Certyfikat SSL – co to jest?

W dzisiejszych czasach bezpieczeństwo w Internecie jest priorytetem dla każdego użytkownika. Jeśli Twoja strona posiada certyfikat SSL, możesz być pewny, że informacje przesyłane pomiędzy użytkownikiem a serwerem są odpowiednio chronione.

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• Czym jest certyfikat SSL?
• Jakie są zależności między certyfikatem SSL a certyfikatem TLS?
• Jak działa certyfikat SSL?
• Jakie są zastosowania certyfikatów SSL?
• Jakie są rodzaje certyfikatów SSL?
• Jakie warunki trzeba spełnić, by uzyskać certyfikat SSL?
• Jak zainstalować certyfikat SSL?
• Ile kosztuje certyfikat SSL?
• Jakie są przykłady certyfikatów SSL?
• Jaka jest rola certyfikatów SSL?

Certyfikat SSL – definicja

Certyfikat SSL (skrót od Secure Sockets Layer; także protokół SSL) to standardowy protokół sieciowy, który zapewnia bezpieczną komunikację pomiędzy przeglądarką użytkownika a serwerem. SSL szyfruje dane przesyłane pomiędzy tymi dwoma stronami, co skutkuje ich ochroną przed przechwyceniem przez osoby trzecie. Jego obecność jest szczególnie istotna w przypadku przesyłania wrażliwych informacji, takich jak dane osobowe czy numery kart kredytowych.

Certyfikat SSL (Secure Sockets Layer) to narzędzie kryptograficzne, które zapewnia szyfrowane połączenie pomiędzy przeglądarką użytkownika a serwerem, gwarantując bezpieczeństwo danych i autentyczność witryny.

Definicja certyfikatu SSL

Posiadanie certyfikatu SSL potwierdza również autentyczność strony WWW, gwarantując użytkownikom, że łączą się z właściwym, zweryfikowanym serwerem WWW, a nie z potencjalnym oszustem. Działanie tego protokołu opiera się na mechanizmach kryptograficznych, takich jak szyfrowanie asymetryczne i symetryczne. Mogą go wystawiać zaufane urzędy certyfikujące, które po przeprowadzeniu odpowiedniej weryfikacji potwierdzają tożsamość właściciela domeny.

Użytkownicy mogą łatwo zweryfikować szczegóły certyfikatu, sprawdzając, czy adres strony WWW zaczyna się od przedrostka “https://” zamiast “http://”, a także często zauważając ikonkę kłódki w pasku adresu przeglądarki. Certyfikaty nie tylko zapewniają bezpieczeństwo, ale również budują zaufanie do witryn, co może mieć pozytywny wpływ na wrażenia użytkowników oraz pozycjonowanie strony w wynikach wyszukiwania.

Certyfikat SSL a certyfikat TLS

Certyfikat SSL (Secure Sockets Layer) i certyfikat TLS (Transport Layer Security) są ze sobą ściśle powiązane, ponieważ TLS jest bezpośrednim następcą SSL. W codziennej praktyce oba terminy są często używane zamiennie, różnice między nimi polegają głównie na poziomie technologii i stosowanych algorytmach kryptograficznych.

Stosowanie certyfikatu SSL zapewnia bezpieczną komunikację w Internecie poprzez szyfrowanie danych przesyłanych pomiędzy serwerem a klientem. Z biegiem lat jednak, ze względu na liczne luki w zabezpieczeniach i coraz bardziej zaawansowane techniki ataków, SSL stał się mniej bezpieczny, a w rezultacie został zastąpiony przez protokół TLS.

TLS, który powstał jako rozwinięcie SSL, oferuje wyższy poziom ochrony dzięki lepszym mechanizmom kryptograficznym, w tym silniejszym algorytmom szyfrowania i autentykacji, oraz bardziej elastycznym mechanizmom negocjowania poziomu bezpieczeństwa. Jest stosowany m.in. w zabezpieczaniu transakcji realizowanych w serwisach internetowych za pomocą systemów płatności online czy w bankowości elektronicznej. Szyfrowane połączenie zapewnia bezpieczeństwo informacji przesyłanych między przeglądarką a serwerem, chroniąc je przed przechwyceniem przez osoby trzecie.

W praktyce SSL, którym posługują się użytkownicy, w rzeczywistości opiera się na protokole TLS, ponieważ wszystkie nowoczesne implementacje SSL używają co najmniej wersji TLS 1.0, a większość stron WWW korzysta z TLS 1.2 lub nowszych wersji. Zatem współczesne SSL w rzeczywistości są TLS, chociaż nazewnictwo pozostało niezmienione ze względu na historyczne przyzwyczajenie i rozpoznawalność terminu SSL.

Działanie certyfikatu SSL

Odpowiadając na pytanie, czym jest certyfikat SSL, trzeba opisać jego działanie. Protokół SSL wykorzystuje różne protokoły kryptograficzne (np. RSA, Diffie-Hellman, ECDHE, AES, SHA, i HMAC), który zapewnia bezpieczną komunikację pomiędzy przeglądarką internetową użytkownika a serwerem.

Proces rozpoczyna się od inicjowania połączenia przez klienta, który próbuje nawiązać kontakt ze stroną WWW za pomocą protokołu HTTPS. W odpowiedzi następuje ustalenie algorytmów, czyli serwer, na której jest ona hostowana, przesyła swoje SSL, który zawiera m.in. klucz publiczny, informacje o właścicielu certyfikatu oraz dane dotyczące wystawcy certyfikatu, czyli urzędu certyfikującego (CA).

Po otrzymaniu certyfikatu przez klienta, następuje jego weryfikacja. Przeglądarka sprawdza, czy protokół jest ważny, czy nie został wygasły, czy jest podpisany przez zaufany urząd oraz czy domena odpowiada stronie, z którą użytkownik próbuje się połączyć. Jeśli SSL przejdzie pomyślnie weryfikację, rozpoczyna się proces negocjacji kluczy.

Podczas tej fazy klient i serwer ustalają unikalny, sesyjny klucz szyfrowania, który będzie wykorzystywany do szyfrowania przesyłanych w trakcie sesji danych. Proces oparty jest na algorytmach kryptograficznych, które zapewniają bezpieczeństwo, takie jak RSA, Diffie-Hellman czy ECDHE. Klucz ten jest używany do szyfrowania informacji, co uniemożliwia ich odczytanie przez osoby trzecie, nawet jeśli dane zostaną przechwycone. Po zakończeniu wymiany kluczy komunikacja między klientem a serwerem odbywa się z pomocą szyfrowanego połączenia, zapewniając pełną poufność przesyłanych informacji.

Zastosowania certyfikatów SSL

SSL stosuje się w każdej sytuacji, w której wymagane jest zapewnienie bezpieczeństwa komunikacji oraz ochrony danych i różnych domen. W szczególności powinny z nich korzystać wszelkie podmioty, które przetwarzają dane osobowe, wrażliwe informacje finansowe lub które zależy na budowaniu zaufania użytkowników.

W przypadku sklepów internetowych, którzy przechowują dane, takie jak numery kart kredytowych, dane kontaktowe czy adresy dostawy, posiadanie certyfikatu SSL zapewnia bezpieczeństwo transakcji oraz chroni informacje przed przechwyceniem przez cyberprzestępców.

Firmy świadczące usługi online, które wymagają logowania się do stron WWW lub przechowywania innych wrażliwych danych userów (np. bankowość elektroniczna, platformy e-learningowe, systemy rejestracji na wydarzenia, a także serwisy internetowe firm medycznych czy wszelkie platformy, które zbierają dane osobowe w celach marketingowych lub statystycznych) muszą stosować SSL, by zapewnić, że wrażliwe informacje są przesyłane w sposób bezpieczny.

Serwisy internetowe instytucji publicznych, organizacji rządowych czy non-profit, które zajmują się przetwarzaniem danych obywateli lub użytkowników. W takich przypadkach SSL nie tylko zapewnia ochronę danych, ale także buduje wrażenie profesjonalizmu oraz transparentności.

Firmy zajmujące się usługami chmurowymi, które przechowują poufne dane użytkowników na serwerach w chmurze, również powinny stosować SSL, by zapewnić użytkownikom bezpieczeństwo ich danych podczas synchronizacji i przesyłania plików między urządzeniami a chmurą.

Rodzaje certyfikatów SSL

Wyróżniamy trzy typy certyfikatów według klasy:

Certyfikat DV

Certyfikat typu DV (Domain Validation) wystawiany jest na podstawie automatycznej weryfikacji domeny. Sprawdza się najlepiej przy prowadzeniu stron prywatnych (np. bloga osobistego) czy też niewielkich biznesów.

Certyfikat OV

Protokół SSL klasy Organization Validation wystawiany jest na podstawie weryfikacji domeny oraz właściciela strony (podmiotu starającego się o certyfikat). Skierowany głównie do organizacji non-profit i instytucji edukacyjnych.

Certyfikat EV

Extended Validation wystawiany jest na podstawie szczegółowej weryfikacji danych firmy oraz praw do domeny. Wykorzystywany jest głównie przez instytucje finansowe, banki, duże przedsiębiorstwa i sklepy internetowe.

Oprócz podziału według klasy, możemy wyróżnić również trzy rodzaje według typu:

Certyfikat typu Single Domain

Certyfikat ten zabezpiecza wyłącznie Twoją główną domenę, tzn. wszystkie strony należące do tej domeny, ale bez subdomen. Na przykład: https://cyrekdigital.com/pl/ jest domeną główną, ale certyfikat chroni również https://cyrekdigital.com/pl/blog/.

Certyfikat typu Wildcard

Certyfikat tego typu zabezpiecza zarówno Twoją domenę główną, jak i dowolną liczbę jej subdomen. Na przykład: https://sklep.cyrekdigital.com –  teoretyczna subdomena, którą w tym przypadku również ochraniałby certyfikat. 

Certyfikat typu Multidomain

Certyfikat zapewniający zabezpieczenie kilku domen głównych jednocześnie. Na przykład: za pomocą takiego certyfikatu moglibyśmy zabezpieczyć wiele domen należących do jednego właściciela https://cyrekdigital.com, https://cyrekevents.com i https://cyrekfinance.com

Warunki do uzyskania certyfikatu SSL

Żeby zamówić certyfikat SSL, organizacja lub właściciel strony WWW musi spełnić szereg warunków, które zapewnią, że będzie on wiarygodny i skuteczny w zapewnianiu bezpieczeństwa.

Pierwszym warunkiem jest zarejestrowanie domeny. SSL jest przypisany do konkretnej domeny, więc właściciel strony WWW musi posiadać pełne prawo do jej zarządzania. Może to obejmować zarówno domeny najwyższego poziomu (.com, .org), jak i subdomeny. Bez ważnego dostępu proces wydania certyfikatu nie będzie możliwy.

Kolejnym warunkiem jest wybór odpowiedniego typu certyfikatu. Po jego dokonaniu wyboru właściciel strony musi wygenerować tzw. żądania podpisania (CSR, Certificate Signing Request), czyli zapytanie o podpisanie certyfikatu. CSR zawiera klucz publiczny, dane organizacji i informacje o domenie, które zostaną użyte przez urząd certyfikujący do wystawienia certyfikatu. Jest generowane na serwerze WWW, na którym będzie zainstalowany certyfikat, a jego prywatny klucz nigdy nie opuszcza serwera.

Kolejnym krokiem jest przeprowadzenie procesu weryfikacji, który różni się w zależności od poziomu walidacji certyfikatu. W przypadku certyfikatów Domain Validation, proces ten obejmuje jedynie weryfikację, czy właściciel strony ma kontrolę nad daną domeną. Jest to najprostsza forma weryfikacji, która polega na przesłaniu e-maila na adres powiązany z domeną lub umieszczeniu specjalnego pliku na serwerze WWW.

W przypadku certyfikatów Organization Validation i Extended Validation proces weryfikacji jest bardziej szczegółowy i wymaga od właściciela strony przedstawienia dokumentów potwierdzających tożsamość organizacji, takich jak numery identyfikacyjne, dane rejestracyjne firmy czy adresy fizyczne. EV wymaga także przeprowadzenia weryfikacji kontaktu telefonicznego, aby upewnić się, że osoba ubiegająca się o certyfikat rzeczywiście reprezentuje organizację.

Po pomyślnym zakończeniu weryfikacji i zaakceptowaniu zapytania CSR przez urząd certyfikacji, przechodzi się do wydania certyfikatu. Ostatnim etapem jest instalacja certyfikatu na serwerze. Właściciel strony musi przeprowadzić odpowiednią konfigurację serwera, aby upewnić się, że bezpieczne połączenie internetowe HTTPS będzie działało poprawnie, a certyfikat będzie aktywowany. Certyfikat jest ważny przez określony czas, najczęściej 1 rok lub 2 lata. Po tym okresie należy go odnowić.

Instalacja certyfikatu SSL

Instalacja SSL powinna przebiegać według następującego planu:

Wybór typu certyfikatu i dostawcy

Pierwszym krokiem w wyborze certyfikatu SSL jest określenie, jaki typ certyfikatu będzie najbardziej odpowiedni dla konkretnej witryny. Zależy on od struktury strony internetowej oraz liczby domen i subdomen, które wymagają zabezpieczenia.

Popularni dostawcy, tacy jak DigiCert, GlobalSign, Comodo, Symantec, a także bezpłatne opcje, jak Let’s Encrypt, mają różne oferty, które różnią się ceną, poziomem wsparcia technicznego oraz dodatkowymi usługami, takimi jak gwarancje ubezpieczeniowe. Warto również sprawdzić czas wydania certyfikatu i poziom obsługi klienta oferowany przez dostawcę, szczególnie jeśli firma wymaga wsparcia technicznego w przypadku problemów z instalacją lub konfiguracją.

Zgłoszenie do urzędu certyfikacji

Pierwszym krokiem jest otrzymanie od urzędu certyfikacji. Po zakończeniu procesu weryfikacji tożsamości, dostawca wysyła pliki, które należy zainstalować na serwerze. Bezpieczny certyfikat SSL składa się z kilku elementów: certyfikatu głównego (primary certificate), certyfikatu pośredniego (intermediate certificate) oraz klucza prywatnego (private key), który powinien być wygenerowany wcześniej na serwerze podczas tworzenia zapytania CSR (Certificate Signing Request).

Konfiguracja serwerów

Po otrzymaniu wszystkich plików certyfikatu należy przejść do właściwego serwera, na którym będzie instalowany certyfikat. Jeśli korzystamy z popularnych serwerów, takich jak Apache, Nginx, Microsoft IIS, czy cPanel, każda z tych platform ma swoje specyficzne procedury instalacji, które mogą się nieco różnić, ale generalna zasada jest ta sama: certyfikat musi zostać przypisany do odpowiedniego pliku konfiguracyjnego serwera.

W przypadku serwera Apache proces instalacji SSL zwykle polega na skopiowaniu plików na serwer i edytowaniu pliku konfiguracyjnego (np. httpd.conf lub ssl.conf), aby wskazać ścieżki do plików certyfikatu oraz klucza prywatnego.

W przypadku serwera Nginx konfiguracja polega na wskazaniu plików w odpowiednich dyrektywach SSL w pliku konfiguracyjnym.

Na serwerach zarządzanych przez cPanel lub Plesk proces ten jest zazwyczaj znacznie uproszczony. W takich przypadkach wystarczy skorzystać z opcji “SSL/TLS” dostępnej w panelu administracyjnym, gdzie użytkownik może wkleić otrzymane pliki protokołu oraz prywatnego klucza.

W systemach takich jak cPanel możliwe jest także automatyczne generowanie i instalowanie SSL (np. Let’s Encrypt), co znacząco ułatwia ten proces.

Kolejnym krokiem jest skonfigurowanie serwera do wymuszania połączeń HTTPS. Po zainstalowaniu certyfikatu SSL należy upewnić się, że wszystkie żądania HTTP są automatycznie przekierowywane na bezpieczną wersję strony (HTTPS). Można to zrobić za pomocą reguł w pliku .htaccess na serwerze Apache lub odpowiednich dyrektyw w pliku konfiguracyjnym Nginx.

Testy certyfikatu

Po zakończeniu konfiguracji serwera i wprowadzeniu odpowiednich przekierowań warto przetestować poprawność instalacji. Istnieje wiele narzędzi online, takich jak SSL Labs’ SSL Test, które pozwalają na sprawdzenie, czy przebiegła ona poprawnie, czy certyfikat jest ważny, a także czy nie występują żadne problemy z konfiguracją. Testy umożliwiają również ocenę poziomu bezpieczeństwa serwera SSL, co pozwala na szybsze wykrycie ewentualnych luk w zabezpieczeniach.

Monitorowanie działania

Na zakończenie, po zainstalowaniu certyfikatu SSL i przekierowaniu całego ruchu na HTTPS, należy monitorować ważność certyfikatu. SSL mają określony okres ważności (zwykle od roku do dwóch lat), po którym należy je odnowić, aby utrzymać bezpieczne połączenia.

Koszty certyfikatu SSL

Koszt instalacji i posiadania certyfikatu SSL jest uzależniony od kilku czynników.

Po pierwsze, rodzaj certyfikatu ma fundamentalne znaczenie w ustalaniu ceny. W przypadku certyfikatów typu OV i EV cena jest znacznie wyższa, ponieważ wymagają one bardziej zaawansowanej weryfikacji tożsamości organizacji.

Kolejnym istotnym czynnikiem wpływającym na cenę jest zakres certyfikatu, a więc liczba zabezpieczanych domen i subdomen. Certyfikaty SSL typu Wildcard, które obejmują nie tylko główną domenę, ale także wszystkie jej subdomeny, są droższe niż standardowe certyfikaty dla pojedynczej domeny. Podobnie, certyfikaty typu Multi-Domain (SAN), które pozwalają na zabezpieczenie wielu różnych domen w ramach jednego certyfikatu, są również droższe od certyfikatów dla pojedynczych domen, ponieważ oferują większą elastyczność i wygodę w zarządzaniu certyfikatami.

Dostawca certyfikatu SSL ma istotny wpływ na koszt. Renomowane firmy, takie jak DigiCert, GlobalSign czy Symantec, oferują certyfikaty, które są uznawane na całym świecie i dają użytkownikowi gwarancję wysokiego poziomu bezpieczeństwa oraz wsparcia technicznego. Są droższe niż oferty mniej znanych dostawców, choć oferują dodatkowe korzyści, takie jak lepsze zabezpieczenia czy dłuższy okres ważności. Z kolei certyfikaty RapidSSL oferują szybki i prosty sposób na zapewnienie bezpiecznych połączeń internetowych HTTPS, co jest istotne dla witryn, które potrzebują podstawowej ochrony. Dzięki swojej przystępnej cenie certyfikaty RapidSSL są popularnym wyborem wśród małych firm i stron internetowych, które wymagają szyfrowania danych bez dodatkowych kosztów.

Czas obowiązywania certyfikatu ma także wpływ na jego cenę. Certyfikaty SSL zwykle mają okres ważności wynoszący od 1 do 2 lat. W przypadku zakupu certyfikatu na dłuższy okres, np. na 2 lata, często możliwe jest uzyskanie korzystniejszej ceny jednostkowej w porównaniu do certyfikatów zakupionych na rok. Niemniej jednak, warto pamiętać, że ceny mogą się różnić w zależności od dostawcy i długości okresu subskrypcji.

Niektóre firmy oferują dodatkowe opcje, takie jak gwarancje ubezpieczeniowe w przypadku naruszenia zabezpieczeń, narzędzia do monitorowania statusu certyfikatu, wsparcie techniczne lub opcje weryfikacji tożsamości firmy (np. dla certyfikatów EV). Takie usługi mogą znacznie podnieść koszt certyfikatu, ale są istotne dla firm, które potrzebują wyższego poziomu ochrony.

Przykłady certyfikatów SSL

Oto kilka przykładów darmowych certyfikatów SSL:

Let’s Encrypt 

Jest jednym z najpopularniejszych i najczęściej stosowanych darmowych SSL, akceptowanym przez wszystkie znane nam przeglądarki i wspieranym finansowo przez takie przeglądarki internetowe jak Google Chrome, Mozilla Firefox i inne. Rekomendujemy stosowanie tego certyfikatu.

Czym charakteryzuje się certyfikat Let’s Encrypt?

• Wystawiany na 90 dni,
• odnawialny,
• brak certyfikatów OV, EV – ograniczenie do certyfikatów DV,
• możliwość zdobycia cerytifkatu typu Wildcart i Multi Domain,
• wsparcie techniczne za pomocą dostępnej dokumentacji i forum.

ZeroSSL

Wystawiany jest, podobnie jak Let’s Encrypt, na 90 dni, jednak po tym czasie, przedłużenie certyfikatu jest płatne. Co więcej, w ramy darmowego pakietu nie wchodzi opcja Multi-Domain i Wildcard.

SSL For Free

Oparty o Let’s Encrypt i ZeroSSL, a także kompatybilny z wieloma przeglądarkami. Podobnie jak w przypadku pozostałych opcji, oferuje 90-dniowy darmowy certyfikat Domain Validation, który może być odnawialny.

Cloudflare

Firma oferuje usługi Content Delivery Network, czyli dostarczania treści do centrów danych w Internecie. Na ich stronie możesz zdobyć również certyfikat SSL. Dostępne są różne pakiety, poczynając do tych bezpłatnych, przez takie za $200 za miesiąc, aż po te wyceniane indywidualnie. Wystarczy się zarejestrować, wybrać interesujący Cię pakiet, a następnie dodać stronę internetową do konta i aktywować certyfikat wybranej domeny.

Rola certyfikatów SSL

Certyfikat SSL pozwala ustanowić szyfrowanego połączenia pomiędzy przeglądarką internetową użytkownika a serwerem. Certyfikat zabezpieczy też informacje przesyłane w ramach protokołu HTTPS przed przechwyceniem przez osoby trzecie, co jest fundamentem ochrony prywatności użytkowników w Internecie. Gwarantuje nie tylko szyfrowanie danych, ale również weryfikację tożsamości właściciela strony, co buduje zaufanie użytkowników do witryny.

Po zainstalowaniu certyfikatu SSL użytkownicy mogą zobaczyć w pasku adresu przeglądarki ikonę kłódki, która informuje o bezpiecznym połączeniu. W pasku adresu przeglądarki internetowej widoczna jest litera s w HTTPS, co potwierdza, że strona internetowa używa protokołu HTTPS i stosuje odpowiednie zabezpieczenia.

Autentyczność certyfikatu zapewnia zaufany urząd certyfikacji, który w szczegółach certyfikatu zawiera informacje o właścicielu strony, co umożliwia użytkownikom zweryfikowanie, czy strona, z którą się łączą, jest prawdziwa. Z tego powodu certyfikaty SSL wpływają na budowanie zaufania użytkowników oraz zapewnianiu integralności i poufności danych.