałów, przestrzeganie harmonogramu, oznaczanie treści zgodnie z wytycznymi UOKiK. Treści promujące markę nie mogą zostać opublikowane bez jasnego oznaczenia współpracy, ponieważ w przeciwnym razie mogą zostać uznane za działania, które powinny stanowić ukrytej reklamy. To ryzyko reputacyjne i prawne, które warto ograniczyć przez precyzyjne zapisy. Influencer zobowiązuje się do nienaruszania dobrego imienia marki i zakazu współpracy z konkurencją w okresie trwania umowy oraz – w razie potrzeby – po jej zakończeniu.

Umowa powinna również zawierać zapisy dotyczące wykorzystania treści oraz wizerunku influencera. Jeśli marka planuje wykorzystać posty, zdjęcia lub filmy w innych kanałach, konieczne jest przeniesienie praw autorskich lub uzyskanie niewyłącznej licencji. Ważne jest także ujęcie zapisów o poufności, terminach wykonania usług, ewentualnym zakończeniu współpracy oraz karach umownych – np. za niedopełnienie obowiązku publikacji lub niewłaściwe oznaczenie treści.

Choć umowę można zawrzeć w formie ustnej, w przypadku świadczeń niepieniężnych i spornych interpretacji – np. co do wartości produktu lub daty publikacji – wyłącznie forma pisemna daje możliwość skutecznego egzekwowania praw. Starannie skonstruowana umowa barterowa chroni nie tylko interesy stron, ale też wizerunek marki w mediach społecznościowych.

Jak powinien wyglądać wzór umowy barterowej z influencerem?

Poniżej znajduje się wzór umowy barterowej z influencerem – gotowy do uzupełnienia, zgodny z polskim prawem i praktyką współpracy w mediach społecznościowych.

UMOWA BARTEROWA Z INFLUENCEREM
zawarta w dniu ………………….. w …………………………… pomiędzy:

[Nazwa firmy / Zleceniodawca], z siedzibą w ………………………………………, NIP: ………………………………, REGON: …………………………, reprezentowaną przez ……………………………………………………………, zwaną dalej „Zamawiającym”,

a

[Imię i nazwisko / Nazwa firmy Influencera], zamieszkałym / z siedzibą w …………………………………………, PESEL/NIP: ………………………………, prowadzącym działalność gospodarczą / osobą fizyczną, zwaną dalej „Influencerem”,

zwanymi łącznie „Stronami”, a każda z osobna „Stroną”.

§1. Przedmiot umowy

1. Przedmiotem niniejszej umowy jest wykonanie przez Influencera usług promocyjnych w mediach społecznościowych w zamian za świadczenie niepieniężne.
2. Influencer zobowiązuje się do:
   • przygotowania i publikacji ……… (liczba) materiałów promocyjnych w serwisie ………………… (np. Instagram, TikTok),
   • oznaczenia treści jako współpracy reklamowej zgodnie z wytycznymi UOKiK,
   • realizacji działań w terminie od ……………… do ……………… zgodnie z harmonogramem stanowiącym Załącznik nr 1.

§2. Świadczenie barterowe

1. Zamawiający przekazuje Influencerowi w ramach barteru:
   • ……………………………………… (opis produktu lub usługi),
   • o wartości rynkowej: ………………………… zł brutto.
2. Influencer potwierdza odbiór świadczenia i zobowiązuje się do jego wykorzystania w ramach tworzonego materiału promocyjnego.
3. Strony zgodnie oświadczają, że świadczenie niepieniężne wyczerpuje wszelkie roszczenia finansowe z tytułu niniejszej umowy.

§3. Obowiązki stron

1. Influencer zobowiązuje się do zachowania poufności w zakresie informacji uzyskanych w związku z wykonywaniem umowy.
2. Influencer nie podejmie w okresie trwania umowy działań promujących konkurencyjne marki, produkty lub usługi bez pisemnej zgody Zamawiającego.
3. Zamawiający zobowiązuje się do zapewnienia Influencerowi niezbędnych informacji oraz materiałów do prawidłowej realizacji działań promocyjnych.

§4. Wizerunek i prawa autorskie

1. Influencer udziela niewyłącznej zgody na wykorzystanie swojego wizerunku oraz materiałów promocyjnych stworzonych w ramach umowy przez Zamawiającego, w zakresie:
   • publikacji na stronie internetowej, social mediach i w materiałach reklamowych,
   • przez okres ……… miesięcy od daty zakończenia umowy.
2. Influencer przenosi na Zamawiającego autorskie prawa majątkowe do stworzonych materiałów w zakresie wskazanym w Załączniku nr 2.

§5. Odpowiedzialność i kary umowne

1. W przypadku naruszenia postanowień niniejszej umowy, w tym:
   • braku publikacji treści zgodnie z harmonogramem,
   • nieoznaczenia materiałów jako reklamowych,
   • naruszenia zakazu konkurencji,
     Zamawiającemu przysługuje kara umowna w wysokości ………… zł za każde naruszenie.
2. Zapłata kary umownej nie wyłącza prawa do dochodzenia odszkodowania uzupełniającego.

§6. Postanowienia końcowe

1. Umowa obowiązuje od dnia podpisania do dnia zakończenia działań określonych w §1 ust. 2.
2. Umowa może być rozwiązana przez każdą ze Stron z zachowaniem 7-dniowego okresu wypowiedzenia w formie pisemnej.
3. Wszelkie zmiany niniejszej umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności.
4. W sprawach nieuregulowanych zastosowanie mają przepisy Kodeksu cywilnego oraz ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Załączniki:

• Załącznik nr 1 – Harmonogram publikacji
• Załącznik nr 2 – Zakres pól eksploatacji treści
• Załącznik nr 3 – Specyfikacja świadczenia barterowego

Podpisy:

……………………………………
Zamawiający

……………………………………
Influencer

Jak rozliczyć umowę barterową z influencerem?

Poprawne rozliczenie współpracy z influencerem wymaga nie tylko znajomości konstrukcji umów, ale również bieżącego śledzenia zmian w prawie. Sporządzenie umowy z uwzględnieniem statusu podatkowego influencera oraz rodzaju świadczeń stanowi fundament bezpiecznej i zgodnej z przepisami współpracy.

Rozliczenie barteru wciąż budzi najwięcej kontrowersji, ale polskie organy podatkowe są jednoznaczne – barter stanowi odpłatne świadczenie wzajemne. Firma przekazująca influencerowi towar musi rozpoznać przychód z tytułu „świadczenia usług”, a influencer – przychód odpowiadający wartości rynkowej otrzymanego produktu. Barter powinien zostać udokumentowany fakturą (jeśli influencer prowadzi działalność) lub oświadczeniem i notą księgową (jeśli nie prowadzi działalności). Obie strony powinny też wykazać barter w ewidencji podatkowej i, w razie potrzeby, doliczyć należny VAT.

Należy również dopilnować aspektów praw autorskich. Przekazanie produktu nie oznacza automatycznie uzyskania zgody na wykorzystanie stworzonego materiału poza social mediach influencera. W takim przypadku, niezależnie od wartości świadczenia, umowa powinna regulować pola eksploatacji – czyli sposoby, w jakie treść może być używana – oraz okresie trwania umowy, po którym prawa mogą wygasnąć lub zostać przedłużone.