Jak napisać dobry biznesplan? 

Faktem jest, że nawet z pozoru najlepsze plany, po dokonaniu wszystkich istotnych analiz, mogą okazać się kompletnie nieopłacalne. Właśnie dlatego, zarządzanie firmą wymaga od przedsiębiorców nie lada kreatywności, a także dobrej organizacji i konsekwencji. Jednym z narzędzi, które mogą Ci mocno pomóc w tym zakresie jest biznesplan. Co warto o nim wiedzieć? Jak go stworzyć?

Co to jest biznesplan?

Biznesplan to nic innego jak dokument przedstawiający plan na biznes, czyli szczegółowe zestawienie działań i analiz, które pomogą Ci w określeniu konkretnych celów, a także we wdrożeniu i realizacji strategii.

Takie narzędzie pozwoli Ci na doprecyzowanie koncepcji rozwoju już istniejącej firmy, a także na przeanalizowanie wszelkich możliwości przy zakładaniu własnego biznesu.

Po co pisać biznesplan?

Najczęstszymi powodami sporządzenia biznesplanu są:

1. Potrzeba sporządzenia kompleksowej analizy biznesu, w celu oceny zaplanowanych działań;
2. Chęć otrzymania dofinansowania zewnętrznego;
3. Przygotowanie harmonogramu działań, który pozwoli usystematyzować wszystkie kwestie i decyzje w czasie.

Planowanie biznesowe to podstawa funkcjonowania każdego przedsiębiorstwa. Wiąże się z tym nie tylko odpowiednie wydatkowanie zasobów w czasie, ale także ograniczenie ryzyka związanego z nieuwzględnieniem przyszłych trendów zakupowych konsumentów, czy też pominięciem ważnych aspektów działalności firmy.

Właśnie dlatego wszelkie instytucje, aniołowie biznesu i fundusze venture capital wymagają od startupów i młodych przedsiębiorców biznesplanu, który pozwoli im na zapoznanie się ze strategią przedsiębiorstwa, w które mają zainwestować.

Musi być ona przeanalizowana m.in pod kątem finansowym, otoczenia konkurencyjnego, a także charakteru promocyjnego. Z tego względu biznesplan stanowi istotną wartość dla wielu przedsięwzięć.

Co powinien zawierać biznesplan?

Przede wszystkim, biznesplan powinien odpowiadać na następujące pytania:

• Kto jest odpowiedzialny za realizację założeń?
• Co jest przedmiotem planowanych działań?
• W jaki sposób będą one realizowane?
• Jakie zasoby będą do tego potrzebne?
• Ile czasu zajmie ich realizacja?

Zauważ, że biznesplan jest tworzony na potrzeby planowanej lub istniejącej już firmy, a także do użytku wewnętrznego jak i zewnętrznego. Z tego względu, różne biznesplany mogą różnić się szczegółowością treści, formą, a także objętością.

Nie warto pomijać żadnej z powyższych kwestii, ponieważ odpowiedzi na te pytania stanowią podstawę każdego biznesplanu i mają znaczący wpływ na jego ocenę.

Biznesplan możemy również podzielić na elementy i sekcje, które powinien zawierać:

Spis treści

Pozwala uporządkować wszelkie informacje dla czytającego, dzięki aktualnej numeracji stron, tytułom, a także śródtytułom. Pozwala to np. na sprawne wyszukiwanie interesujących fragmentów przez podmiot, który ocenia biznesplan.

Streszczenie

Traktowane jest jako wstęp, przedstawiający zwięźle treść całego dokumentu. Jest to część, która jest czytana i oceniana przez odbiorców jako pierwsza. Może ona przesądzić o dalszej lekturze lub odrzuceniu jej już na samym wstępie (np. w przypadku ubiegania się o dofinansowanie).

Streszczenie najlepiej napisać na samym końcu pracy nad biznesplanem – pozwoli to na ujęcie wszystkich kwestii, ponieważ stworzona treść może służyć jako materiał źródłowy, a także ograniczy ryzyko dokonywania niepotrzebnych modyfikacji w przypadku zmiany koncepcji przedsięwzięcia. Wstęp pełni funkcję informacyjną na temat tego, co znajdzie się w biznesplanie.

Ważne jest ujęcie takich kwestii, jak:

• Przedstawienie przedsiębiorcy – krótki opis i charakterystyka osoby/osób odpowiadających za przedsięwzięcie (a’la biografia);
• Istota przedsięwzięcia – zaprezentowanie podstawowych informacji dotyczących biznesu;
• Perspektywa rozwoju – określa wszelkie argumenty, które mogą przekonać odbiorcę o szansie powodzenia przedsięwzięcia;
• Rynek docelowy – może określać segment, do którego firma chce trafić (np. w ujęciu produktowym lub geograficznym);
• Przewaga konkurencyjna – obrazuje to, czym dana firma może się wyróżniać na tle konkurencji, np. w kwestiach związanych z innowacyjnością czy jakością;
• Szacunek nakładów – odzwierciedla sumę, która powinna być poniesiona przy realizacji strategii opracowanej w biznesplanie;
• Cel i oczekiwania – charakteryzują się określeniem tego, co dana firma chce osiągnąć, np. zwrot inwestycji.

Charakterystyka przedsiębiorstwa

Dotyczy wszystkich istotnych kwestii dotyczących firmy oraz całego przedsięwzięcia, jak:

• Nazwa i forma prawna organizacji;
• Życiorys przedsiębiorcy;
• Przedmiot, rodzaj i zakres działalności;
• Lokalizacja i obszar działania;
• Unikalna propozycja sprzedażowa;
• Misja, wizja i cel przedsiębiorstwa.

Warto oprzeć się na historii firmy, założeniach oraz tym, co Twoje przedsięwzięcie może dostarczyć konsumentom. Powiedzmy, że ten rozdział to takie rozwinięcie zakładki „o nas” na stronie internetowej.

Ważne jest także ujęcie tych kwestii, które udało Ci się już osiągnąć, jak wstępnie nawiązane współprace czy otrzymanie dofinansowania, np. z Unii Europejskiej.

Charakterystyka produktów i usług

Punkt ten odnosi się do ujęcia przedmiotowego oferty firmy, a także rynku docelowego (lokalnego, krajowego, globalnego).

W tym rozdziale zadbaj o zawarcie informacji dotyczących unikatowości oferty, cen, produkcji, jakości, a także procesów technicznych. Istotna jest również kwestia, czy dany produkt już istnieje, czy będzie dopiero projektowany od podstaw. W tym przypadku weź pod uwagę także możliwość wprowadzenia przyszłych udoskonaleń czy też poszerzenia oferty, które będą świadczyć o elastyczności produktu i jego ewentualnym rozwoju, aktualizacji czy modyfikacji.

Co więcej, oprócz metod wytwarzania, uwzględnij dostawców oraz urządzenia, surowce i inne elementy, które będą niezbędne do prowadzenia działalności i procesów produkcji.

Należy rozważyć również wszelkiego rodzaju aspekty prawne, jak patenty czy prawa autorskie, które w przyszłości mogą wpłynąć na dalsze funkcjonowanie przedsiębiorstwa.

Analiza strategii zarządzania i struktury organizacyjnej

Ta część biznesplanu zajmuje się informacjami dotyczącymi wewnętrznej sytuacji firmy w obszarze zarządzania, osób zatrudnionych, a także kadry kierowniczej. Personel stanowi podstawę każdej firmy, więc również ich kwalifikacje i kompetencje będą miały ogromny wpływ na ocenę powodzenia przedsięwzięcia.

W tej części powinieneś uwzględnić takie informacje, jak:

• Liczba zatrudnionych i wysokość ich wynagrodzeń (polityka płacowa);
• Formy zatrudnienia;
• Kwalifikacje, kompetencje oraz odpowiedzialność poszczególnych pracowników za pewne istotne kwestie (zwłaszcza osób, które będą miały swój udział w planowanym przedsięwzięciu);
• Firmy outsourcingowe, z którymi współpracujesz lub będziesz współpracować;
• System komunikacji w przedsiębiorstwie;
• Monitoring i kontrola podejmowanych działań.

Analiza rynku i konkurencji

Odnosi się do otoczenia zewnętrznego, w jakim będzie działać przedsiębiorstwo. W tym przypadku weź pod uwagę:

• Rynek docelowy;
• Charakterystykę segmentu nabywców (wiek, płeć itp.);
• Przyszłe trendy zakupowe oraz prognozę sprzedaży;
• Konkurentów;
• Ogólną sytuację ekonomiczną;
• Wielkość rynku.

W tej części rozwiń treść ze wstępu – tę o przewadze konkurencyjnej, która pozwoli inwestorom zrozumieć, że przewidujesz przyszłość i rozwój otoczenia zewnętrznego. Świadomość, że znasz swoje mocne i słabe strony, potrafisz wykorzystać szanse i przeciwdziałać ewentualnym zagrożeniom, pozwala podnieść wiarygodność szans powodzenia Twojego przedsięwzięcia.

Strategia marketingowa

Obejmuje wszelkie działania sprzedażowe i promocyjne, które warto oprzeć o analizę rynku i konkurencji, dokonaną w poprzednim rozdziale.

Co możesz wykorzystać? Np.:

• Reklamy outdoorowe;
• Reklamy w Internecie;
• Influencer marketing;
• Public relations;
• Growth hacking;
• E-mail marketing;
• Media społecznościowe.

Planując działania promocyjne weź pod uwagę także budżet, jaki będziesz w stanie przeznaczyć na reklamę.

Harmonogram działań

Podsumowanie działań i uporządkowanie ich w czasie pozwoli Ci na pełne zestawienie wszystkich zaplanowanych czynności. Pogrupuj je w taki sposób, aby móc “odhaczać” krótko- i długofalowe cele. Pamiętaj, że to nie ma być plan idealny, a realny – zaplanuj działania tak, aby ewentualne niepowodzenie danego działania nie miało wpływu na całe przedsięwzięcie.

Plany na pierwszy rok przedstaw w ujęciu miesięcznym, a na kolejne – w kwartalnym.

Analiza finansowa

Opracowanie planu finansowego to podstawa Twojego biznesplanu – wszystkie analizy i przewidywania sprowadzają się do kosztów, które musisz ponieść, aby osiągnąć zysk.

W przypadku, kiedy prowadzisz już własne przedsiębiorstwo: uwzględnij sprawozdanie finansowe, rachunek zysków i strat, a także bilans – przynajmniej z 2 ostatnich lat.

Jeśli chcesz wystartować z własnym biznesem powinieneś opracować plan inwestycyjny, oszacować wszelkie koszty i przychody w czasie, a także zaplanować budżet na poszczególne kwestie, jak wynagrodzenia czy zakup urządzeń i materiałów potrzebnych do wytworzenia produktu. Jest to bardzo istotne w momencie, kiedy ubiegasz się o dofinansowanie. Dzięki temu możesz przekalkulować, czy Twój biznes ma szanse na powodzenie.

Przygotowując analizę finansową przedsięwzięcia, zrób zestawienie nakładów inwestycyjnych i źródeł finansowania w ilości i w czasie, czyli to, co i kiedy kupisz, a także ile i kiedy otrzymasz od banku czy inwestorów.

Uwzględnij również prognozy finansowe oparte na:

• szacunkowej wielkości sprzedaży i kosztów;
• możliwych wpływów i wydatków (cash flow);
• bilansu aktywów (wyposażenie, urządzenia) i pasywów (zobowiązania, kredyty).

Przeprowadź wszelkie kalkulacje, jak określenie progu rentowności, NPV (wartość bieżąca netto), czy IRR (wewnętrzna stopa zwrotu), a także analizy wskaźników płynności finansowej, rentowności, wypłacalności czy sprawności działania.

Analiza SWOT

Po opracowaniu wszystkich treści, przejdź do podsumowania, gdzie określisz wszystkie mocne i słabe strony inwestycji, a także uwzględnisz ewentualne szanse i zagrożenia. Pozwoli Ci to na rzetelną ocenę ryzyka przedsięwzięcia w ujęciu ogólnym.

Podsumowanie

Skoro był wstęp to i musi być zakończenie! W tej części powinieneś zwięźle opisać i zweryfikować ostatecznie słuszność swoich założeń, które potwierdzają przeprowadzone analizy.

Jak powinna wyglądać struktura biznesplanu?

Biznesplan jest dokumentem, w którym przeważa forma opisowa z możliwym uwzględnieniem wykresów, diagramów i wyliczeń. Jego ostateczna objętość jest zależna od wielu czynników, więc nie ograniczaj się do konkretnego przedziału stronicowego dokumentu; chyba, że czego innego wymaga Twój podmiot zewnętrzny.

Biznesplan średnio oscyluje na poziomie ok. 50 stron, nie wliczając w to oczywiście załączników. Jest to oczywiście wyłącznie ogólna wytyczna, a nie obowiązujący wymóg.

Nie zapomnij o numeracji stron, która pozwoli uporządkować cały dokument i znacząco ułatwi wyszukiwanie poszczególnych informacji za pomocą spisu treści. Liczy się przejrzystość, konkrety, a także strukturyzacja dokumentu.

Pisanie biznesplanu może kojarzyć się z niepotrzebną “papierologią”, jednak jest to narzędzie, które znacząco może ułatwić przedsiębiorcom usystematyzowanie wszelkich działań w czasie, głównie pod względem opłacalności. Pamiętaj, że planowanie i rzetelna analiza może w znacznym stopniu ograniczyć wszelkie możliwe niepowodzenia i przełożyć się na Twój sukces.

Rzetelny biznesplan to zero niespodzianek w biznesie!

Nie ma jednego określonego wzorca, na podstawie którego powinieneś napisać biznesplan. Jego forma, treść oraz objętość zależą tak naprawdę od celu, w jakim został on stworzony, a także od wymogów, stawianych przez podmiot, dla którego jest on przeznaczony.

Jedno za to jest pewne – dobry biznesplan pozwala uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek i i daje przedsiębiorcom, tak cenne w biznesie, poczucie bezpieczeństwa.