Carried interest – co to jest?

Carried interest może motywować menedżerów funduszy, wiążąc ich dochody bezpośrednio z sukcesami inwestycyjnymi. Jak ta unikalna forma udziału w zyskach nie tylko napędza dążenie do wyższych zwrotów, lecz także buduje zaufanie między inwestorami a menedżerami?

Z tego artykułu dowiesz się:

• Czym jest carried interest?
• Jakie są cechy charakterystyczne carried interest?
• Jak obliczyć carried interest?
• Jakie są zależności między carried interest a podatkami?
• Jakie są ograniczenia carried interest?
• Jakie są korzyści z carried interest?

Carried interest – definicja

Carried interest (znane też jako carry) to nic innego jak udział w zyskach z inwestycji, który otrzymują menedżerowie funduszy inwestycyjnych (w języku angielskim funkcjonują oni jako „general partners”). Nie jest to stała opłata za zarządzanie, lecz raczej procent od zysków generowanych przez fundusz, gdy przekroczy on określony próg rentowności (znany też pod angielskim terminem hurdle rate). Motywuje to menedżerów do generowania jak najwyższych zwrotów z inwestycji, ponieważ ich zarobek jest bezpośrednio powiązany z sukcesem funduszu.

Carried interest to udział w zyskach z inwestycji, który otrzymują menedżerowie funduszy inwestycyjnych, kondycjonowany osiągnięciem określonych wyników finansowych przez fundusz.

Definicja carried interest

Historia carried interest sięga średniowiecza i początków handlu morskiego. Właściciele statków często nie brali bezpośredniego udziału w ekspedycjach, ale zamiast tego przekazywali je w ręce kapitanów, którzy za prowadzenie i zarządzanie misją handlową otrzymywali część zysków – był to początek idei udziału zysków. Współczesna forma carried interest zaczęła kształtować się w XX wieku, wraz z rozwojem private equity i venture capital w Stanach Zjednoczonych. Z biegiem czasu stała się standardem w strukturze opłat w funduszach inwestycyjnych^[1].

Cechy charakterystyczne carried interest

Carried interest charakteryzuje się następującymi cechami:

• Nie jest to stała opłata, a udział w zyskach. Menedżerowie funduszu otrzymują go tylko wtedy, gdy zwroty z inwestycji przekraczają określony poziom hurdle rate, czyli wymaganej stopy zwrotu.
• Struktura carried interest jest zaprojektowana tak, aby ściśle powiązać wynagrodzenie menedżerów z efektywnością ich decyzji inwestycyjnych. Im wyższe zyski generuje fundusz, tym większy udział otrzymują menedżerowie.
• W wielu krajach carried interest jest traktowane jak długoterminowy przychód kapitałowy niż jako wynagrodzenie za pracę, co może skutkować niższymi stawkami podatkowymi. Często jest to przedmiotem debaty publicznej i krytyki, ponieważ takie podejście do carried interest może faworyzować bogatych menedżerów funduszy.
• Carried interest wypłaca się po okresie blokady inwestycji, co może trwać kilka lat.
• W przeciwieństwie do stałych opłat za zarządzanie, dochody z carried interest zalezą od sukcesu inwestycyjnego funduszu. W dobrych latach menedżerowie mogą zarobić znaczne sumy, ale w słabszych ich dochód z tego tytułu może być minimalny lub zerowy.
• Procent udziału w zyskach jest przedmiotem negocjacji przy tworzeniu funduszu i może się różnić w zależności od funduszu, sektora i oczekiwanych zwrotów. Typowe stawki carried interest mieszczą się w przedziale od 20% do 30% zysków funduszu.

Obliczanie carried interest

Obliczanie carried interest zaczyna się od ustalenia tego, jaka część zysków przekroczyła wcześniej określony próg rentowności i jak zysk ma być podzielony między menedżerów funduszu a inwestorów.

Załóżmy, że fundusz inwestycyjny generuje zyski, a jego umowa zakłada, że menedżerowie otrzymają carried interest w wysokości 20% z zysków przekraczających próg rentowności. Próg ten może być określony na różne sposoby, ale dla uproszczenia można przyjąć, że chodzi o bezpośredni zwrot z inwestycji ponad kapitał początkowy.

Pierwszym krokiem jest obliczenie całkowitej kwoty zysku, który fundusz osiągnął. W tym celu należy odjąć od całkowitej wartości zwróconej inwestorom ich początkowy wkład kapitałowy. Na przykład, jeśli inwestorzy wpłacili 100 milionów dolarów, a fundusz zwrócił 150 milionów dolarów, zysk wynosi 50 milionów dolarów.

Zysk = Wartość zwrócona – Kapitał początkowy

Zysk = 150 mln dolarów – 100 mln dolarów = 50 mln dolarów

Następnie, zakładając, że umowa funduszu przyznaje menedżerom 20% z zysków jako carried interest, obliczamy kwotę należną menedżerom z tego tytułu. W tym przykładzie będzie to 20% z 50 milionów dolarów zysku.

Carried Interest = Zysk × Procent Carried Interest

Carried Interest = 50 mln dolarów × 20% = 10 mln dolarów

Menedżerowie otrzymają 10 milionów dolarów jako carried interest, a pozostałe 40 milionów dolarów zysku rozdziela się między inwestorów zgodnie z ich udziałem w funduszu.

Carried interest a podatki

Carried interest jest tematem dyskusji w kontekście prawnym i podatkowym, zarówno w Polsce, jak i na świecie. Toczy się ona głównie odnośnie do sposobu klasyfikacji i opodatkowania carried interest – zależnie od jurysdykcji można je traktować jako dochód z pracy lub jako dochód kapitałowy, co wpływa na wysokość podatków – często w znacznym stopniu.

W Polsce, podobnie jak w wielu innych krajach, kwestia opodatkowania carried interest nie jest regulowana przez specyficzne przepisy dotyczące tego rodzaju przychodów. Sposób opodatkowania carried interest może zależeć od konkretnej struktury prawnej funduszu, jego umów z inwestorami oraz interpretacji obowiązujących przepisów podatkowych.

Tradycyjnie carried interest postrzega się jako przychód kapitałowy podlegający niższej stawce podatkowej niż dochód z pracy – potwierdza to orzeczenie wydane przez Izbę Skarbową w 2012 roku, w którym wskazano, że dochód z carried interest winien być opodatkowany jak dochody z kapitałów pieniężnych^[2].

Jednakże, ze względu na rosnące naciski na sprawiedliwość podatkową, w niektórych jurysdykcjach rozważane są zmiany, które mogłyby prowadzić do traktowania carried interest jak wynagrodzenia za pracę. W Stanach Zjednoczonych debata na temat opodatkowania carried interest jest gorącym tematem politycznym, przy czym niektóre propozycje zmierzają do zwiększenia stawek podatkowych dla menedżerów funduszy, traktując carried interest jako zwykły dochód z pracy^[3].

W Unii Europejskiej, choć nie ma jednolitych przepisów dotyczących carried interest, poszczególne kraje członkowskie mają własne podejścia do tej kwestii, które mogą znacznie się różnić. We Francji, jeśli spełnione są warunki francuskiego systemu rozliczania carried interest, dochody z tego tytułu otrzymywane przez francuskich posiadaczy są opodatkowane stałą stawką 30%, która obejmuje podatek dochodowy (12,8%) oraz składki na ubezpieczenia społeczne (17,2%). Jeśli nie są spełnione, dochody mogą być traktowane jako dochód z pracy i mogą podlegać wyższej stawce podatkowej, do nawet 49%, z dodatkowymi obciążeniami podatkowymi, co może prowadzić do efektywnej maksymalnej stawki opodatkowania na poziomie 79%^[4].

Ograniczenia carried interest

Różne jurysdykcje mają odmienne podejścia do traktowania i opodatkowania carried interest. W niektórych krajach przepisy mogą nakładać na menedżerów funduszy obowiązek płacenia wyższych podatków od carried interest, traktując je bardziej jak dochód z pracy niż jak zysk kapitałowy. Może to ograniczać atrakcyjność tej formy wynagrodzenia.

Aspekty regulacyjne mogą też narzucać szczególne wymogi dotyczące struktur funduszy inwestycyjnych, kwalifikacji menedżerów do otrzymania carried interest czy transparentności i raportowania. W niektórych systemach prawnych regulacje mogą wymagać, aby fundusze inwestycyjne spełniały określone kryteria – tak, aby ich menedżerowie mogli kwalifikować się do otrzymania carried interest.

Także same warunki umowne funduszu mogą wprowadzać ograniczenia dotyczące carried interest. Umowy często zawierają klauzule określające, że carried interest zostanie wypłacone po osiągnięciu pewnych progów zwrotu z inwestycji. Mogą też istnieć warunki dotyczące okresu, przez który menedżer musi być związany z funduszem, zanim uzyska prawo do carried interest lub klauzule clawback, które pozwalają funduszowi odzyskać części carried interest w przypadku późniejszych strat.

Korzyści z carried interest

Carried interest często motywuje menedżerów funduszy – gdy ich wynagrodzenie jest powiązane z sukcesem funduszu, są oni bardziej skłonni do poszukiwania i inwestowania w projekty o wysokim potencjale zwrotu, a także maksymalizacji wartości funduszu. Struktura tego typu wynagrodzenia pomaga w zacieśnieniu więzi między menedżerami a inwestorami, ponieważ obie strony korzystają z sukcesu inwestycyjnego.

Perspektywa znaczących zarobków z tytułu udziału w zyskach może także przyciągać do sektora wyjątkowo zdolnych profesjonalistów, co z kolei może przyczyniać się do innowacji i wzrostu efektywności w zarządzaniu inwestycjami. Ma to też znaczenie w szerszym kontekście ekonomicznym – carried interest może sprzyjać wzrostowi gospodarczemu poprzez wspieranie przedsiębiorczości i innowacji. Fundusze inwestycyjne często kierują kapitał w nowe, obiecujące przedsięwzięcia, które bez ich wsparcia mogłyby mieć trudności z pozyskaniem finansowania.